Techniek
Bèta Challenge
betachallenge.nl Bij Bèta Challenge gaan leerlingen via levensechte opdrachten gerelateerd aan technologie aan de slag met oriëntatie op opleidingen en beroepen en de ontwikkeling van hun arbeidsmarktidentiteit. Het Bèta Challenge programma richt zich op de praktisch ingestelde leerling in het huidige mavo (GL/TL) en havo-segment. Van de website: “OCW heeft het Bèta Challenge programma als…
Hybrid Learning Spaces
Gil, E., Mor, Y., Dimitriadis, Y. and Köppe, C. (Eds.). (2022). Hybrid Learning Spaces Springer Samenvatting Nu we de dualiteit van fysieke en virtuele leerruimten zijn gaan accepteren als een permanent kenmerk van ons onderwijslandschap, beginnen we de geldigheid ervan in twijfel te trekken. Is dit werkelijk een dichotomie, of is het een continuüm? Moet…
Multi-STEM – Multilingual voices in STEM education
Multi-STEM is een gezamenlijk onderzoeksproject van de Universiteit Utrecht, Hogeschool Utrecht en Hogeschool IPABO, dat beoogt de participatie van meertalige kinderen in het onderwijs te bevorderen: zowel bij rekenen-wiskunde als wetenschap& techniek (W&T). Een project in het kader van de Nationale Wetenschapsagenda. Met ondersteuning van NWO. Informatie. Blogs. Volg dit project op LinkedIn. Download flyer…
Leerlijn techniek
leerlijntechniek.nl
Programmeren in het basisonderwijs – enkele tips en bronnen op rij
Op een online plek (gemaakt met Xerte) hebben de makers een interessante verzameling aangelegd over programmeren in het basisonderwijs. We maken steeds meer gebruik van technologie. Van alledaagse dingen zoals onze wekker op onze smartphone tot aan onze lampen die op een ingesteld tijdstip gaan branden. We kunnen gebruik maken van deze handige functies, omdat…
Technologie en toepassing, schoolvak in het vo
Schoolvak vmbo Zie ook website slo. Dit vak geeft leerlingen de mogelijkheid om kennis te maken met vraagstukken uit de dagelijkse praktijk die met technologie opgelost kunnen worden. Zoals het maken van een toeristische QR route door de stad (in samenwerking met VVV en de gemeente), het ontwikkelen van een nieuwe saus in opdracht van…
Nieuw trainingsaanbod T&T op bijscholingvmbo.nl
Steeds meer GTL-scholen bieden leerlingen een praktijkgericht vak aan om hen zo goed mogelijk voor te bereiden op een vervolgopleiding. Steeds meer scholen verkennen daarbij de invoering van het vak Technologie & toepassing (T&T). Op dit moment hebben 36 pilotscholen toestemming gekregen van OCW om T&T als formeel examenvak in te voeren. Andere scholen mogen…
Utrecht Summerschool Technology in Science Education
In this summer school, you will learn how to apply technology in the design of teaching in secondary and higher science education and how to study its effects, by closely observing student learning. Starting from your learning objectives, you will become acquainted with technology for orchestrating classroom interaction, using mobile technology in combination with shared…
Het is bijna 2020, wat nu met wetenschap en technologie?
In 2013 sloten onderwijs, overheid en bedrijfsleven het Techniekpact. Een van de doelen: alle basisscholen bieden vanaf 2020 structureel wetenschap en technologie aan. Wat is daarvan terecht gekomen? Moet en doet iedere basisschool het al? En wat kan de pabo hieraan bijdragen? Edith Hilbink van Jet-Net & TechNet: ‘Zo’n pact stel je om daadwerkelijk in…
Taalgericht W&T-onderwijs: de kracht van de combinatie
Ben je pabodocent natuur en techniek of taaldidactiek? Wil je jouw studenten op een eff ectieve manier kennis en vaardigheden aanleren met betrekking tot taalgericht W&T-onderwijs? Ben je, kortom, geïnteresseerd in de kracht van de combinatie van vakken? Meld je dan, samen met een collega, aan voor de cursus en het netwerk ‘Taal-gericht W&T-onderwijs: de…
Lectoraat Curriculumvraagstukken
Elwin Savelsbergh Kenniscentrum Leren en Innoveren van Hogeschool Utrecht Lectoraat Curriculumvraagstukken funderend onderwijs Dit lectoraat werkt aan de versterking van het curriculum in het primair en voortgezet onderwijs en in het hoger beroepsonderwijs. Een speerpunt in het programma is de bijdrage van de bèta-vakken aan Leren voor Duurzame Ontwikkeling. Kernvragen in het onderzoeksprogramma zijn: welke…
Meet-ups in Tech: pabodocenten op bedrijfsbezoek
Pabodocenten krijgen een kijkje achter de schermen bij toonaangevende techbedrijven Dit schooljaar krijgen pabodocenten de prachtige kans om een kijkje achter de schermen te nemen bij één of meer toonaangevende techbedrijven. Zoals Vanderlande, TomTom, Signify en T-Mobile. Zo kunnen ze hun beeld van de technische beroepspraktijk verbreden en verrijken. De inschrijvingen zijn begonnen. Pabostudenten van nu gaan…
Meisjes, Natuurkunde en Techniek: MENT
Het kan heel informatief en vernieuwend zijn om ‘oude’ materialen te bestuderen… Begin jaren tachtig (twintigste eeuw) wordt vanuit de overweging dat meer vrouwen in het beroepsproces gaan meedraaien en daarmee dat er meer mogelijke richtingen aangegeven moeten worden, aandacht besteed aan het beter in beeld brengen van de “niet-traditioneel vrouwelijke sectoren en opleidingen” als…
Techniek in het natuurkundeonderwijs
Het project Natuurkunde en Techniek (1984-1988) had tot doel om techniek (de praktijk ervan) te gebruiken om natuurkunde aan te leren aan leerlingen. In tegenstelling tot de gebruikelijke manier om op technische toepassingen te wijzen na het aanleren van natuurkundige concepten, onderzocht Marc de Vries of het mogelijk was natuurkunde binnen een techniek context aan…
Onderwijsassistent
