Wetenschap/Techniek (PO)
De ‘beta-vakken’ in het basisonderwijs (kerndoelen natuur&techniek, maar ook elementen uit de zaakvakken als aardrijkskunde, geschiedenis, wereldorientatie, e.d.)
Wereldoriënterende vakken op de kaart
Wereldoriënterende vakken in het basisonderwijs zijn van belang voor basisschoolleerlingen en de Nederlandse samenleving. Maar in het huidige beleid van het ministerie van OCW ligt de prioriteit bij taal en rekenen. Gevolgen: basisscholen besteden minder tijd aan wereldoriënterende vakken en de leerling-resultaten zijn gemiddeld niet voldoende. Daarom heeft Prof. dr. Kerst Boersma (mede namens verscheidene…
Toetsing & feedback beïnvloeden onderwijsrendement
Op dinsdag 14 februari 2012 organiseerde de Faculteit Bètawetenschappen (UU) de facultaire onderwijsmiddag ‘Toetsen in het onderwijs’. Jan van Tartwijk verzorgde de openingslezing: ‘De impact van toetsen in het onderwijs en hoe daar gebruik van te maken’. Dit webartikel geeft een samenvatting van deze openingslezing + aanvullende bronnen over dit onderwerp. [collapsibles] Onderwijsrendement Onderwijsrendement van…
Wetenschap en Technologie (primair onderwijs)
Wetenschap en Technologie (primair onderwijs) is een curriculum-innovatie (vanaf ongeveer 2005) om meer ‘onderzoekend leren en ontwerpend leren’ (o&o-leren) toe te voegen aan Natuur en Techniek (N&T), maar ook bij aardrijkskunde, geschiedenis, en meer algemeen voor het kerndoel-gebied ‘oriëntatie op jezelf en de wereld’ (OJW).
Een lessenserie rond snelheid als voorbeeld voor veranderingen in het curriculum
De snel veranderende wereld stelt andere eisen aan de kennis die leerlingen nodig hebben. Het draait om inzicht, informatie kunnen opzoeken, probleemoplossen. Een bezinning op het curriculum lijkt daarom noodzakelijk. Het nieuwe vak wetenschap & techniek kan daar een voorbeeldrol bij spelen, want in dat vak staat immers centraal dat leerlingen zelf op onderzoek gaan….
Terugblik op de paboconferentie 2014 ‘Zaakvakonderwijs in (inter-)actie’
Op woensdag 9 april 2014 vond op de Marnix Academie Utrecht de jaarlijkse paboconferentie Zaakvakonderwijs plaats. Zo’n 80 pabodocenten en pabostudenten waren hierbij aanwezig. In de ochtend opende Jan Berenst (Lector Taalgebruik en Leren, NHL Hogeschool, Leeuwarden) de dag met een lezing over interactie, taalgebruik en kennisontwikkeling. Na de middagpauze sprak Harry Stokhof (Docent geschiedenis…
Veranderende schaduwen
Kinderen kunnen zeer geïnteresseerd raken in de bewegingen van zon, aarde, maan en sterren. Als we die bewegingen met ze bestuderen stuiten we op vragen rond de beweging van Zon en Aarde. Vragen stellen over de natuur, meten en rekenen gaan dan hand in hand. Zo combineer je meetkunde, rekenonderwijs en natuuronderwijs. Je schaduw verandert…
International Centre for STEM Education (ICSE)
Dit centrum voor de (didactiek in de) bètavakken is gehuisvest in Freiburg (Duitsland) en is in feite een netwerk van Europese partners. De centrale doelstelling is het bijeenbrengen van onderzoekers en beleidsmakers op het gebied van van de bètavakken (po, vo, mbo). Concreet wordt samengewerkt door middel van: project-aanvragen nieuwsbrief conferenties (o.a. Educating the Educators)…
Internationale PATT-conferentie
Op 23-26 augustus 2016 werd door de HU en de TU-Delft de 32ste internationale PATT- conferentie over techniekonderwijs georganiseerd. Het thema van de conferentie was technology education for 21st century skills. Gerald van Dijk (HU), Arien Bekker (oud-collega HU) en Marc de Vies (TU-Delft) namen de organisatie voor hun rekening. Onderdeel van de conferentie vormde een…
Ontwerpend leren: het effect van itereren
Ingenieurs verbeteren hun ontwerp door te itereren: teruggaan naar eerdere ontwerpstappen en opnieuw uitvoeren ervan. Dit is een belangrijk element in ontwerpprocessen. Spontaan speelgedrag van kinderen wijst erop dat itereren een natuurlijke manier van leren is. Daarom heeft Annemarie Looijenga (leerkracht en onderzoeker aan de TU Delft) onderzocht wat er gebeurt als leerlingen drie keer…
