Voortgezet onderwijs
Stellingen, plaatjes en verhaaltjes: Vormen van kennis
In wat voor vormen kun je kennis oproepen uit het hoofd van leerlingen (en van onszelf) en hoe kun je daar handig gebruik van maken in het onderwijs?
Natk4all: universitaire cursussen voor natuurkunde eerstegraders
In het artikel Vakinhoud natuurkunde eerstegraders op één lijn bij Technische Universiteiten berichtten wij in 2013 over het gelijktrekken van de opleidingen tot eerstegraads natuurkundedocent. Inmiddels is dit project, genaamd Natk4all, gestart met ondersteuning van het ministerie van OCW. Bij Natk4all worden elf cursussen ontwikkeld, van quantummechanica tot grondslagen van de natuurkunde, die vanaf september 2015 van start gaan. Doel is meer natuurkundedocenten opleiden. Tegelijkertijd bieden de cursussen een buitenkans voor al werkende docenten om zich vakinhoudelijk te verdiepen. Ook docenten die al lesgeven, maar hun bevoegdheid nog moeten halen, kunnen zich opgeven.
Vakinhoud natuurkunde eerstegraders op één lijn bij Technische Universiteiten
In navolging van de opleiding tot eerstegraads wiskunde docent, is op initiatief van TUE opleider Lesley de Putter bij de Technische Universiteiten ook voor natuurkunde afgesproken
welke vakinhoudelijke bagage de docent op zak moet hebben. Op de motor door het land langs universitaire lerarenopleidingen loont dus niet meer.
De natuurkunde verder eigen maken kan vooraf of parallel aan de lerarenopleiding plaatsvinden.
Ontwerpen met hoofd en handen
Dit artikel biedt een alternatief voor de ‘ontwerpcirkel’. Het voordeel van de ontwerpcirkel is dat het veel houvast biedt door een strakke fasering. Het model leidt er in de praktijk echter soms toe dat leerlingen veel denk- en schrijfwerk moeten verrichten, voordat ze met hun handen gaan werken. Het model in het onderstaande artikel heeft dat nadeel niet. Bovendien heeft het model voordelen ten aanzien van de toetsing. Het model is grondig in de (Engelse) praktijk onderzocht.
Kunnen kinderen leren kijken als een ontwerper?
Je kunt veel leren van hoe een schilder naar een landschap kijkt, omdat hij een apart perspectief op de omgeving heeft. Een bodemkundige heeft weer een ander perspectief op hetzelfde landschap waar je ook veel van kunt leren. Perpectieven, manieren van kijken en onderzoeken die experts hanteren, zijn dus aan te leren. In dit proefschrift is onderzocht of leerlingen basisonderwijs zo’n perspectief kunnen verwerven. De achtergrondgedachte daarbij is dat leerlingen daardoor beter in staat zijn vragen over hun omgeving te formuleren en te onderzoeken. Het perspectief dat hiervoor gekozen is, is het perspectief van vorm en functie. Dat is voor natuuronderwijs extra interessant omdat dit zowel door biologen als door technisch ontwerpers wordt gebruikt.
Omgaan met leefwerelddenken
In de vakdidactiek is het belangrijk dat aanstaande/beginnende docenten zich er van bewust worden dat ze diverse woorden gebruiken die voor leerlingen een andere betekenis hebben dan voor hen zelf (bijvoorbeeld ‘kracht’ of ‘energie’ of ‘straling’, etc.) We willen dat ze gaan onderzoeken welke betekenissen hun eigen leerlingen hanteren en dat ze manieren gaan ontwikkelen om hier mee om te gaan.