In de opleiding tot onderwijsassistent (mbo niveau 4, zie ook SBB) wordt aandacht besteed aan STEM-vaardigheden, o.a. rekenen/wiskunde en natuur/techniek. De laatste jaren (vanaf 2016) zijn diverse ROC’s extra actief om meer tijd en ruimte te creëren voor techniek binnen deze opleiding (evt. als keuzedeel), om studenten beter voor te bereiden voor ‘wetenschap en technologie’…
W&T basisonderwijs op 30 mei 2018: fundering van innovatie
Scholen worden uitgedaagd tot innovatie in het onderwijs met aandacht voor wetenschap en technologie. Steeds meer scholen gaan ermee aan de slag. Deze voorlopers op het gebied van innovatief onderwijs zijn vaak een inspiratie voor anderen, maar hoe weet je als voorloper of je zelf nog de juiste koers vaart? En hoe veranker je innovatie…
Beroepsgericht techniekonderwijs: voorbeelden, didactische modellen en opdrachten voor studenten
De onderstaande opdrachten voor studenten horen bij het artikel Bedrijvig Techniekonderwijs. Het vmbo is volop in beweging. Voor veel scholen geldt dat het onderwijs in de beroepsgerichte vakken realistischer wordt. De AVO vakken krijgen een dienende functie binnen competentiegericht leren. Het werk van techniekdocenten en naskdocenten wijzigt daardoor ingrijpend. De onderstaande videos met bijbehorende opdrachten zijn…
Vakvernieuwingen: conferentie 5 juni 2009
ECENT organiseerde op 5 juni 2009 een werkconferentie voor lerarenopleiders biologie, natuurkunde, scheikunde en techniek in het eerste- en tweedegraadsgebied die betrokken zijn bij de ontwikkeling van NLT, vernieuwde biologie, natuurkunde en scheikunde. Bètavakvernieuwing en de lerarenopleidingen Aan de orde is o.a. gekomen: Actuele ontwikkelingen in de vernieuwingsprojecten, Leerlijnen en dwarsverbanden, Interpretaties van en ervaringen met context-conceptbenadering, Samenwerking…
Interesse-georiënteerd natuur- en scheikundeonderwijs
Op de Open Schoolgemeenschap Bijlmer (OSB) bleken leerlingen in de jaren negentig een veel hogere waardering voor de onderbouw natuur- en scheikundelessen te hebben dan op andere scholen in Nederland het geval was. Opmerkelijk is dat op de OSB alle leerlingen in de onderbouw les kregen in breed-heterogene groepen: de niveaus van de leerlingen in…
Bedrijvig techniekonderwijs
Techniekonderwijs op school streeft meerdere doelen na. Het richt zich bijvoorbeeld op technische kennis en vaardigheden voor in het dagelijks leven, maar het heeft ook een functie in de voorbereiding op het beroepleven. In dit artikel wordt de nadruk gelegd op dat laatste aspect. In de bijbehorende opdrachten voor studenten wordt de consequentie van het…
Probleemstellende benadering
Probleemstellend onderwijs ordent de leerinhoud in problemen. Hierbij ligt de nadruk op het inhoudelijk motiveren van leerlingen via een samenhangend geheel van kernvragen en aansprekende probleemsituaties. De kern van probleemstellend onderwijs is dat leerlingen op inhoudelijke gronden de zin zien van wat ze aan het doen zijn. Als hieraan is voldaan, mag je verwachten dat…
Ontwerpen van een lessenserie volgens Kolb
In de bachelor-opleiding van de lerarenopleiding natuurkunde, scheikunde en techniek van het instituut Archimedes van de Hogeschool Utrecht is in het tweede jaar het didactiekproject actief leren geplaatst. In dit project wordt door de studenten een activerende lessenserie gemaakt bij een hoofdstuk uit een veelgebruikt schoolboek voor vmbo-t. Eén van de criteria waar deze lessenserie…
Het meten van PCK in techniekonderwijs op de basisschool
Welke invloed heeft de vakkennis op het gebied van techniek van de basisschoolleerkracht op het beeld en de attitude ten aanzien van techniek van leerlingen? Dit is de onderzoeksvraag van Ellen Rohaan. In dit artikel beschrijft zij haar onderzoek en laat zij zien welk nut het heeft voor de onderwijspraktijk. Wat kan de onderwijspraktijk aan…
Techniekonderwijs en duurzame ontwikkeling: aandacht voor energie
Het onderwerp energie is tegenwoordig dagelijks in het nieuws. Dat komt vooral omdat steeds duidelijker wordt dat we er te weinig van hebben: immers de vraag naar energie overtreft het aanbod en bovendien komt de eindigheid van de traditionele (fossiele) energievoorraden steeds meer in zicht. Je kunt je afvragen of het mogelijk is om binnen…
Symposium ‘Connecting the DOTs’ – 20 oktober 2017
Docent Ontwikkel Teams (DOTs) zijn een vorm van professionele leergemeenschappen waarbij teams van docenten (van dezelfde school of van verschillende scholen) samen vernieuwend onderwijs ontwikkelen. Hoewel DOTs veel kunnen opleveren voor docenten, gaat samenwerken en samen leren in een DOT niet vanzelf. Sommige docenten geven aan dat hun DOT-deelname weinig bruikbare materialen of professionele ontwikkeling…
Techniekonderwijs en duurzame ontwikkeling
In dit artikel geeft Jos Smits de lerarenopleider en de docent handvatten om het thema duurzame ontwikkeling in de opleiding of op school een plaats te geven. Wat je vindt in dit artikel Vrijwel dagelijks bereiken ons via de krant en actualiteitenprogramma’s verontrustende berichten over klimaatverandering, ontbossing, uitputting van grondstofvoorraden, uitsterven van dier- en plantensoorten,…
Lezing ECENT/Vedotech Marc de Vries 21 nov 2008
Tijdens de Vedotech conferentie 2008 heeft Marc de Vries een lezing gehouden voor een gehoor van 280 uiterst geboeide techniekdocenten. De lezing ging over de overeenkomsten en verschillen tussen het ontwerpproces zoals dat in technieklessen plaatsvindt en het ontwerpproces zoals dat in grote bedrijven wordt toegepast. Marc startte de lezing vanuit de stelling: “Het ontwerpproces…
Practicum: leren ze er wat?