Wetenschap en technologie als grondhouding en vakoverstijgende benadering
In Nederland wordt 4% van de schooltijd op de basisschool aan W&T besteed, terwijl dit in de OESO-landen gemiddeld 10% is. In 40% van de OESO-landen maken alle kinderen wel eens de onderzoekend/ontwerpend leren cyclus mee, terwijl dit in Nederland slechts 5% is. Ook zegt 13% van de Nederlandse leraren nooit een proefje te doen…
Een model om het aanleren van concepten in contextrijke projecten op de basisschool te versterken
Onderzoekend en ontwerpend leren (OOL) wordt in het Pabo-curriculum steeds belangrijker, mede door de invoering van het SLO kader Wetenschap & technologie in het basis- en speciaal onderwijs. Bij OOL gaan leerlingen vanuit hun eigen leefomgeving – vanuit problemen die zij zelf ervaren – op zoek naar antwoorden en oplossingen. Eén van de doelen van…
Save the date: 18 mei 2018 Ecent/ELWIeR conferentie
Op vrijdag 18 mei 2018 organiseren ECENT en ELWIeR samen de jaarlijkse conferentie voor lerarenopleiders. De perfecte gelegenheid om in contact te komen met collega’s en op de hoogte te blijven van de ontwikkelingen binnen het werkveld. Reserveer alvast de datum voor de volgende conferentie. Heeft u suggesties voor een thema, lezing of werkgroep? Laat…
Terugblik op Ecent/ELWIeR conferentie 2017
Op 19 mei kwamen ongeveer 120 lerarenopleiders bij elkaar in Utrecht voor de jaarlijkse conferentie voor pabo, tweede- en eerstegraads lerarenopleiders. Het thema was: ‘Trix loopt dwars door de vakdisciplines van de lerarenopleiding’. De conferentie startte met een openingslezing over de Leidse Tyrannosaurus Rex door Yuri Matteman, hoofd afdeling educatie van Naturalis. Dit werd direct…
Periodieke peilingen van het onderwijs
Onlangs kwam het rapport ‘Peil.Natuur en Techniek 2015-2016’ uit bij de onderwijsinspectie. Het blijft nog een beetje zoeken hoe ‘we’ (pabo’s, scholen) natuur & techniek echt een goede plek kunnen geven, waarin onderzoekend en ontwerpend leren effectief vormgegeven kunnen worden. Er moet vooral op pabo’s nog verder geïnvesteerd worden in dit gebied, onder andere in samenhang met andere vakken.
Tijdschrift voor Didactiek der β-wetenschappen
Het Tijdschrift voor Didactiek der bètawetenschappen was een wetenschappelijke tijdschrift over de didactiek van wiskunde en natuurwetenschappen van 1983 tot 2013. Op deze pagina vindt u alle publicaties (pdf)
Een artikel schrijven voor ELWIeR / Ecent
De artikelen op deze website zijn primair gericht op lerarenopleiders in de STEM-hoek (rekenen-wiskunde, science, techniek). De redactie vindt het leuk als docenten (experts, onderzoekers) zelf het initiatief kunnen nemen een artikel te schrijven. In dit artikel enkele aanwijzingen
Expertisecentra Wetenschap & Technologie (primair onderwijs)
In Nederland zijn acht regionale netwerken w&t actief in het primair onderwijs. Zij richten zich op het activeren en stimuleren van alle basisscholen om w&t onderwijs aan te bieden. Het regionale netwerk heeft een loketfunctie en kan scholen helpen bij de vraagformulering en invulling van w&t onderwijs. Het regionale karakter van de netwerken is essentieel. Elke regio heeft zijn eigen dynamiek en eigen behoeftes en elk netwerk ontwikkelt zijn eigen, regio specifieke stimuleringsprogramma. Hiermee helpen de regionale netwerken basisscholen om w&t in hun onderwijsprogramma op te nemen op de manier die past bij de school.
Lectoraten didactiek rekenen/wiskunde en natuurwetenschappen
Welke lectoraten op het gebied van de bètadidactiek zijn er? Waar houden zij zich mee bezig? Een overzicht
Opbrengsten van de ECENT conferentie 2015: De leerling als ontwerper
Op 20 mei 2015 vond de jaarlijkse ECENT conferentie plaats. Dit jaar was het thema ‘De leerling als ontwerper’. Hieronder vindt u verslagen van de openingslezing en werkgroepen. Tevens zijn de bijbehorende presentaties, een film van de openingslezing en foto’s van de dag te vinden.
In de NVOX is een artikel gepubliceerd over de ECENT conferentie 2015: “De leerling als ontwerper”.