Constructivisme
Constructivisme is een theorie over leren. Constructivisten zien leren als actieve constructie van kennis gebaseerd op wat de leerling al weet. Leerlingen interpreteren nieuwe informatie in het licht van hun eigen structuur van voorkennis. Geschiedenis De constructivische visie op leren is gericht op de kwalitatieve veranderingen die bij leerlingen plaatsvinden. Onderwijzen is op te vatten…
Leren luisteren naar leerlingdenkbeelden over bèta-begrippen
Er is veel bekend over begripsproblemen die leerlingen in het voortgezet onderwijs hebben met begrippen uit de natuurwetenschappen, zoals kracht, energie, molecuul, gen, …. Toch valt het niet mee als docent begripsproblemen in de klas te herkennen. Dat vereist dat de docent nauwkeurig luistert naar leerlingen en even zijn eigen redenering aan de kant zet. Hoe kun je leraren-in-opleiding zo ver brengen?
Voorbereiden op begripsproblemen in de les
Er is veel bekend over begripsproblemen die leerlingen in het voortgezet onderwijs hebben met begrippen uit de natuurwetenschappen, zoals kracht, energie, molecuul, gen, …. Toch valt het niet mee als docent begripsproblemen in de klas te herkennen. Dat vereist dat de docent nauwkeurig luistert naar leerlingen en even zijn eigen redenering aan de kant zet. Hoe kun je leraren-in-opleiding zo ver brengen?
Vakdidactische voorkennis van leraren-in-opleiding onderzoeken
Net zoals een docent in zijn onderwijs over een vakbegrip rekening moet houden met de voorkennis van leerlingen, zo moet een vakdidactisch opleider rekening houden met de voorkennis van de leraren-in-opleiding. Daartoe moet de opleider zich van de vakdidactische voorkennis op de hoogte stellen, met name kennis over denkbeelden en begripsproblemen van leerlingen.
Dat kan hij/zij doen door de lio zonder het lesboek een les over een conceptueel moeilijk begrip te laten voorbereiden: de lesvoorbereidings-methode’ (lesson planning method).
Intuïtieve begrippen versus vakbegrippen
Leerlingen maken al gebruik van bepaalde veronderstellingen op het gebied van stroom en spanning als ze in de natuurkundeles met deze begrippen worden geconfronteerd. Dankzij het taalgebruik thuis rondom elektriciteit, dankzij de noties die ze oppikken bij het gebruik van dynamo’s bij fietsen, “weten” leerlingen al hoe een elektrische schakeling kan reageren.
Is een element een stof?
Uit een door mij vericht onderzoek uit 1978 is gebleken dat leerlingen in 3 MAVO nogal wat problemen hadden met het stofbegrip. De leerlingen hebben er moeite mee gehad de begrippen mengsel en verbinding van elkaar te onderscheiden. Men kan zich afvragen in hoeverre de leerlingentekst de leerlingen kan helpen of juist in verwarring kan brengen bij het leren onderscheiden van dit soort fundamentele begrippen.
Activerende didactiek en wat is goed natuurkunde onderwijs?
Dit is een activiteit die je kan doen in een eerste bijeenkomst natuurkunde vakdidactiek. Tijdsduur: ongeveer 30 minuten. Doel: kennismaken met activerende didactiek en inleiding tot nadenken over goed natuurkunde onderwijs (begin van visie)
Video’s leraar24 kwijt? Even vragen…
Zoals jullie weten is de website Leraar24 (met veel video’s) onlangs omgezet naar een nieuwe omgeving (een moderner jasje). Bij die omzetting heeft met er voor gekozen een deel van de video’s niet meer te hergebruiken, dus deze zijn niet meer te vinden. Mocht het nu zo zijn dat jij in jouw onderwijs toch graag…
Zomerstudiemiddag ELWIeR 2017 ‘rekenen in vo en mbo’ -> 23 juni
Op deze studiemiddag stonden de aanpakken centraal van pabo’s en tweedegraads-lerarenopleidingen wiskunde op het gebied van rekenen in vo en mbo. Zij lieten elkaar zien hoe men bezig is met minoren, programma-onderdelen en kleinere vakken/modules op het gebieden van rekenen vo/mbo, waarvan kopieën/afgeleiden ook in de nascholing een rol spelen.