Vergelijkend onderzoek van lesmethoden in het buitenland met en zonder practicum laat maar weinig verschillen zien tussen leerlingen die wel en leerlingen die geen practicum hebben gehad. De verschillen zitten voornamelijk in vaardigheid in het manipuleren van aparatuur, maar niet in kennis/begrip of onderzoeksvaardigheden. Deze uitspraak is niet gebaseerd op een enkel onderzoek, maar op…
Misconcepties, elektriciteit, energie en basisvorming
De kerndoelen van elektriciteit wijken af van traditionele doelen voor elektriciteitsonderwijs. Tot dusver werden begrippen/onderwerpen als lading, stroomsterkte, spanning, en weerstand benadrukt en werden zowel serie- als papalelschakelingen behandeld. Het kernbegrip in de basisvorming is electrische energie en de belangrijkste begrippen zijn energie, vermogen, stroomsterkte en spanning. Elektrische schakelingen worden gezien als energietransporteurs en energie-omzetters….
Stoot, impuls en blaaspijpjes
Onlangs (1999) demonstreerde een Japanse vrijwilliger een uitert simpel proefje over stoot en impuls. Bij nader inzien kan het proefje ook gebruikt worden voor serieus kwantitatief practicum en voor onderzoek. Het practicum/onderzoek zou zelfs als huiswerk gegeven kunnen worden, want rietjes, meetlatten en wattenstaafjes zijn overal. Eerst beschrijven we de demonstratie, dan het practicum en…
Docentennetwerken als motor voor dynamische vakontwikkeling
Op verschillende plekken in het land ontstaan rondom universiteiten en hogescholen docentennetwerken waarin intensief wordt samengewerkt bij de ontwikkeling en uitvoering van nieuw bètaonderwijs. Cor de Beurs beschrijft waar zijn bijdrage op de conferentie vakvernieuwing op in is gegaan. Wat is er aan de orde gekomen? In de lezing van Cor de Beurs bij de studieconferentie over vernieuwingen in…
Techniek-Actief.nl
Sinds 2014 wordt belangeloos door een aantal mensen maandelijks een site bijgehouden; “Techniek-Actief.nl”. Zij willen docenten Techniek en Mens en Natuur voorzien van extra informatie en een stimulans zijn voor het geven van lessen in en omtrent onze technische wereld. Op de site er ook aandacht voor musea, practica en onderzoek en ontwerpen. Alhoewel deze…
Ervaringen van twee docenten met de vakvernieuwingen
Hoe kijkt een docent die de intenties van de CvBO en de Nieuwe Scheikunde kent aan tegen zijn eigen ontwikkelervaringen met een module over bijvoorbeeld verliefdheid en tegen zijn onderwijservaringen met het CVBO-programma en de nieuwe scheikunde als geheel? Wat is er aan de orde gekomen? Hoe verhouden die ervaringen zich tot die van veel bètadocenten uit allerlei vakken…
Eigen divisie bèta-techniek onderwijsonderzoekers
Een groep bèta-techniek onderwijsonderzoekers heeft het initiatief genomen tot een eigen divisie binnen de Vereniging voor Onderwijsresearch VOR. De plannen Onderwijsonderzoek in de bèta- en technische vakken gelabelde ruimte bieden in het programma van de onderwijsresearchdagen (ORD) Samenwerking en wisselwerking tussen practici, beleidsmakers en onderzoekers tot stand brengen door divisiebijeenkomsten en themaconferenties De thema’s Leren…
Eenvoudige machines
In dit artikel vind je een beschrijving van de ontwikkeling van (eenvoudige) machines en een groot aantal ideeën voor in de techniekles. Download: Artikel Eenvoudige machines
Training: Lessen over stuiteren
Het EWTNH geeft trainingen over W&T aan PABO-opleiders en leerkrachten. Hieronder de leerdoelen en enkele beschrijvingen die bij de training over vallen en stuiteren in groep 7-8 gebruikt worden. Leerdoelen voor leraren Leraren leren over: didactiek van onderzoekend en ontwerpend leren operationaliseren van onderzoeksvragen, opzetten van experimenten, voorspellen van resultaten probleemoplossend denken eigen motieven, zelfbeeld,…
Literatuur over rubrics
Literatuurlijst behorend bij het ECENT artikel Het beoordelen van een ontwerp. Fox-Turnbull W. (2006) de invloeden van Teacher Kennis en Authentic Formatieve toetsing op Student Leren in Technology Education, International Journal of Technology and Design Education (2006) Klein P. et al (1998) Analytic vs Holistic Scoring of Science Prestatie Taken, Applied meting in het onderwijs (02/11)…
Overzicht NVOX, NVON, Impuls en Faraday artikelen op ecent.nl
De onderstaande artikelen verwijzen naar ECENT pagina’s. Op de ECENT pagina wordt het artikel ingeleid of aangehaald. U vindt het artikel doorgaans onderaan de pagina, onder literatuur, aanverwante artikelen of het hele artikel. NVOX M.J. Goedhart en A.H. Verdonk (1989) Significante cijfers bij rekenen en meten. NVOX 14(9) 397-399 Berg, E. van den, et al. (1994). EXO in Aktie:…
Ontwerpend Leren
Wil jij ook jouw leerlingen zelfstandig kennis laten verwerven? Hiervoor heeft Fred Janssen Ontwerpend leren ontwikkeld. Deze benadering heeft hij in zijn proefschrift uitgewerkt en getest voor het onderwerp immunologie. Leerlingen hebben in 6 stappen het immuunsysteem opnieuw ontworpen. De conclusie van zijn onderzoek is dat ontwerpend leren de leerlingen meer inzicht verschaft, zelfstandig werken aanleert en…
