Lesmateriaal
Rekenen/Wiskunde (po) // Basisonderwijs // Kort Grote Rekendag 2024
Save the date: 20 maart 2024. Grote Rekendag Over statistiek (het ontwerpteam is al een flink eind met het uitproberen van nieuwe uitdagende opdrachten!) Verwijzingen Grote Rekendag 2024 groterekendag.sites.uu.nl Alle GRD’s – fi.uu.nl/publicaties/subsets/groterekendag Bronnen waar wij ons door laten inspireren in 2024 Keijzer, R., Munk, F. and Janus, B. (2017). Lieggrafieken helpen grafieken doordenken (PDF)….
Wiskunde // Voortgezet onderwijs // Kort Grafiekpolitie ziet foutje bij CBS grafiek
Om het online gedrag van ouderen weer te geven gebruikt het CBS in plaats van een staafdiagram een weergave in de vorm van concentrische cirkels. Dat oogt speels en decoratief, maar de grafiek verliest aan duidelijkheid: de lengte van de staven staat namelijk niet meer in verhouding tot de waarde die zij weergeven. Sanne Willems,…
Wiskunde // Voortgezet onderwijs // Kort Reken maar – Een doeboek met stokjes, muntjes en symbolen
Giraf uitgave nr. 3 Reken maar – Een doeboek met stokjes, muntjes en symbolen vmbo en onderbouw havo/vwo. Auteurs: Marijke Hassefras-Zuidbroek, Jeanine Daems, Peter Lanser Bestellen: Epsilon Uitgaven Waarschijnlijk weten uw leerlingen al dat de rekenmachine vroeger nog niet bestond en hebben ze vast ook wel eens een telraam gezien. Maar weten zij dat je…
Informatica // Voortgezet onderwijs // Kort Keuzethema’s informatica
Lesmateriaal voor de 12 keuzedomeinen uit het examenprogramma informatica havo en vwo keuzethemas.nl Onderwerpen Modelleren; User Experience; Physical Computing; Games maken en ervaren; Databases; Internet of Things; Functioneel Programmeren; Algoritmiek; Security; Usability; User Experience Gaming; Maatschappelijke en individuele invloed van informatica keuzethemas.nl wordt ondersteund door de SLO
Wiskunde // Kort Getal van het jaar
Jaarlijkse verkiezing van het ‘getal van het jaar’ getalvanhetjaar.nl Van de website Van de klok die op een mooi rond getal staat tot de inflatie die tot een minder mooi hoge waarde stijgt, getallen zijn overal om ons heen. Soms schrikken we ervan, maar soms staan ze ook voor leuke dingen. Het aantal kaarsjes op…
Rekenen/Wiskunde (po) // Wiskunde // Kort Nederland in cijfers
Nederland in cijfers geeft in 36 infographics antwoord op vragen over Nederland. longreads.cbs.nl/nederland-in-cijfers-2022/ In deze 2022-editie komen weer nieuwe leuke weetjes en cijfers over ons land aan bod, over nu en ook over vroeger. Nationaal, en soms ook per gemeente. Deze webpublicatie hoort bij het gelijknamige boekje, en gaat met tekst en figuren dieper in…
Biologie // Natuurkunde // Rekenen/Wiskunde (po) // Techniek (VO) // Wetenschap/Techniek (PO) // Wiskunde // Voortgezet onderwijs // Kort RAFT – gratis materialen voor STEaM in het engels
RAFT – Resource Area for Teaching raft.net Gratis hulpmiddelen omvatten ideeënbladen voor de klas, tips voor leerkrachten en leeractiviteiten voor thuis. In de winkel o.a. verkrijgbaar: STEAM-projectkits. Verwijzingen Free activity sheets for STEaM raft.net
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Voortgezet onderwijs // Kort Kennisbanken
Project Kennisbanken Revival van de kennisbanken Biologie Natuurkunde Scheikunde Zie ook Project diagnostische vragen. Aanleiding Er is veel kennis over hoe je bèta-concepten goed aanleert en waar het mis kan gaan. Deze kennis komt vanuit wetenschappelijk onderzoek en vanuit ervaringen in de klas. Bij de voorbereiding van een les heeft een docent echter beperkt toegang…
Scheikunde // Voortgezet onderwijs // Kort Digitale didactische kennisbank scheikunde weer online
Kennisbank scheikunde Deze kennisbank scheikunde is bedoeld ter ondersteuning van zij-instromers en andere beginnende docenten uit alle sectoren van het voortgezet onderwijs. Doelstellingen We zien de kennisbank als een bron van vakkennis en bijbehorende didactische aanwijzingen voor de docent, waar hij/zij naar specifieke behoefte uit kan putten. Sommige teksten zijn wellicht ook voor leerlingen geschikt,…
Natuurkunde // Voortgezet onderwijs // Kort Digitale didactische kennisbank natuurkunde weer online
Kennisbank natuurkunde Natuurkunde, didactiek, leerlingdenkbeelden en contexten. Onderdeel van het project kennisbanken. Toelichting op het materiaal (2011) Deze kennisbank (uit 2011) ondersteunt stagiaires, zij-instromers en andere beginnende docenten natuurkunde binnen de sectoren VO en MBO. Ondersteuning is er vooral op het gebied van vakdidactiek. Algemene didactische theorieën zijn gebruikt op plekken waar deze vakdidactische toepassingen…
Rekenen/Wiskunde (po) // Rekenen/Wiskunde (vo) // Wiskunde // Basisonderwijs // Voortgezet onderwijs // Kort Wiskunde in Teams
Werken aan grotere wiskundige opdrachten wiskundeinteams.sites.uu.nl Algemeen Het Freudenthal Instituut organiseert jaarlijks enkele wiskunde-evenementen waarbij leerlingen in teams van 3 of 4 een hele dag aan een grote wiskundige opdracht werken, met als eindproduct een werkstuk. Bij deze activiteiten staan vaardigheden als probleem oplossen, modelleren, representeren, redeneren, argumenteren en samenwerken centraal. Een goede onderlinge taakverdeling…
Wiskunde // Voortgezet onderwijs // Kort Onderbouw Wiskunde Dag (vo)
De OnderbouwWiskundeDag is een competitie voor leerlingen uit 3/4 vmbo en 3 havo/vwo. Onderdeel van Wiskunde in Teams Algemeen Leerlingen werken in teams van 3 of 4 de hele dag aan een ‘grote’ wiskundige (denk)opdracht waarin probleemoplossen centraal staat. Het gebruik van boeken en computers is toegestaan. Inhoudelijk sluiten deze opdrachten aan bij ‘denkactiviteiten’. Eerdere…
Wiskunde // Voortgezet onderwijs // Kort Wiskunde A-lympiade
De Wiskunde A-lympiade is een competitie voor leerlingen uit de bovenbouw havo/vwo, die wiskunde A in hun pakket hebben. Onderdeel van Wiskunde in Teams Algemeen Leerlingen werken in teams van drie of vier leerlingen een dag lang aan het oplossen van een realistisch probleem als: een dienstregeling voor liften; het beveiligen van een museum; het…
Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (po) // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Wiskunde // Basisonderwijs // Voortgezet onderwijs // Kort Ieder kwartaal een les buiten het boekje
Zomer 2022 Activiteiten in schoolboeken leveren meestal precies de informatie die nodig is om een antwoord te vinden. Leerlingen krijgen daarmee weinig gelegenheid om te leren zelf informatie te zoeken en met onzekerheid te redeneren. Sinds 2019 publiceert het International Centre for STEM Education (ICSE) ieder kwartaal drie problemen die zich lenen voor onderzoekend leren….