Het aanbod (en de vraag) lijkt te groeien, terwijl er natuurlijk ook onzekerheid is over de status van het rekenen in vo/mbo (gezien de status van de rekentoets in het vo en het examen rekenen in het mbo).
Boekpresentatie ‘Handboek Natuurkundedidactiek’ – 11 mei 2017
Onder redactie van Koos Kortland, Ad Mooldijk en Hans Poorthuis is het handboek natuurkundedidactiek ontwikkeld. Op donderdag 11 mei wordt het boek van 15.30 tot 17.00 uur gepresenteerd op de Universiteit Utrecht. Tijdens deze boekpresentatie geven docenten, lerarenopleiders, leraren in opleiding en promovendi vanuit hun eigen optiek aan wat het boek voor hen kan betekenen….
Lesson Study conferentie: 9 mei 2017
Tijdens deze conferentie op dinsdag 9 mei in Utrecht krijgt u een compleet beeld van actuele ontwikkelingen, effecten van Lesson Study in de Nederlandse onderwijspraktijk en mogelijkheden voor toepassing in uw eigen onderwijs. De conferentie is bedoeld voor deelnemers met èn zonder ervaring met Lesson Study. U vindt hier meer informatie over de conferentie.
Ecologie: wat kennen en kunnen leerlingen aan het einde van de HAVO?
Wat moeten leerlingen weten en kunnen met betrekking tot ecologie? Wat wordt daarvan getoetst in de Centrale Examens (CE’s)? Analyses n.a.v. deze vragen leiden tot concrete aandachtspunten voor docenten en lerarenopleiders met betrekking tot onderwijs in de ecologie.
Primas – Promoting inquiry-based learning
primas-project.eu Promoting inquiry-based learning Primas staat voor het stimuleren van onderzoekend leren in de wiskunde en natuurwetenschappen, in zowel primair als voortgezet onderwijs. Het doel van Primas is om docenten en opleiders te ondersteunen in de ontwikkeling van didactieken, waarmee zij leerlingen en studenten onderzoekskwaliteiten kunnen bijbrengen. Daarvoor biedt de website ondermeer nascholingsmaterialen en -cursussen…
Utrecht Physics Challenge – 6 mei 2017
Op 6 mei organiseert het departement Natuurkunde van de Universiteit Utrecht, in samenwerking met studievereniging A-Eskwadraat, de Utrecht Physics Challenge. Dit is een nieuw evenement en bestaat uit twee onderdelen: de Student Challenge en het Physics Festival. Het Physics Festival gedeelte zal op het Domplein in Utrecht plaatsvinden en is opgezet voor een algemeen publiek. Het is een…
Landelijke DNA-lab dag – 7 april 2017
Op vrijdag 7 april 2017 organiseren de Reizende DNA-labs voor een vijfde maal een landelijke DNA-Lab dag in het congrescentrum Reehorst te Ede. Naast het kennis maken met de Reizende DNA-labs, kunt u kiezen uit een ruim programma van praktische, didactische en inhoudelijke workshops. De kosten bedragen 75 euro. Docenten in opleiding kunnen deelnemen tegen…
NVORWO jaarvergadering en studiedag – 7 april 2017
Op 7 april vindt, na de jaarvergadering, een studiedag van de NVORWO plaats met interessante workshops en lezingen. De titel van de studiedag luidt: ‘Rekenen-wiskunde, een vakgebied in beweging’. Het thema van de workshops en lezingen is: hoe maak je het rekenonderwijs interessanter, vernieuwender en inhoudsvoller, terwijl datzelfde onderwijs ook gewoon doorgaat? De studiedag is…
Intercultureel leren bij rekenen/wiskunde en science -> vragenlijst voor lerarenopleiders
IncluSMe is een recent gestart Europees project waaraan lerarenopleidingen uit 11 landen deelnemen. De afkorting staat voor: Intercultural learning in mathematics and science initial teacher education. Eén van de uitgangspunten van dit project is de noodzaak om interculturele aspecten op te nemen in de curricula en lesmaterialen van de lerarenopleidingen en op die manier wiskunde…