Kennisbasis Techniek
Dit is een tabel gebaseerd op www.kennisbasis.nl/techniek met links naar ECENT artikelen. KENNIS van onderwijsinhouden TECHNIEK ID nummers ECENT 1 Techniek en samenleving 1.1 Theoretische kennis 1.1.2 Techniek in beroepen, bedrijven en arbeidssituaties. 1590 1610 1.2 Methodische kennis 1.2.1 Relatie leggen tussen techniek en technische ontwikkelingen met waarden en normen 1658 1681 1606 1.2.2 Specificeren van technische ontwikkelingen die…
Training: Lessen over spiegelen
Het EWTNH geeft trainingen over W&T aan PABO-opleiders en leerkrachten. Hieronder de leerdoelen en enkele beschrijvingen die bij de training over spiegelen gebruikt worden. Ook materiaal voor leerlingen en leerkrachten kan hier worden gedownload. Leerdoelen voor leraren Leraren leren over: Leraren leren enkele basisbegrippen over licht zoals rechtlijnige voortplanting, oneindige voortplanting (sterren), terugkaatsing van papier…
Opbrengsten van de ECENT conferentie 2010: Vakvernieuwingen
Op 4 juni 2010 organiseerde ECENT weer een conferentie over vakvernieuwingen. Hieronder vindt u de besproken onderwerpen en aanvullende documentatie naar aanleiding van de lezingen en werkgroepen. Het laatste jaar van de pilots De commissies voor biologie, natuurkunde en scheikunde leveren eind 2010 hun advies-programma’s aan de minister. Als die landelijk worden ingevoerd, dan breken…
Kennisbasis NWT voor de PABO
In afwachting van onze Kennisbasis voor Natuur-, Wetenschap- & Techniekonderwijs (NWT) voor de PABO’s is dit een voorbeeld uit Engeland. Ook daar hebben ze getracht een kennisbasis vorm te geven, in de vorm van 10 (basis)principes en 14 ‘big ideas’, om er voor te zorgen dat elke leerling uit het primair en secundair onderwijs in…
Lerarenconferenties van Twents Meesterschap
Op 21 en 22 januari 2011 vond de 3e editie van de Twents Meesterschap lerarenconferentie plaats. Dit jaar was het thema Mens & Techniek. Lerarenconferenties van Twents Meesterschap bieden een informeel platform voor nascholing en netwerken. De eerste dag kent een conferentieformat (200 deelnemers) met keynotes en een keuze uit 30 workshops van zowel lerarenopleiders…
Docentontwikkelteams van Twents Meesterschap
Twents Meesterschap is de verzamelterm voor de Twentse docentontwikkelteams (DOTs). Docenten van 22 verschillende scholen en lerarenopleiders pakken vakvernieuwing samen aan in tien DOTs en lerarenconferenties. Dat kan gaan om de invoering van nieuwe scheikunde, maar ook over het in de praktijk brengen van peer instruction, vernieuwing van praktika (‘getting practical’), samenhang bètavakken, ontwikkeling van een…
Internationale websites
Leren en professionaliseren is verder kijken. Op deze pagina vindt u een overzicht van internationale websites die voor lerarenopleiders en leraren in natuur(wetenschap) en techniek interessant kunnen zijn. [collapsibles] [collapse title=”ASE – Association for Science Education”] ASE (Association for Science Education) is de grootste vereniging van het Verenigd Koninkrijk op het gebied van het ondersteunen van…
Relationele en seksuele vorming van basisschoolleerlingen op de PABO’s
De laatste jaren is er in de politiek, de maatschappij en op basisscholen een toenemende belangstelling voor seksuele gezondheid. Basisscholen bereiden kinderen voor op het participeren in de samenleving en zijn verantwoordelijk voor het welbevinden van kinderen op het terrein van de ontwikkeling van de seksualiteit van kinderen. De vraag is wat Pabo’s, die leerkrachten…
Bewegingen modelleren
Leerlingen in het voortgezet onderwijs ervaren wis- en natuurkunde vaak als strikt gescheiden disciplines. De relatie tussen de wiskunde voor het beschrijven van verandering en de bewegingsleer in natuurkunde blijft in de praktijk onderbelicht. Dit onderzoek laat zien hoe deze onderwerpen op een samenhangende manier kunnen worden ontwikkeld. Inzicht in snelheid en afgelegde weg via…
Modelleren
Modelleren is iets wat we in STEM eigenlijk continu doen. Model is dan ook een breed begrip. Een maquette van een huis is een model, net als een skelet in een lokaal. Een theorie over materialen en deeltjes is net zo goed een model, een vereenvoudigde beschrijving van de werkelijkheid. In STEM is het gebruikelijk…
ELO als administratief medium bij opdrachten
In een elektronische leeromgeving (ELO) kun je buiten de les contact hebben met leerlingen. Bijvoorbeeld over de voortgang van een praktische opdracht, een experimenteel onderzoek, een ontwerpopdracht of een profielwerkstuk. Zo schep je in de les meer rust en ruimte voor vakinhoud. Inhoud in de les, administreren en controleren erbuiten Het begeleiden van praktische opdrachten…
Werken met applets