Biologie // Natuurkunde // Wiskunde // Voortgezet onderwijs // Kort Ondersteunen (‘scaffolding’) bij SSI
Ondersteunen (‘scaffolding’), module over SSI en milieu-vraagstukken. Bron In deze Ensite module worden toekomstige leraren in de initiële lerarenopleiding geïntroduceerd om hun studenten te ondersteunen bij het omgaan met complexe maatschappelijk-wetenschappelijke milieuvraagstukken (environmental SSI) door een ondersteunings (scaffolding)kader te bieden. Geschreven voor de lerarenopleiding. Verwijzingen Bron Ensite, projectbeschrijving
Rekenen/Wiskunde (po) // volwasseneneducatie // Kort Succes! Rekenen – reken-wiskunde materialen voor de doelgroep laaggecijferden
In opdracht van de stichting Lezen en Schrijven (L&S) is gedurende 2016-2019 een mooie verzameling themaboekjes en rekenkaarten ontwikkeld, geschikt voor een brede doelgroep. Te denken valt aan MBO, praktijkonderwijs, zwakke rekenaars in PO en VO, en natuurlijk de volwasseneducatie (VE). Overzicht van de ontwikkelde materialen, vrij te gebruiken binnen ve, mbo, e.a. Abstract 23-9-2019…
// Basisonderwijs // Voortgezet onderwijs // Kort Open leermiddelen voor bèta-didactiek
Open leermiddelen bèta-didactiek online repository met leer- en opleidingsmaterialen Zie ook de Info-pagina op WikiWijs. Pilot groeifonds 1-9-2022 tot 1-9-2023 [collapsibles] [collapse title=”Doel: experimenteren met open les- en opleidingsmateriaal “] Gedurende schooljaar 2022-2023 wordt een pilot gedraaid om samen met docenten en opleiders verbinding te leggen tussen open lesmateriaal en opleidingsmateriaal. Deze pilot kent een…
Wiskunde // Onderbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Kort Cryptografie – boekje wiskunde (onderbouw h/v)
Giraf uitgave nr. 2 Cryptografie. Geschreven door Paul Durenkamp. Bestellen: Epsilon Uitgaven Codes, geheimtaal en cryptografie kom je in het dagelijks leven overal tegen zonder dat jij je er altijd bewust van bent. Het kan een spiekbriefje zijn, maar ook het pinnen van geld of het verzenden van een WhatsApp-berichtje. Veel informatie is tegenwoordig ’versleuteld’,…
NLT // Basisonderwijs // Voortgezet onderwijs // Kort Lesmateriaal NLT
Lesmateriaal NLT Materiaal uit de online repository van het Freudenthal Instituut
Wiskunde // Basisonderwijs // Voortgezet onderwijs // Kort Lesmateriaal wiskunde
Lesmateriaal wiskunde Materiaal uit de online repository van het Freudenthal Instituut
Scheikunde // Basisonderwijs // Voortgezet onderwijs // Kort Lesmateriaal scheikunde
Lesmateriaal scheikunde Materiaal uit de online repository van het Freudenthal Instituut
Natuurkunde // Basisonderwijs // Voortgezet onderwijs // Kort Lesmateriaal natuurkunde
Lesmateriaal natuurkunde Materiaal uit de online repository van het Freudenthal Instituut
Biologie // Basisonderwijs // Voortgezet onderwijs // Kort Lesmateriaal biologie
Lesmateriaal biologie Materiaal uit de online repository van het Freudenthal Instituut
Rekenen/Wiskunde (po) // Wetenschap/Techniek (PO) // Wiskunde // Basisonderwijs // Kort Grote Rekendag – les- en opleidingsmateriaal
Les- en opleidingsmateriaal op basis van de Grote Rekendag voor rekenen-wiskunde. Zie ook de algemene pagina over de Grote Rekendag De Grote Rekendag richt zich op de basisschool en beoogt te laten zien dat leerlingen ook in het reken-wiskundeonderwijs op onderzoek kunnen gaan.
Rekenen/Wiskunde (po) // Wiskunde // Basisonderwijs // Kort zOEFi – Dagelijks klassikale rekenoefeningen
zOEFi, de Nationale Oefenimpuls Dagelijkse, klassikale rekenoefeningen (Les- en opleidingsmateriaal). Project 2009-2011 Kenmerken van het zOEFi-oefenen Elke dag 10 minuten oefenen verstevigt de rekenbasis en zorgt voor parate kennis en vaardigheid. Het gaat om het oefenen en automatiseren van de rekenbasis. Bijvoorbeeld de tafels. zOEFi past naast elke methode en gaat uit van de doorlopende…
Wiskunde // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Kort Weet wat je meet – Giraf kaartspel (vmbo)
Giraf uitgave nr. 1 Weet wat je meet. Een statistiekspel op verschillende niveaus. Kaartspel ontworpen door Marijke Hassefras-Zuidbroek. Bestellen: Epsilon Uitgaven Het doel van dit spel is door middel van sorteren van kaartjes de meetschalen uit de beschrijvende statistiek te leren kennen. Er zijn drie niveaus waarop het spel gespeeld kan worden. Het spel kan…
Wiskunde // Voortgezet onderwijs // Kort Oneindig, Wat is dat? Video met uitleg
Oneindig, Wat is dat? Met uitleg middels Hilberts hotel Door Nora Hartog
Wiskunde // Voortgezet onderwijs // Kort Succesformules in Beeld
Zie ook Succesformules – het boek Vaak wordt de vraag gesteld door leerlingen vmbo/havo/vwo waar de wiskunde die zij leren toe dient. Het is dan belangrijk dat docenten wiskunde vmbo/havo/vwo bronnenmateriaal hebben om toepassingen van wiskunde in beroepen te laten zien. Letterlijk ‘wiskunde in beeld’ Huidige productie video’s (2021-2023) Via het PWN Youtube kanaal worden…
Wiskunde // Voortgezet onderwijs // Kort Heuristieken, helpt dat bij 6VWO Wiskunde A?