ECENT/ELWIeR conferentie 19 mei 2017: Trix loopt dwars door de vakdisciplines van de lerarenopleiding
Op vrijdag 19 mei 2017 wordt de ECENT/ELWIeR conferentie gehouden. Het thema van dit jaar is: Trix loopt dwars door de vakdisciplines van de lerarenopleiding. De conferentie start met een openingslezing over De Leidse Tyrannosaurus Rex door Yuri Matteman, hoofd afdeling educatie van Naturalis. Dit wordt direct vervolgd in een ontwerp-sessie rondom deze zelfde Trix. In…
Internationale projecten STEM
Leren en professionaliseren is verder kijken. Op deze pagina vindt u een overzicht van internationale websites die voor lerarenopleiders en leraren in natuur(wetenschap) en techniek interessant kunnen zijn.
Wetenschappelijke geletterdheid ontwikkelen: de Socratische discussie
Verslag van de werkgroep “Reflecting on Thinking” tijdens een eendaagse ASE Londen Conferentie. Hoe kun je leerlingen uitnodigen tot wetenschappelijk denken en wetenschappelijk taalgebruik? Een werkvorm hiervoor is de ‘Socratische discussie’. Hierbij krijgen groepjes leerlingen een rol toegewezen in een wetenschappelijk discussie. Deze werkvorm combineert bestaande didactische modellen tot een effectieve strategie om wetenschappelijke thema’s met een ethisch conflict te bespreken en doorgronden. Dit webartikel bevat achtergrondinformatie, lesideeën en lesmateriaal behorende bij de werkvorm ‘Socratische discussie’.
Stellingen, plaatjes en verhaaltjes: Vormen van kennis
In wat voor vormen kun je kennis oproepen uit het hoofd van leerlingen (en van onszelf) en hoe kun je daar handig gebruik van maken in het onderwijs?
Constructivisme
Constructivisme is een theorie over leren. Constructivisten zien leren als actieve constructie van kennis gebaseerd op wat de leerling al weet. Leerlingen interpreteren nieuwe informatie in het licht van hun eigen structuur van voorkennis. Geschiedenis De constructivische visie op leren is gericht op de kwalitatieve veranderingen die bij leerlingen plaatsvinden. Onderwijzen is op te vatten…
Intercultureel leren bij rekenen/wiskunde en science -> vragenlijst voor lerarenopleiders
IncluSMe is een recent gestart Europees project waaraan lerarenopleidingen uit 11 landen deelnemen. De afkorting staat voor: Intercultural learning in mathematics and science initial teacher education. Eén van de uitgangspunten van dit project is de noodzaak om interculturele aspecten op te nemen in de curricula en lesmaterialen van de lerarenopleidingen en op die manier wiskunde…
Wetenschap en Technologie (pabo)
Een dossier over de positie van wetenschap en technologie in het pabo-curriculum
ECENT/ELWIeR conferentie 19 mei 2017: ‘Trix loopt dwars door de vakdisciplines van de lerarenopleiding’
Op vrijdag 19 mei 2017 organiseren ECENT en ELWIeR samen de jaarlijkse conferentie voor lerarenopleiders. Het thema van de conferentie dit jaar is “Trix loopt dwars door de vakdisciplines van de lerarenopleiding”. Kiezen voor samenhang is niet hetzelfde als kiezen tegen vakdisciplines. De conferentie start met een openingslezing en een ontwerp-sessie rondom de Leidse Tyrannosaurus…
Winterschool 2017 – Breng onderzoekend leren de klas in!
Kom je ook op woensdag 25 januari 2017 naar de Winterschool? De Winterschool is een leuke en leerzame professionaliseringsdag op het gebied van Wetenschap & Technologie en onderzoekend leren. Dus ben je leraar uit het basisonderwijs, pabo-docent of pabo-student? Schrijf je dan in! Ook docenten uit de onderbouw van het VO zijn welkom om inspiratie…
Onderzoekend en ontwerpend leren: 7 stappen
Bij onderzoekend leren onderzoeken kinderen organismen, objecten en verschijnselen in hun omgeving onder begeleiding van hun leraar (m/v). Bij ontwerpend leren ontwerpen leerlingen een product. In allerlei praktijksituaties is gebleken dat de beide benaderingen elkaar goed aanvullen, en ook dat kinderen er op hun eigen niveau mee aan de slag kunnen.
Het onderzoekend en ontwerpend leren verloopt via een model met zeven stappen.
Alert 274 – Derde pilotjaar voor GroteWetenschapsDag (po)
Op woensdag 28 september gingen basisscholen in heel Nederland een ochtend lang aan de slag met wetenschap. Deze Grote Wetenschapsdag is een initiatief van de Universiteit Utrecht en is bedoeld om basisscholen te helpen bij het ontwikkelen van onderzoekend leren. Het thema van de Grote Wetenschapsdag was dit jaar Thuis op de Wereld. Sociologische invalshoek…
Alert 271 – Symposium ‘Op weg naar de onderzoekende pabo’, 15-2 a.s.