Hieronder enkele praktische vragen en antwoorden over werken met applets. Hoe ga je om met de vereenvoudigingen in de applet? Verschijnselen en begrippen kunnen op veel manieren worden weergegeven en in de natuurwetenschappen beschrijven we dat schematisch en met symbolen. Bij applets is dat niet anders. Toch is het wel verstandig om bijvoorbeeld te vermelden…
Applets voor beter begrip
Niets haalt het bij een ‘live’ demonstratie van een verschijnsel. Toch blijkt dat leerlingen zich door het ontbreken van ‘afleiders’ bij applets meer op de kern van de zaak concentreren en zo soms meer leren. In dit artikel meer over applets, hun voor- en nadelen en waar je ze kunt vinden. Waarom applets Met een…
Beweegredeneren: een werkvorm bij dilemma’s in de klas
Hersenonderzoek laat zien dat mensen complexe besluiten meestal op basis van emotionele of intuïtieve overwegingen nemen. Wie leerlingen wil voorbereiden op de complexiteit van besluitvorming in dilemma’s zoals genetisch testen, en deze aspecten mee wil nemen, kan de werkvorm beweegredeneren toepassen. Beweegredeneren maakt leerlingen bewust van hun emotie, intuïtie en verstand bij het afwegen van…
Boek: Ruim en evenwichtig, oordeelsvorming in de biologieles
Mag alles wat kan? Moet alles wat kan? Hoe laat je leerlingen nadenken en discussiëren over zulke vragen? Frans Olofsen, Agnes Legierse en Rob Boschhuizen schreven hierover een boek: ‘Ruim en evenwichtig, oordeelsvorming in de biologieles’. Een boek speciaal voor biologiedocenten in de tweede fase, maar ook bruikbaar voor andere bètavakken. Een kijkje in de biologieles van…
Best practice: een techniek speel-werkplaats voor kleuters
In de nieuwsbrief van april 2012 vroeg ECENT om uw best practice met ons te delen. Dit webartikel beschrijft de ‘best practice’ van Immy Borg: een techniek speel-werkplaats voor kleuters. Dit is een opdracht voor tweedejaars Pabo-studenten, waarin zij een themahoek voor kleuters opzetten met 5 technische activiteiten. In tenminste 2 van deze activiteiten moeten…
Best practice: Project ‘We bouwen een stad’ voor groep 6
In de nieuwsbrief van april 2012 vroeg ECENT om uw best practice met ons te delen. In dit webartikel de best practice van Fons Cornelissen: het project ‘We bouwen een stad’. Dit is een planologieproject waarbij kinderen uit groep 6, van verschillende scholen in een wijk, samen een stad bouwen. Dit project is ontwikkeld door…
Een lessenserie rond snelheid als voorbeeld voor veranderingen in het curriculum
De snel veranderende wereld stelt andere eisen aan de kennis die leerlingen nodig hebben. Het draait om inzicht, informatie kunnen opzoeken, probleemoplossen. Een bezinning op het curriculum lijkt daarom noodzakelijk. Het nieuwe vak wetenschap & techniek kan daar een voorbeeldrol bij spelen, want in dat vak staat immers centraal dat leerlingen zelf op onderzoek gaan….
Intuïtie als basis voor moreel redeneren
Dit artikel gaat over de rol van intuïtie en emotie bij redeneren over (genetische) dilemma’s, en hoe deze informatie gebruikt kan worden om de oordeelsvorming van leerlingen te optimaliseren. De kennis en toepassingen op het gebied van genetica nemen toe. Daardoor wordt het steeds belangrijker dat leerlingen keuzes kunnen maken in genetische dilemma’s. Bijvoorbeeld of ze…
Bruikbaar digitaal leermateriaal en de digi-generatie
Dit webartikel geeft toegang tot twee onderzoeken die zijn gepubliceerd. Het ene heeft als focus de leermiddelenkeuze van de docent, het andere de (leerling-)gebruikers. Deze webpagina sluit af met verwijzingen naar essays over digitale leermiddelen. Over de diversiteit in mening en houding bij het bepalen van (digitaal) leermiddelenbeleid Binnen het Programma Leermiddelenbeleid hebben veel scholen dit jaar…
12 mei 2011 ECENT-conferentie: Hersenwerk in onderwijs
Op 12 mei 2011 organiseerde ECENT weer een conferentie voor nascholers en opleiders. Dit jaar was de titel: Hersenwerk in onderwijs. Hieronder kunt u nog de aankondigingen met de inhoud van de openingslezing en de werkgroepen nalezen. Openingslezing: Hersenwerk in onderwijs Door: prof. Hilleke Hulshoff Pol, hoogleraar neurowetenschappen (UMCU) In deze lezing zal Hulshoff Pol laten…
Kennisnet Onderzoeksconferentie 2013: Wat werkt met ICT in het onderwijs
Op woensdag 24 april was de jaarlijkse onderzoeksconferentie van Kennisnet over wat werkt met ICT. Het thema was ‘De wisselwerking tussen onderzoek en praktijk’. Het programma bestond uit een openingslezing over coöperatief leren met behulp van ICT, gevolgd door 15 pitches over onderzoek naar ICT en het nut daarvan voor het onderwijs. In dit webartikel…
De rol van websites in professionaliseringsactiviteiten van bèta-lerarenopleiders