Dit materiaal is ontstaan op basis van een opdracht binnen de lerarenopleiding (vakdidactiek). Wiskunde 6 VWO. Achterliggende vraag bij het ontwerp van dit lesmateriaal De ‘onderzoeksopgave’ is een onderdeel van het wiskunde A examen en wordt vaak niet goed gemaakt. Ook blijken VWO 6 wiskunde A leerlingen vaak vast te lopen bij lastigere vraagstukken. Tegelijk…
Informatica // Voortgezet onderwijs // Kort Programmeren en augmented reality
Een les over ‘programmeren en augmented reality’ uitgeprobeerd op het Codasium, havo/vwo, wiskunde/informatica. Codasium (onderdeel van Lyceum Kralingen) Codasium wordt aangeboden aan alle leerlingen in klas 1 en vervolgens alleen aan de leerlingen die het kiezen, dus vanaf klas 2. De leerlingen krijgen per week 3 uur de tijd om bezig te zijn met programmeren….
Rekenen/Wiskunde (po) // Basisonderwijs // Hoger Onderwijs // Kort Volgens Bartjens – Ontwikkeling en Onderzoek (maart 2022)
Bij ieder nummer van het tijdschrift Volgens Bartjens verschijnen telkens twee verdiepende artikelen in Volgens Bartjens – Ontwikkeling en Onderzoek. Bij het maart-nummer (2022) verschenen: Spitz, L. (2022). Reken-wiskundeonderwijs op Nederlandse basisscholen ten tijde van de vanwege covid-19 ingestelde lockdown. Volgens Bartjens – ontwikkeling en onderzoek, 41(4), 45-60. Van Haeften, N.I. & Keijzer, R. (2022)….
Rekenen/Wiskunde (vo) // Wiskunde // Voortgezet onderwijs // Kort Vakoverstijgend rekenonderwijs
Project in regio Utrecht, spin-off van het Salvo!-project. Initiatief vanuit scholen vo, met steun van de gemeente Utrecht en de Willibrord Stichting Het rekenonderwijs in de onderbouw van het VO versterken door een vakoverstijgende aanpak. Hoe kan er een natuurlijke verbinding worden aangebracht tussen rekenen/wiskunde en diverse andere vakken in het vo? Doel en opzet…
Wiskunde // Voortgezet onderwijs // Kort Wiskunde 12-16
Het team W1216 werkte in de periode 1987-1992 aan voorstellen voor een nieuw leerplan en een nieuw examenprogramma wiskunde, met vier leerstofgebieden: algebra meetkunde rekenen informatie en modellen Lesmaterialen Verwijzingen (1992). Achtergronden van het nieuwe leerplan. Wiskunde 12-16: band 1 (PDF). Utrecht, Enschede: Freudenthal instituut, Stichting leerplanontwikkeling (SLO). (1992). Achtergronden van het nieuwe leerplan. Wiskunde…
Wiskunde // Voortgezet onderwijs // Kort Geen week zonder algebra
Interview met Martin Kindt Martin Kindt is ontwerper (en onderzoeker) van lesmateriaal bij het Freudenthal Instituut In deze video van de Hogeschool Utrecht (interviewer Theo van den Bogaart) vertelt Martin Kindt de achterliggende gedachten bij het lesmateriaal. Het motto ‘Geen week zonder algebra’ is een oproep aan alle wiskunde-docenten om hun lessen te verrijken met…
Rekenen/Wiskunde (po) // Basisonderwijs // Kort Experimenteren in de rekenles
Van Galen, F. and Jonker, V. (2013) Experimenteren in de rekenles. Combineren van rekenlessen met lessen wetenschap & techniek Utrecht: Kenniscentrum Talentontwikkeling, Wetenschap & Techniek. Universiteit Utrecht. Download pdf Zie ook de lesmaterialen.