Voor wie: pabo-docenten en andere geϊnteresseerden Dit is een uitnodiging voor een symposium ‘op weg naar de onderzoekende pabo’, 15-2-2017, 09:30-12:30 uur, cursus- en vergadercentrum Domstad, Utrecht. Aan het basisonderwijs worden nieuwe eisen gesteld: het moet meer vakoverstijgend en interdisciplinair. Ook wetenschap & technologie moet in 2020 structureel in het onderwijs zijn opgenomen. Tijdens het…
ECENT/ELWIeR conferentie op vrijdag 19 mei 2017
Save the date: vrijdag 19 mei 2017 Tijd: 10.00 – 17.00 uur Locatie: Hogeschool Domstad, Utrecht Op vrijdag 19 mei 2017 organiseren ECENT en ELWIeR samen de jaarlijkse conferentie voor lerarenopleiders. De perfecte gelegenheid om in contact te komen met collega’s en op de hoogte te blijven van de ontwikkelingen binnen het werkveld. Reserveer alvast…
Conferentie Wetenschap en Techniek
Op vrijdag 16 september 2016 organiseert HAN Pabo de Conferentie Wetenschap en Techniek ‘Science education and the scientific perspective: implications for teaching, gathering evidence and assessment’. Deze conferentie vindt plaats op de HAN Pabo in Nijmegen en wordt opgedragen aan Jos Marell, ter ere van zijn afscheid als docent aan de HAN Pabo. Programmaoverzicht 12.30-13.30…
Vaardigheden Rubrics Onderzoekend en Ontwerpend leren
Van Keulen, H., & Slot, E. (2013). Vaardigheden Rubrics Onderzoekend en Ontwerpend leren
Alert 49 – Rapport verkenningscommissie W&T po
Wetenschap en technologie staan de laatste tijd volop in de aandacht. Overheid en bedrijfsleven laten niet na in de media het grote belang van onderwijs in wetenschap en technologie te onderstrepen. Daarbij wordt vaak in de eerste plaats gedacht aan het belang voor de Nederlandse economie. Het bredere belang van onderwijs in wetenschap en technologie,…
ECENT conferentie 21 mei 2014: Het bèta-mozaïek
Op woensdag 21 mei 2014 wordt de jaarlijkse ECENT conferentie gehouden. Het thema van dit jaar is: Het bèta-mozaïek: Samenhang in de vakken. Dirk Jan Boerwinkel (FIsme, UU) zal de openingslezing verzorgen, over de nieuwe kennisbasis voor de onderbouw. Daarna worden er diverse werkgroepen aangeboden, over het thema en andere actuele onderwerpen. Hieronder volgen omschrijvingen…
Niet alle lessen over duurzame ontwikkeling behandelen duurzame ontwikkeling
Künzli en Bertschy hebben een veelbelovende aanpak ontwikkeld en uitgeprobeerd, om duurzame ontwikkeling in het basisonderwijs te behandelen. Deze didactiek is een uitdagende pedagogische-didactische vertaling van het begrip Duurzame Ontwikkeling. In dit webartikel wordt het concept duurzame ontwikkeling besproken en een handvat gegeven voor leerkrachten om een geschikt onderwerp te kiezen. [collapsibles] Bijbehorende webartikelen over…
Chocola is geen chocola: lessen over duurzame ontwikkeling
Künzli en Bertschy hebben een veelbelovende aanpak ontwikkeld en uitgeprobeerd, om duurzame ontwikkeling in het basisonderwijs te behandelen. Deze didactiek is een uitdagende pedagogische-didactische vertaling van het begrip Duurzame Ontwikkeling. In dit webartikel wordt één van de zes didactische principes van Künzli en Bertschy uitgebreid besproken: netwerkdenken. [collapsibles] Bijbehorende webartikelen over dit onderwerp: Duurzame ontwikkeling…
Duurzame ontwikkeling in het basisonderwijs
Künzli en Bertschy hebben een veelbelovende aanpak ontwikkeld en uitgeprobeerd, om duurzame ontwikkeling in het basisonderwijs te behandelen. Deze didactiek is een uitdagende pedagogische-didactische vertaling van het begrip Duurzame Ontwikkeling. In dit webartikel vindt u meer informatie over deze didactiek en handvatten voor leerkrachten. [collapsibles] Wat is er belangrijk voor een opleider/docent? In dit artikel…
De aard van natuurwetenschappen en techniek in het onderwijs
In het lager en voortgezet onderwijs wordt een bepaald beeld geschetst van de natuurwetenschappen. Het vele onderzoek dat in dit verband aan het natuurwetenschappelijk onderwijs is gedaan, staat bekend onder de noemer Nature of Science (NoS). Onderzoek op dit gebied heeft bijvoorbeeld laten zien dat het beeld van wetenschap dat leerlingen meekrijgen, zelden in overeenstemming…