Internet speelt een steeds grotere rol in het dagelijks leven. Websites inzetten voor de professionele ontwikkeling van lerarenopleiders lijkt een logisch gevolg. Maar is internet wel een geschikt medium voor de professionalisering van lerarenopleiders? En maken lerarenopleiders gebruik van websites voor hun professionele ontwikkeling? Dit onderzochten Overbeek et al.. Lees hierover in het onderstaande TDβ-artikel. Download: Overbeek…
Terugblik op de paboconferentie 2014 ‘Zaakvakonderwijs in (inter-)actie’
Op woensdag 9 april 2014 vond op de Marnix Academie Utrecht de jaarlijkse paboconferentie Zaakvakonderwijs plaats. Zo’n 80 pabodocenten en pabostudenten waren hierbij aanwezig. In de ochtend opende Jan Berenst (Lector Taalgebruik en Leren, NHL Hogeschool, Leeuwarden) de dag met een lezing over interactie, taalgebruik en kennisontwikkeling. Na de middagpauze sprak Harry Stokhof (Docent geschiedenis…
Een examenprogramma voor Onderzoek en Ontwerpen
Voor het vak Onderzoek en Ontwerpen (O&O) is een examenprogramma opgesteld, zowel voor havo als voor vwo. O&O is het gezichtsbepalende vak van een nieuw schoolprofiel: het technasium. Op de technasia is O&O zowel in de onderbouw als in de bovenbouw havo en vwo een verplicht vak. In de bovenbouw is O&O een verplicht profielkeuzevak…
Planten ordenen
Een voorbeeld van een onderzoek voor kinderen van groep 3/4 bij het leerplan Natuur en Techniek in het basisonderwijs. Uit de Grabbelton. Inhoud en doelen In dit artkel kun je lesbladen downloaden om in groep 3 en 4 te gebruiken. Het draagt bij aan de volgende inhouden uit het leerplan Natuuronderwijs. Ook een toelichting kun…
Het puberbrein
Hoogleraar neuropsychologie en psychobiologie Jelle Jolles beschrijft de ontwikkeling van het puberbrein en komt tot de conclusie dat een belangrijke ontwikkeling nog moet worden doorgemaakt als pubers 16 jaar zijn. In deze ontwikkeling speelt de omgeving een cruciale rol. Ouders en docenten zijn een substantieel onderdeel van die omgeving. Van het tiende tot het tweeëntwintigste…
Wetenschapsknooppunt Utrecht
Hoe kunnen we kinderen van 6 tot 12 jaar helpen hun talenten te ontdekken en te ontwikkelen? Hoe kunnen we ze aanzetten tot experimenterend en onderzoekend leren? Met deze vraag gaan Wetenschapsknooppunten van start, als schakels tussen basisonderwijs en wetenschap. In 2009 ging de eerste van start in Nijmegen. In 2010 werd het Wetenschapsknooppunt Utrecht…
Informeel netwerk Bètaonderwijs regio Utrecht
Werk je als docent in het bètaonderwijs? Of heb je op een andere manier in je werk veel te maken met het onderwijs in de bètavakken, bijvoorbeeld als uitgever, lerarenopleider of vakdidactisch onderzoeker? Dan ben je van harte welkom bij het informeel netwerk Bètaonderwijs regio Utrecht. Hier ontmoet je virtueel of ‘live’ collega’s uit de…
Filmpjes en lesmaterialen over het stimuleren van onderzoekend en ontwerpend leren bij kleuters
Leerkrachten van zes basisscholen hebben in samenwerking met het Wetenschapsknooppunt Delft een didactische aanpak voor kleuters ontwikkeld, die uit gaat van onderzoekend en ontwerpend leren (OOL). De leerkrachten gaven hun ervaringen weer in filmpjes en fotoboekjes. De projecten gingen over riolering, ridders & jonkvrouwen, muziekinstrumenten, warm & koud, ruimtevaart, boekdrukkunst & verpakkingen en over het…
De invloed van PCK op hoe leerlingen denken over techniek
De kennisbasis van leerkrachten bestaat uit drie kennisdomeinen: vakinhoudelijke kennis, PCK en attitude/vertrouwen. PCK, ofwel Pedagogical Content Knowledge, heeft de grootste invloed op het beeld dat basisschoolleerlingen van techniek ontwikkelen. Maar juist aan PCK wordt te weinig aandacht besteed op pabo’s. Dat zijn de belangrijkste conclusies uit het proefschrift van Ellen Rohaan. [collapsibles] [collapse title=’Fast…
Videotoepassingen voor vakdidactisch onderwijs
Video is een medium dat in lerarenopleidingen steeds vaker wordt ingezet voor vakdidactisch onderwijs, naast video’s over vakinhouden. Dit artikel geeft een overzicht van de wijzen waarop opleiders PO, VO en MBO video voor het onderwijzen van didactiek kunnen gebruiken: Van registreren en reflecteren tot het bieden van contexten en ‘best practices’. Bron is het…
Enriched skeleton concept mapping met scripts bevordert betekenisvol leren
Een zorgpunt in het onderwijs is dat studenten teveel reproducerend leren, en te weinig betekenisvol. Hoe kun je onderwijs zodanig vormgeven dat studenten betekenisvol gaan leren? Zowel concept mapping als samenwerkend leren kan studenten aanzetten tot betekenisvol leren. Ton Marée combineerde deze twee methoden daarom tot enriched skeleton concept mapping met ingebouwde scripts. Uit het…
Internationale PATT-conferentie
Op 23-26 augustus 2016 werd door de HU en de TU-Delft de 32ste internationale PATT- conferentie over techniekonderwijs georganiseerd. Het thema van de conferentie was technology education for 21st century skills. Gerald van Dijk (HU), Arien Bekker (oud-collega HU) en Marc de Vies (TU-Delft) namen de organisatie voor hun rekening. Onderdeel van de conferentie vormde een…