Rekenen/Wiskunde (po) // Wiskunde // Hoger Onderwijs // Kort TORPEDO lunchlezing
Marjolein Kool deed onderzoek naar de wijze waarop pabostudenten Torpedo gebruikten en wat hen dat opleverde. Ze presenteerde de resultaten op conferenties, waar pabodocenten rekenen-wiskunde uit het hele land haar verzochten om Torpedo toegankelijk te maken voor alle pabostudenten. Daar is sindsdien hard aan gewerkt en met succes. Op 10 maart, 12:30-13:30 u, zal een…
Biologie // Rekenen/Wiskunde (vo) // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Didactische mogelijkheden van escape rooms
Over de opkomst en didactische mogelijkheden van Escape Rooms in het voortgezet onderwijs. Een eerdere versie van dit artikel (uit 2018) had de titel ‘je moet diep, diep nadenken’, n.a.v. een workshop bij het NIBI. Nieuw verschenen 2020 Veldkamp, A., Van de Grint, L., Knippels, M. C. P. J. and Van Joolingen, W. (2020). Escape…
Wiskunde // Voortgezet onderwijs // Kort Wiskunst
Wiskunde en kunst Een regelmatig terugkerend thema tijdens de Nationale Wiskunde Dagen Alison Martin Henk van der Vorst Theo Schouten Nel Klein Kranenburg Zin om zelf aan de gang te gaan? -> Kunst ontmoet wiskunde (cursus vanaf januari 2021). [collapsibles] [collapse title=”Diverse bronnen en kunstenaars”] Samenwerkingsverband – Ars et Mathesis Kunstcollectief – Studio…
Wetenschap/Techniek (PO) // Basisonderwijs // Kort Minds-On – Natuur- en Techniekonderwijs verdiepen met interactieve digitale diagrammen
Minds-On Natuur en Techniekonderwijs verdiepen met interactieve digitale diagrammen Zoeken naar de koppeling tussen hands-on en minds-on Om leerlingen te ondersteunen bij het maken van de koppeling tussen de experimenten en de bijbehorende concepten en denkwijzen, is een nieuw didactisch instrument ontwikkeld in de vorm van lessen met digitale interactieve diagrammen. Minds-On is een samenwerkingsverband…
Wiskunde // Onderbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Kort Giraf-reeks – materiaal voor vmbo wiskunde
De Giraf-reeks is een reeks publicaties van de Nederlandse Vereniging van Wiskundeleraren en Epsilon Uitgaven, bedoeld voor leerlingen en docenten vmbo en onderbouw havo/vwo. Giraf Nummer 3 – Reken maar Reken maar. Een doe-boek met stokjes, muntjes en symbolen. Jeanine Daems, Marijke Hassefras-Zuidbroek en Peter Lanser. Giraf Nummer 4 [collapse title=”meer”] In dit doeboek staan…
Rekenen/Wiskunde (vo) // Voortgezet onderwijs // Kort Colette – Computational Thinking Learning Environment for Teachers in Europe
Website Europees (Erasmus+) project 2020-2022 Penvoerder Johann Wolfgang Goethe-Universität, Frankfurt am Main, Germany Partner in Nederland Universiteit Utrecht (Freudenthal Instituut) Lesmateriaal dat gebruikmaakt van XR, Augmented Reality Blokken bouwen in de lucht (nederlandstalig) Environment for AR programming (engelstalig) [collapsibles] [collapse title=”Abstract”] Abstract The digital transformation has fundamentally changed our life in the last years and…
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Wiskunde // Voortgezet onderwijs // Kort Ieder kwartaal een les buiten het boekje
Voorjaar 2020 Activiteiten in schoolboeken leveren meestal precies de informatie die nodig is om een antwoord te vinden. Leerlingen krijgen daarmee weinig gelegenheid om te leren zelf informatie te zoeken en met onzekerheid te redeneren. Sinds 2019 publiceert het International Centre for STEM Education (ICSE) ieder kwartaal drie problemen die zich lenen voor onderzoekend leren….
Het Praktijkboek natuurkundedidactiek – Natuurkundelessen ontwerpen
De eerste druk van het praktijkboek natuurkundedidactiek – Natuurkundelessen ontwerpen is online beschikbaar. Het boek is bedoeld voor gebruik bij het onderdeel vakdidactiek in de tweedegraads lerarenopleiding als kennisbasis voor (aanstaande) natuurkundeleraren in het vmbo (voor het vak NaSk 1) en de onderbouw havo en vwo. Het biedt daarnaast ondersteuning aan de leraar die daar…
Rekenen/Wiskunde (po) // Hoger Onderwijs // Kort Leerplatform Enlight Ed
Enlight Ed heeft een leerplatform gebouwd waarmee pabostudenten opdrachten kunnen maken door vragen te beantwoorden in een chatomgeving. Elk verkeerd antwoord biedt een kans om de student iets te laten leren door hulpvragen te stellen en hints te geven. Voor de student is het prettig dat hij/zij op deze manier altijd begeleiding krijgt bij oefening…
Rekenen/Wiskunde (po) // Basisonderwijs // Kort Grote Rekendag – 25 maart 2020
Ieder jaar wordt de Grote Rekendag georganiseerd. Het is een dag voor alle basisscholen in Nederland en Vlaanderen (groep 1 t/m 8) die helemaal in het teken staat van rekenen. En dan niet gewoon in de klas, maar vooral ook daarbuiten. Want rekenen is veel meer dan sommen maken in je werkboek! De volgende Grote…
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Wiskunde // Voortgezet onderwijs // Kort Ieder kwartaal een les buiten het boekje
Najaar 2019 Activiteiten in schoolboeken leveren meestal precies de informatie die nodig is om een antwoord te vinden. Leerlingen krijgen daarmee weinig gelegenheid om te leren zelf informatie te zoeken en met onzekerheid te redeneren. Sinds 2019 publiceert het International Centre for STEM Education (ICSE) ieder kwartaal drie problemen die zich lenen voor onderzoekend leren….
Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Evaluating the quality of inquiries: an approach for self-evaluation of accuracy, reliability and validity in school science inquiries by pre-university students
Van der Jagt, S. (2016). Evaluating the Quality of Inquiries. An approach for self-evaluation of accuracy, reliability and validity in school science inquiries by pre-university students. Vrije Universiteit, Amsterdam. Bespreking door Ed van den Berg Website met proefschrift en bronnen Interview met Saskia van der Jagt en leerlingen op Leraar 24 [collapsibles] [collapse title=”Onderzoeksvraag:…
Rekenen/Wiskunde (po) // Basisonderwijs // Kort Data en statistiek voor de basisschool
Lesmateriaal voor statistiek in het basisonderwijs Contexts for learning mathematics Frans van Galen, Koeno Gravemeijer, Cathy Fosnot e.a. Vier deeltjes (engelstalig), uitgegeven bij New perspectives on Learning. Wat betreft de didactische achtergrond zie o.a. Van Galen, F. and Gravemeijer, K. (2020). Het beste merk batterijen. Voorbeelden uit een leerling data en statistiek (PDF) Volgens Bartjens,…
Rekenen/Wiskunde (po) // Basisonderwijs // Hoger Onderwijs // Kort Kosteloos boek Grote Rekendag 2019 voor opleidingen en onderwijsadviseurs
Pabo-opleidingen en onderwijsadviesdiensten kunnen ook voor de Grote Rekendag 2019 een kosteloos boek aanschaffen. Voorwaarde hiervoor zijn: de aanvrager is verbonden aan schoolbegeleidingsdienst, is als zelfstandig onderwijsadviseur gevestigd of verbonden aan een hogeschool, per schoolbegeleidingsdienst of hogeschool wordt maximaal één boek verstrekt, de aanvrager gebruikt het boek in het aanbod naar scholen of studenten (maar…
Biologie // Natuurkunde // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Wiskunde // Bovenbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Kort Handreikingen schoolexamen: handig naslagwerk
De handreikingen bij het schoolexamen van SLO bestaan sinds 2007 als papieren versies en pdf’s, maar sinds enkele jaren zijn ze interactief gemaakt en online te raadplegen. Ze zijn er voor alle vakken en alle schooltypen van het voortgezet onderwijs; de informatie hieronder heeft specifiek betrekking op de handreikingen voor de natuurwetenschappelijke vakken en wiskunde….
Wiskunde // Voortgezet onderwijs // Kort Wiskunde B-dag
De Wiskunde B-dag is een competitie voor leerlingen uit de bovenbouw havo/vwo, die wiskunde B in hun pakket hebben. Onderdeel van Wiskunde in Teams Algemeen Leerlingen werken in teams van 3 of 4 de hele dag aan een wiskundig probleem. Het gebruik van boeken en computers is toegestaan. Het probleem heeft vaak een technische of…
Rekenen/Wiskunde (po) // Wetenschap/Techniek (PO) // Basisonderwijs // Lang Grote Rekendag
De Grote Rekendag richt zich op de basisschool en beoogt te laten zien dat leerlingen ook in het reken-wiskundeonderwijs op onderzoek kunnen gaan. Daarnaast is een doel dat leraren en leerlingen plezier beleven aan rekenen-wiskunde. Tijdens de Grote Rekendag gaan scholen een dag lang aan de slag met materialen die speciaal voor deze dag ontworpen…
Natuurkunde // NLT // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Kort De eerste drie katernen NLT-didactiek online beschikbaar
NLT-didactiek is een nieuw deelgebied binnen de didactiek van natuurwetenschappen. Hoe ziet een didactiek voor multi- en interdisciplinair onderwijs er uit? Daar is nog niet zo veel over bekend. Voor drie onderwerpen is gedurende het afgelopen jaar een aanzet geschreven; de drie katernen staan nu online op de website van de Vereniging NLT: www.betavak-nlt.nl De…
Natuurkunde // Scheikunde // Wiskunde // Voortgezet onderwijs // Kort Open Online Bètadidactiek
In het project Open Online Bètadidactiek (2016-2017) hebben lerarenopleidingen, onder leiding van de Hogeschool Utrecht en de Universiteit Utrecht, vier open online modules ontwikkeld voor de vakdidactiek van wiskunde en natuurkunde/scheikunde. De modules bevatten onder meer videomateriaal, literatuur, opdrachten voor studenten en opdrachten voor leerlingen. De modules laten zich als blended elementen inpassen in cursussen vakdidactiek…
Natuurkunde // Bovenbouw h/v // Middelbaar beroepsonderwijs // Onderbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Lang Beroepsgericht techniekonderwijs: voorbeelden, didactische modellen en opdrachten voor studenten
De onderstaande opdrachten voor studenten horen bij het artikel Bedrijvig Techniekonderwijs. Het vmbo is volop in beweging. Voor veel scholen geldt dat het onderwijs in de beroepsgerichte vakken realistischer wordt. De AVO vakken krijgen een dienende functie binnen competentiegericht leren. Het werk van techniekdocenten en naskdocenten wijzigt daardoor ingrijpend. De onderstaande videos met bijbehorende opdrachten zijn…
Rekenen/Wiskunde (po) // Basisonderwijs // Kort Kwaliteitskaarten School aan Zet
Het programma School aan Zet is per juli 2016 gestopt. Bijna 4.000 scholen van 700 besturen in het speciaal, primair en voortgezet onderwijs hebben aan het programma deelgenomen om zich te ontwikkelen tot lerende organisaties. Het doel was om scholen te leren zich te ontwikkelen naar professionele lerende organisaties: onderwijsorganisaties die zichzelf continu willen verbeteren…
Rekenen/Wiskunde (po) // Wetenschap/Techniek (PO) // Basisonderwijs // Kort Onderzoeken in de rekenles
Publicatie Onderzoeken in de rekenles geschikt als lesmateriaal en opleidingsmateriaal, basisonderwijs. Leerlingen zijn van nature nieuwsgierig. Deze onderzoekende houding waarbij je de wereld steeds weer bekijkt als een onbekend iets waar je van kan leren, moeten we zoveel mogelijk vasthouden en stimuleren in de klas. Een rijke context speelt daarbij een cruciale rol. Met wetenschap…
Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Misconcepten binnen de scheikunde; het identificeren en remediëren
Een belangrijke taak van een docent is de denkstappen van een leerling te doorgronden. Welke stappen maakt de leerling, waarom in die volgorde, welke aannames heeft de leerling gemaakt en van welke misconcepten is sprake. In de volgende artikelen wordt een docent (in opleiding) geholpen om zulke misconcepten te verhelpen, met behulp van een onderwijsleergesprek….
ANW // Biologie // NLT // Lang Cel als systeem
Samenhang in het leren en onderwijzen van celbiologie kan vergroot worden door leerlingen te leren systeemdenken. Een belangrijk element van het systeemdenken is het onderscheiden en in verband brengen van de verschillende organisatieniveaus. In dit artikel wordt het (promotie)onderzoek dat hiernaar gedaan is beschreven. De hiervoor ontwikkelde lesmaterialen zijn toegankelijk. Bij het onderwerp celbiologie worden…
ANW // Biologie // NLT // Bovenbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Jojo-en in Genetica
De jo-jo-onderwijsleerstrategie is een gevalideerde aanpak voor het leren en onderwijzen van genetica in het voortgezet onderwijs. In dit artikel vind je een samenvatting van het proefschrift dat hierover geschreven is. Ook wordt er een concreet voorbeeld gegeven van opdrachten en werkbladen gebruikt in de ontwikkelde lessenserie. Begripsproblemen bij (klassieke) genetica Ontwikkelingen op het gebied…
ANW // Biologie // NLT // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang In welke situatie demonstratie- of leerlingenpracticum gebruiken?