Ontwerpend leren: het effect van itereren
Ingenieurs verbeteren hun ontwerp door te itereren: teruggaan naar eerdere ontwerpstappen en opnieuw uitvoeren ervan. Dit is een belangrijk element in ontwerpprocessen. Spontaan speelgedrag van kinderen wijst erop dat itereren een natuurlijke manier van leren is. Daarom heeft Annemarie Looijenga (leerkracht en onderzoeker aan de TU Delft) onderzocht wat er gebeurt als leerlingen drie keer…
Van ontwerptekeningen in de praktijk naar inzicht in bètaconcepten
Ontwerpen, of nauwkeuriger: het proces van ontwerpers, kan leerlingen op een natuurlijke manier inzicht geven in bètaconcepten. Martijn van Schaik onderzocht op het vmbo hoe tekeningen en modellen in een ontwerp- en bouwproces kunnen leiden tot begrip van wis- en natuurkundige concepten. Tekeningen hebben in het onderwijs vaak alleen een representatieve functie in enge zin:…
Wetenschap en technologie als grondhouding en vakoverstijgende benadering
In Nederland wordt 4% van de schooltijd op de basisschool aan W&T besteed, terwijl dit in de OESO-landen gemiddeld 10% is. In 40% van de OESO-landen maken alle kinderen wel eens de onderzoekend/ontwerpend leren cyclus mee, terwijl dit in Nederland slechts 5% is. Ook zegt 13% van de Nederlandse leraren nooit een proefje te doen…
Een model om het aanleren van concepten in contextrijke projecten op de basisschool te versterken
Onderzoekend en ontwerpend leren (OOL) wordt in het Pabo-curriculum steeds belangrijker, mede door de invoering van het SLO kader Wetenschap & technologie in het basis- en speciaal onderwijs. Bij OOL gaan leerlingen vanuit hun eigen leefomgeving – vanuit problemen die zij zelf ervaren – op zoek naar antwoorden en oplossingen. Eén van de doelen van…
Terugblik op de paboconferentie 2015 ‘Wetenschap & Technologie bij de zaakvakken’
Op donderdag 16 april 2015 organiseerden het Pabonetwerk Natuur, Milieu & Techniek en de pabonetwerken van KNAG en VGN in samenwerking met de Stuurgroep W&T van LOBO de jaarlijkse paboconferentie. Dit jaar was de titel van de conferentie ‘Wetenschap & technologie bij de zaakvakken’. In dit artikel volgt een korte terugblik op deze conferentie. De conferentie was…
Ruimtevaart in de klas: een bron voor lesinspiratie
Ruimtevaart en sterrenkunde zijn fascinerende onderwerpen die veel leerlingen boeien en bezighouden. Tevens zijn veel onderwerpen uit het W&T-curriculum hieraan te koppelen. Dat maakt ruimtevaart geschikt als context voor aansprekende lessen. Ruimtevaartindeklas.nl biedt een schat aan inspirerende en uitdagende lessen voor de hele basisschool en de onderbouw van het voortgezet onderwijs. De lessen zijn vrij beschikbaar en vrijwel allemaal…
Effectieve multimedia voor natuurwetenschappelijk onderwijs
Wat zijn kenmerken van effectieve multimediatoepassingen voor natuurwetenschappelijk onderwijs? Dat heeft Derek Muller onderzocht in zijn promotieonderzoek. Hieruit blijkt dat effectieve multimediatoepassingen expliciet misconcepten behandelen. Traditionele lecture-style presentaties waarin dit ontbreekt zijn ineffectief en zelfs schadelijk gebleken voor de opbouw van juiste kennis. [collapsibles] Fast and frugal heuristics (vuistregels) Effectieve multimediatoepassingen behandelen expliciet alternatieve denkbeelden (misconcepten) In onderstaande video zet…
De geschiedenis van wetenschappelijke geletterdheid in het onderwijs
Al sinds de introductie van de term ‘wetenschappelijke geletterdheid’ in de jaren ‘50, is er onduidelijkheid en onenigheid over de betekenis ervan. Dit artikel geeft achtergrondinformatie over wetenschappelijke geletterdheid, aan de hand van verschillende definities/invullingen die er in de 20e eeuw aan gegeven zijn, en de betekenis hiervan voor het onderwijs. [collapsibles] De inhoud van dit artikel is gebaseerd…
Opbrengsten van de ECENT/ELWIeR conferentie 2016: Bèta in samenhang in 2032
Woensdag 18 mei 2016 bezochten bijna 150 deelnemers de eerste gezamenlijke conferentie voor lerarenopleiders van ECENT en ELWIeR. De openingslezing van Marc de Vries (TU Delft) over de overlap tussen de verschillende componenten van STEM gaf een prachtige introductie voor de eerste werkgroepronde. In deze ronde is extra aandacht besteed aan de samenhang tussen de verschillende disciplines; uniek voor…
Ruimte-experts leggen link tussen curriculum en beroepspraktijk
Expert, wetenschappers, onderzoekers en technici uit de praktijk kunnen een inspirerende rol spelen binnen het beta- en techniekonderwijs. Helaas is het niet altijd mogelijk om ze in de klas uit te nodigen. In de videoserie ”De ruimte-experts” gaat klokhuispresentator Maurice Lede daarom op bezoek bij professionals uit de wereld van de ruimtevaart en sterrenkunde. Met behulp van experimenten geven…
Lectoraten didactiek rekenen/wiskunde en natuurwetenschappen
Welke lectoraten op het gebied van de bètadidactiek zijn er? Waar houden zij zich mee bezig? Een overzicht