Eén van de pijlers waarop scheikunde berust is het practicum. Naast de waarnemingen, wat gebeurt er nu precies, is het belangrijk om deze waarnemingen te relateren aan concepten binnen de scheikunde. Het is de vraag of dit relateren voldoende gebeurt binnen een leerlingenpracticum en of bepaalde concepten onderbelicht dan wel helemaal niet belicht worden. Zou…
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Wiskunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Een leerlijn voor het meten met de pc
Waarom kan de ene leerling in klas 4 wel goed omgaan met het doen van metingen via een computer, terwijl de andere nauwelijks weet heeft van de mogelijkheden? Het kunnen meten met de computer, althans notie hebben van wat daarvan de mogelijkheden en beperkingen zijn, hoort thuis in de lijst met vaardigheden die elke leerling…
ANW // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Lang Probleemstellend onderwijs over een eerste deeltjesmodel
Hoe onderwijs je leerlingen een eerste deeltjesmodel zodat ze het als zinvol leren ervaren? En hoe laat je ze nadenken over het modelkarakter van de natuurwetenschappen? Een voorbeeld van lessen gebaseerd op een activerende, probleemstellende didactiek, die grondig geëvalueerd zijn. Macroscopische verschijnselen verklaren met een deeltjesmodel Veel leerlingen blijken na onderwijs over moleculen of atomen…
ANW // Natuurkunde // NLT // Bovenbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Probleemstellend onderwijs over radioactiviteit
Het is een algemeen geaccepteerd idee dat in onderwijs rekening gehouden moet worden met bestaande kennis en vaardigheden van leerlingen. De probleemstellende benadering verschilt van andere benaderingen in hoe dit idee verder uitgewerkt wordt. De probleemstellende benadering is gebaseerd op de volgende premissen: Er is niet zo heel veel mis met de bestaande kennis en…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Betekenisvol chemie onderwijs over waterkwaliteit
Heeft u ook problemen om uw onderwijs betekenisvol te maken? De concept-contextbenadering geeft u antwoorden op deze vraag. In dit artikel: • concept-contextbenadering lesmateriaal over het testen van waterkwaliteit • richtlijnen voor het ontwerpen van betekenisvol onderwijs De docent als ontwerper van betekenisvol onderwijs Docenten geven niet alleen les, zij ontwerpen ook een deel van hun…
// Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Lang Bedrijvig techniekonderwijs
Techniekonderwijs op school streeft meerdere doelen na. Het richt zich bijvoorbeeld op technische kennis en vaardigheden voor in het dagelijks leven, maar het heeft ook een functie in de voorbereiding op het beroepleven. In dit artikel wordt de nadruk gelegd op dat laatste aspect. In de bijbehorende opdrachten voor studenten wordt de consequentie van het…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Vakdidactiek via zelfontdekkend leren mbv het VESIt-model
Bij vakdidactiek scheikunde aan het IVLOS (UU) wordt geprobeerd om zo goed mogelijk aan te sluiten bij aandachtspunten van de DIO’s (docenten in opleiding). De DIO’s worden geholpen zich bewust te worden van de leervragen die ze hebben met behulp van het VESIt-model. Het proces van het oproepen van deze leervragen bij DIO’s vertoont duidelijke…
ANW // Biologie // NLT // Lang Dynamiek en complexiteit van ecosystemen 1
Leerlingen ondervinden problemen in het begrijpen van de complexiteit en dynamiek van ecosystemen. Dat blijkt uit internationaal onderzoek, ook in Nederland bevestigd. Die situatie is ongewenst omdat in tal van maatschappelijke discussies kennis van ecosystemen een rol speelt. Dit artikel beschrijft een aanpak van problemen bij het leren en onderwijzen van dynamiek en complexiteit van…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Probleemstellende benadering
Probleemstellend onderwijs ordent de leerinhoud in problemen. Hierbij ligt de nadruk op het inhoudelijk motiveren van leerlingen via een samenhangend geheel van kernvragen en aansprekende probleemsituaties. De kern van probleemstellend onderwijs is dat leerlingen op inhoudelijke gronden de zin zien van wat ze aan het doen zijn. Als hieraan is voldaan, mag je verwachten dat…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Ontwerpen van een lessenserie volgens Kolb
In de bachelor-opleiding van de lerarenopleiding natuurkunde, scheikunde en techniek van het instituut Archimedes van de Hogeschool Utrecht is in het tweede jaar het didactiekproject actief leren geplaatst. In dit project wordt door de studenten een activerende lessenserie gemaakt bij een hoofdstuk uit een veelgebruikt schoolboek voor vmbo-t. Eén van de criteria waar deze lessenserie…
Biologie // Bovenbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Onderwijsbenaderingen voor evolutietheorie
Veel docenten ervaren het complexe en controversiële karakter van het onderwerp als lastig. Dit artikel geeft eerst een overzicht van de belangrijkste leerlingendenkbeelden over evolutie. Daarna drie verschillende onderwijsbenaderingen: de overdrachts-, de verhelderings- en de argumentatiebenadering. [collapsibles] De evolutietheorie verbindt verschillende onderwerpen en organisatieniveaus in de biologie. Om die reden vinden veel biologiedocenten het onderwerp…
ANW // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Techniekonderwijs en duurzame ontwikkeling: aandacht voor energie
Het onderwerp energie is tegenwoordig dagelijks in het nieuws. Dat komt vooral omdat steeds duidelijker wordt dat we er te weinig van hebben: immers de vraag naar energie overtreft het aanbod en bovendien komt de eindigheid van de traditionele (fossiele) energievoorraden steeds meer in zicht. Je kunt je afvragen of het mogelijk is om binnen…
ANW // Natuurkunde // NLT // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Techniekonderwijs en duurzame ontwikkeling
In dit artikel geeft Jos Smits de lerarenopleider en de docent handvatten om het thema duurzame ontwikkeling in de opleiding of op school een plaats te geven. Wat je vindt in dit artikel Vrijwel dagelijks bereiken ons via de krant en actualiteitenprogramma’s verontrustende berichten over klimaatverandering, ontbossing, uitputting van grondstofvoorraden, uitsterven van dier- en plantensoorten,…
ANW // Natuurkunde // NLT // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Stoot, impuls en blaaspijpjes
Onlangs (1999) demonstreerde een Japanse vrijwilliger een uitert simpel proefje over stoot en impuls. Bij nader inzien kan het proefje ook gebruikt worden voor serieus kwantitatief practicum en voor onderzoek. Het practicum/onderzoek zou zelfs als huiswerk gegeven kunnen worden, want rietjes, meetlatten en wattenstaafjes zijn overal. Eerst beschrijven we de demonstratie, dan het practicum en…
ANW // Biologie // Bovenbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Evolutionair leren denken
Docenten die leerlingen evolutionair willen laten denken, kunnen hiervoor de manier adaptief denken gebruiken. Dit artikel legt uit wat adaptief denken is, en geeft handreikingen voor gebruik in de klas bij het onderwerp evolutie. [collapsibles] In het biologie onderwijs leren leerlingen bij het onderwerp ‘evolutietheorie’ de selectietheorie. Maar leerlingen leren deze niet te gebruiken bij…
ANW // Biologie // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang ‘Experiments for schools inspired by Darwin’
De Wellcome Trust heeft met enkele partners onderwijsmateriaal ontwikkeld over evolutie, gepresenteerd op de conferentie van de Association for Science Education (ASE) op 8 januari 2009. Hier vind de webpagina waar je het allemaal kan vinden en een samenvatting van wat je kan aantreffen. [collapsibles] Het gaat om drie modules voor opeenvolgende leeftijdsgroepen. Voor alle…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Projecten met diepgang
Dit artikel is bedoeld voor leraren en lerarenopleiders die behoefte hebben aan een didactisch model om kennisverwerving en vaardigheidstraining docentgestuurd in projectwerk in te bouwen. Daarmee kunnen de motiverende aspecten van projectwerk behouden blijven, terwijl voor het leren van vaardigheden en begrippen toch wat instructie en oefening wordt ingebouwd. [collapsibles] Leren in een project, algemene…
Techniek (VO) // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Lang Doorlopend Produceren
Dit artikel bevat een voorbeeld van opdrachten voor studenten aan de lerarenopleiding techniek over het onderwerp productie. Lerarenopleiders kunnen het artikel en de bijbehorende downloads aanpassen voor hun eigen opleiding en docenten techniek vinden hier een schat aan lesideeën en bronnen. [collapsibles] Download: De opdrachten voor studenten. Download: Een artikel over het onderwerp uit de…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Techniek (VO) // Wiskunde // Bovenbouw h/v // Middelbaar beroepsonderwijs // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Opbrengsten ECENT conferentie 2011: Hersenwerk in onderwijs
Op 12 mei 2011 organiseerde ECENT weer een conferentie voor nascholers en opleiders. Dit jaar was de titel: Hersenwerk in onderwijs. Lees hieronder de verslagen van de deelnemers, van de openingslezing en de werkgroepen. En bekijk een videoverslag van de openingslezing en van de werkgroep Creatieve denktechnieken. Openingslezing: Hersenwerk in onderwijs Door: prof. Hilleke Hulshoff…
Biologie // Bovenbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Kanker als context
Bij het reizende DNA-lab ‘Lees de taal van de tumor’ is veel lesmateriaal ontwikkeld. In dit webartikel kunt u lesmateriaal downloaden dat ook als afzonderlijk lesmateriaal gebruikt kan worden: ‘Op zoek naar een gen in een databank’, ‘Van nature tot metro’, ‘Organisatieniveaus’ en ‘De tumor als evolutieproces’. Deze materialen sluiten aan bij de nieuwe examenprogramma’s…
// Basisonderwijs // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Eenvoudige machines
In dit artikel vind je een beschrijving van de ontwikkeling van (eenvoudige) machines en een groot aantal ideeën voor in de techniekles. Download: Artikel Eenvoudige machines
// Basisonderwijs // Lang Training: Lessen over stuiteren
Het EWTNH geeft trainingen over W&T aan PABO-opleiders en leerkrachten. Hieronder de leerdoelen en enkele beschrijvingen die bij de training over vallen en stuiteren in groep 7-8 gebruikt worden. Leerdoelen voor leraren Leraren leren over: didactiek van onderzoekend en ontwerpend leren operationaliseren van onderzoeksvragen, opzetten van experimenten, voorspellen van resultaten probleemoplossend denken eigen motieven, zelfbeeld,…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Begrippen in beeld
Iets nieuws uitproberen in je klas waarover je anderen enhousiast hebt horen doen en praten, kan soms best lastig zijn. Het heeft zoals veel dingen in het onderwijs een drempel die, eenmaal genomen, vaak ruimschoots de moeite van het passeren waard blijkt. In onderstaand atikel vindt u een aanpak en variaties, die zeer geschikt zijn…
Biologie // Basisonderwijs // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Adopteer een boom
Een praktische invulling van natuurzorg en natuurbeleving. In dit artikel beschrijft natuurpedagoog Kees Both hoe je op een praktische manier met kinderen aan de slag kunt met bomen in de eigen schoolomgeving. Het artikel Eenvoudige maar intensieve opdrachten leiden ertoe dat kinderen meer naar bomen kijken en gedurende een jaar min of meer ‘eigenaar’ worden…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Breatharians
Opdrachten bij het ECENT artikel Ombouwen van reguliere lessen tot context-concept lessen. Context: Er is een groep mensen de zgn. Breatharians, die geloven dat ze net als planten alleen van lucht, licht en water kunnen leven. Een paar weken geleden is een van hen in Australië een weddenschap aangegaan. Hij beweerde dat hij minimaal 6 weken…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Nike Considered
Opdrachten bij het ECENT artikel Ombouwen van reguliere lessen tot context-concept lessen. Context: Leerlingen krijgen een plaatje voorgelegd met verschillende sportschoenen. Perspectief: Kiezen Vraag: Welke schoenen zou je kiezen en waarom? Activiteiten: Leerlingen mogen eerst zelf hun voorkeur aangeven, daarbij moeten ze noteren waarom ze voor de schoen hebben gekozen De docent inventariseert klassikaal keuzen en…
ANW // Natuurkunde // Rekenen/Wiskunde (vo) // Bovenbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang De val van Galileï
Enthousiaste leerlingen die van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat met natuurkunde bezig zijn: samenwerken, nauwkeurig meten, zichzelf en elkaar vragen stellen. En daarbij zicht krijgen op wetenschapsontwikkeling, de rol van wiskunde, creativiteit, de tijdgeest en politieke macht. Welke docent droomt daar niet van? Deze droom en zoveel meer is verwezenlijkt in het kamp…
Biologie // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Biologie in bewegende beelden
Het gebruik van filmpjes in de biologie les heeft een enorme vlucht genomen. Wanneer is beeld effectief? Welke praktische criteria voor keuze zijn er? Dit artikel biedt twee aanpakken om met leraren-in-opleiding met deze vragen aan de slag te gaan. En de opbrengst hiervan: vuistregels vanuit de lespraktijk, verwijzingen naar literatuur en een lijst zoekpagina’s…
Biologie // NLT // Basisonderwijs // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Lang Bionieuws
Bionieuws is hèt blad voor biologen. Op deze pagina vindt u de voor leraren en lerarenopleiders relevante publicaties in de categorie onderwijs van dit blad, vanaf jaargang in 2006 met verwijzingen naar ECENT artikelen en links naar de volledige artikelen. In de rechter kolom van het gelinkte ECENT artikel vindt u meer gerelateerde ECENT artikelen. 2011 Nieuw eindexamen…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Stimuleren van bèta-talent in de klas
Op scholen is steeds meer aandacht voor bèta-talent; Leerlingen die meer willen en kunnen dan wat hen wordt aangeboden in de standaardcurricula voor bètavakken. Dit artikel geeft een overzicht van mogelijkheden die de school bètagetalenteerde leerlingen kan bieden om zich optimaal te ontwikkelen. Daarbij ligt de nadruk op vwo-bovenbouw. Bèta-talenten Bèta-talenten hebben een grote belangstelling,…
Biologie // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Lang Ecologie: wat kennen en kunnen leerlingen aan het einde van het VMBO-GT?