Gratis cursus ‘Taalgericht W&T-onderwijs: de kracht van de combinatie’
Ben jij pabodocent natuur en techniek of taaldidactiek? En ben je geïnteresseerd in de kracht van de combinatie van beide vakken? Meld je dan nu aan voor de gratis cursus ‘Taalgericht W&T-onderwijs: de kracht van de combinatie’. Blended learning voor pabodocenten De cursus bestaat uit een combinatie van online leermodules en contactbijeenkomsten. Door middel van…
ECENT/ELWIeR conferentie 19 mei 2017: Trix loopt dwars door de vakdisciplines van de lerarenopleiding
Op vrijdag 19 mei 2017 wordt de ECENT/ELWIeR conferentie gehouden. Het thema van dit jaar is: Trix loopt dwars door de vakdisciplines van de lerarenopleiding. De conferentie start met een openingslezing over De Leidse Tyrannosaurus Rex door Yuri Matteman, hoofd afdeling educatie van Naturalis. Dit wordt direct vervolgd in een ontwerp-sessie rondom deze zelfde Trix. In…
Mascil: Onderzoekend leren in beroepscontexten
Leerlingen krijgen op school weinig te zien van het beroepenveld waar de kennis en vaardigheden die ze op school leren van pas komen. Ook gebruiken docenten weinig activerende werkvormen in hun lessen, terwijl uit onderzoeken blijkt dat die aanpak de motivatie voor het leren en de interesse in de bètavakken kan verhogen. Binnen het Europese project Mascil wordt geprobeerd aan beide tekorten wat te doen.
Update: Beroepsgericht onderwijs in natuurwetenschap en techniek volgens het ‘Hybride Leeromgeving’ model
In een hybride leeromgeving worden contexten waarin leren plaatsvindt, doelbewust
met elkaar verweven. Het gaat daarbij bijvoorbeeld om leren in schoolse contexten, leren
op de werkplek en alle mengvormen daarvan. Om die verwevenheid te realiseren, kan
gebruik worden gemaakt van een model voor het ontwerpen van beroepsgerichte
leeromgevingen (Zitter en Hoeve 2012).
Kunnen kinderen leren kijken als een ontwerper?
Je kunt veel leren van hoe een schilder naar een landschap kijkt, omdat hij een apart perspectief op de omgeving heeft. Een bodemkundige heeft weer een ander perspectief op hetzelfde landschap waar je ook veel van kunt leren. Perpectieven, manieren van kijken en onderzoeken die experts hanteren, zijn dus aan te leren. In dit proefschrift is onderzocht of leerlingen basisonderwijs zo’n perspectief kunnen verwerven. De achtergrondgedachte daarbij is dat leerlingen daardoor beter in staat zijn vragen over hun omgeving te formuleren en te onderzoeken. Het perspectief dat hiervoor gekozen is, is het perspectief van vorm en functie. Dat is voor natuuronderwijs extra interessant omdat dit zowel door biologen als door technisch ontwerpers wordt gebruikt.
SONaTe-project
Het project Samenhangend Onderwijs in Natuur en Techniek werd in de jaren 2000-2003 gefinancierd door de Stichting Axis (een voorloper van het Platform BètaTechniek) om binnen- en buitenlandse ervaringen met samenhangend onderwijs in kaart te brengen en daar lering uit te trekken. Het project heeft vijf publicaties opgeleverd: Geraedts, C.L., Boersma, K.T., Huijs. H.A.M. &…
Onderzoekend leren met simulaties in een klassikale contex
Met computersimulaties kun je onderzoekend leren goed ondersteunen. Nico Rutten onderzocht in zijn promotieonderzoek of je simulaties in een klassikale context effectief kan inzetten. Dit blijkt het geval. Hierbij is het van belang om aan te sluiten bij de onderzoekscyclus en de leerlingen centraal te stellen. Klassikaal kan een simulatie er gemakkelijk even tussendoor: een…
Vaardigheid: Een werkplan maken
Onderzoek doen berust op een aantal basisvaardigheden die met geschikte praktische opdrachten kunnen worden opgebouwd. Dit artikel beschrijft de vaardigheid: “Werkplan maken” aan de hand van een korte biologieopdracht. Biologieopdracht Groente koken, ja of nee? Beschrijving Groente koken of rauw eten, wat is nu het beste? Op deze vraag valt geen eenvoudig antwoord te geven….
Chocola is geen chocola: lessen over duurzame ontwikkeling
Künzli en Bertschy hebben een veelbelovende aanpak ontwikkeld en uitgeprobeerd, om duurzame ontwikkeling in het basisonderwijs te behandelen. Deze didactiek is een uitdagende pedagogische-didactische vertaling van het begrip Duurzame Ontwikkeling. In dit webartikel wordt één van de zes didactische principes van Künzli en Bertschy uitgebreid besproken: netwerkdenken. [collapsibles] Bijbehorende webartikelen over dit onderwerp: Duurzame ontwikkeling…
Duurzame ontwikkeling in het basisonderwijs
Künzli en Bertschy hebben een veelbelovende aanpak ontwikkeld en uitgeprobeerd, om duurzame ontwikkeling in het basisonderwijs te behandelen. Deze didactiek is een uitdagende pedagogische-didactische vertaling van het begrip Duurzame Ontwikkeling. In dit webartikel vindt u meer informatie over deze didactiek en handvatten voor leerkrachten. [collapsibles] Wat is er belangrijk voor een opleider/docent? In dit artikel…