Wat moeten leerlingen weten en kunnen met betrekking tot ecologie? Wat wordt daarvan getoetst in de Centrale Examens (CE’s)? Analyses n.a.v. deze vragen leiden tot concrete aandachtspunten voor docenten en lerarenopleiders met betrekking tot onderwijs in de ecologie. Wat leerlingen moeten weten en kunnen is vastgelegd in examenprogramma’s en syllabi1. Voor de CE analyses zijn…
ANW // Biologie // Natuur // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Techniek (VO) // Wiskunde // Basisonderwijs // Bovenbouw h/v // Middelbaar beroepsonderwijs // Onderbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Lang Songs for teaching
Je hoort ze steeds vaker: liedjes in het bètaonderwijs. Bijvoorbeeld de Photosynthesis Song. Leuk om een les mee te introduceren. Een andere mogelijkheid is leerlingen zelf liedjes te laten schrijven, bijvoorbeeld als verwerkingsopdracht. Alleen leuk, of zit er didactisch meer achter? Dit artikel gaat in op didactiek, effectiviteit, ervaringen en voorbeelden van het gebruik van…
Scheikunde // Bovenbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Macro-meso-micro denken met structuur-eigenschap relaties
Macro-micro denken bij scheikunde is wereldwijd een erg lastig onderdeel voor leerlingen. Daarom introduceert Meijer in zijn proefschrift een nieuwe manier om macro-micro denken aan te leren: macro-meso-micro denken met structuur-eigenschap relaties. Om te onderzoeken of deze nieuwe manier van macro-micro denken ook de gewenste resultaten oplevert, heeft Meijer een module ontworpen en deze getest…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Vaardigheden maken kinderen tot zelfstandige onderzoekers
Verslag van de werkgroep “Putting Science Enquiry at the Heart of Learning” tijdens een eendaagse ASE Londen Conferentie. Hoe zorg je dat basisschoolleerlingen zelfstandige en kritische onderzoekers worden? Je leert de leerlingen onderzoeksvaardigheden, waardoor ze al onderzoekend, weten aan welke voorwaarden hun werk moet voldoen. Kate Roberts schreef een boek over de methode die ze…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Kinderen doen ‘eerlijk’ onderzoek
Verslag van de werkgroep “Putting Science Enquiry at the Heart of Learning” tijdens een eendaagse ASE Londen Conferentie. Bij onderzoek denken we direct aan professoren en wetenschappers. Toch ligt het ook dicht bij de manier waarin kinderen de wereld ontdekken. Er zijn manieren om interesse voor onderzoek bij kinderen te ontwikkelen. Dit artikel geeft aan…
Biologie // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Lang Workshop: Genomics op het VMBO
Genomics op het vmbo? Dat klinkt als een brug te ver. In deze workshop willen we laten zien dat genomics op het vmbo relevant en haalbaar is. Centraal in de workshop staat lesmateriaal dat speciaal is ontwikkeld (en getest!) voor het vmbo. Docenten kunnen zich hier aanmelden voor deelname en ontvangen na afloop een nascholingscertificaat….
Scheikunde // Basisonderwijs // Bovenbouw h/v // Middelbaar beroepsonderwijs // Onderbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Lang Stichting C3 brengt chemie het onderwijs in
Stichting C3 promoot al bijna 20 jaar de chemie onder jongeren. Dat doen zij voornamelijk via het onderwijs. Kinderen in de basisschoolleeftijd maken kennis met chemie door zelf proefjes te doen en middelbare scholieren krijgen voorlichting over opleidingen en beroepen. C3 werkt bij de ontwikkeling van haar materialen en activiteiten samen met bedrijven en onderwijsinstellingen….
Natuurkunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Leerplanwerkboeken natuurkunde voor het vrijeschoolonderwijs
[collapsibles] In de jaren negentig gaven de Stichting Leerplan Ontwikkeling en het Vrij Pedagogisch Centrum groen licht aan natuurkunde docent Jan van Gils, om zijn werkmethode als docent en leerplanontwikkelaar op schrift te stellen. Samen met co-auteurs Kees Veenman en Ben Geels schreef Jan van Gils twee boeken (zie hieronder voor de Pdf’s) waarin het…
Natuurkunde // Bovenbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Kwantummechanica in het voortgezet onderwijs
In het nieuwe examenprogramma voor vwo is een nieuw onderwerp het kennismaken met de kwantummechanica, dat ook nog in het centraal examen wordt getoetst.Omdat het onderwerp nieuw is, is er nog niet veel bekend over hoe je leerlingen van het v.o. het beste met de kwantummechanica laat kennismaken. Begin jaren ’80 heeft P.L. Lijnse een…
ANW // Biologie // Natuur // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (po) // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Techniek (VO) // Wiskunde // Basisonderwijs // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Lang ECENT conferentie 15 mei 2013: Digitale didactiek
Een digibord ophangen is geen garantie op succes. Hoe kun je zinvol gebruik maken van digitale hulpmiddelen in de onderwijspraktijk? Op 15 mei 2013 wordt in de jaarlijkse ECENT conferentie ingegaan op deze vraag, met het thema: ‘Digitale didactiek: ICT gebruik in de bèta-lerarenopleiding’. Wouter van Joolingen (ELAN, UTwente) verzorgt de openingslezing ‘Actief ICT-gebruik in…