Essaywedstrijd rondom gene-editing
De European Society of Human Genetics (ESHG) organiseert een Europese essaywedstrijd voor leerlingen tussen de 15 en 19 jaar, met dit jaar als thema gene-editing. Leerlingen worden uitgenodigd een essay te schrijven over de nieuwe technologie CRISPR/CAS9, waarin ze uitleggen hoe de techniek werkt en hun mening geven over de kansen en gevaren van deze…
Boek: Het Avontuur dat Algebra heet
Inhoud In de Oudheid hielden wiskundigen zich al bezig met het oplossen van vergelijkingen, zonder dat ze beschikten over de effectieve algebra-taal die wij nu kennen. Er werd dan vaak gebruikgemaakt van meetkundige voorstellingen om tot oplossingen te komen. Pas rond 1600 ging men lettersymbolen gebruiken om ‘onbekenden’ of ‘variabelen’ aan te duiden. In dit…
Boek: Gamedidactiek
Auteur: Martijn Koops Docenten raken in toenemende mate geïnteresseerd in het inzetten van games in hun lessen. Het boek Gamedidactiek legt uit hoe je dat verantwoord doet. Wat kan een spel toevoegen aan de les? Games kunnen een toegevoegde waarde hebben in de les als je ze welbewust inzet. Met name voor lessen die traditioneel lastig te…
Koninklijke onderscheiding voor Martin Kindt
Wiskundige, onderwijsontwikkelaar en docent Martin Kindt is vrijdag 27 januari 2017 onderscheiden als Officier in de Orde van Oranje Nassau. Dit gebeurde tijdens een feestelijk symposium aan de Universiteit Utrecht ter ere van zijn 80e verjaardag en zijn inspanningen voor de vernieuwing van het wiskundeonderwijs gedurende ruim 45 jaar. De burgemeester van zijn woonplaats Wageningen,…
Wiskunde voor Morgen
In 2015 heeft een groep van betrokkenen bij het reken-wiskunde-onderwijs in Nederland zich georganiseerd in een ‘collectief’ onder de naam ‘Wiskunde voor Morgen’, met als doel om samen na te denken over Reken- en wiskundeonderwijs voor de 21e eeuw, met eventuele producten als gevolg. Rekenenwiskunde21.nl Webinars Initiatief 2022: Gezamenlijke webinars vakdidactiek wiskunde/rekenen seizoen 2022-2023 Lees…
Concept-context in lesmateriaal
Auteur: Herman Schalk De examenprogramma’s voor de natuurwetenschappelijke vakken in havo en vwo, in 2013 landelijk ingevoerd, geven in de eindtermen aan dat de kandidaten hun kennis in contexten moeten kunnen gebruiken. Dat moet dan ook geleerd worden, dus het onderwijs moet daarop toegesneden zijn. Er zijn verschillende manieren waarop contexten deel kunnen uitmaken van…
Opdrachten over concept-context
Auteurs: Herman Schalk en Lucia Bruning De vernieuwde examenprogramma’s voor de natuurwetenschappelijke vakken in havo en vwo, in 2013 landelijk ingevoerd, geven in de eindtermen aan dat de kandidaten hun kennis in contexten moeten kunnen gebruiken. De wisselwerking tussen concepten en contexten is daarmee een wezenlijk aspect van het hedendaagse onderwijs in de natuurwetenschappen. Daarom…
Concept-contextvenster
De examenprogramma’s van biologie, natuurkunde en scheikunde voor havo en vwo die vanaf 2013 ingevoerd zijn, zijn gebaseerd op de concept-contextbenadering. Kort gezegd betekent het dat leerlingen leren om concepten wendbaar toe te passen in verschillende contexten. Maar wat is nou die concept-contextbenadering? En wat wordt er bedoeld met concepten, met contexten? Wij geven een handvat om in gesprek te gaan over concept-context. Daarnaast laten we vier uitwerkingen zien van de wisselwerking tussen concepten en contexten: het concept-contextvenster. Deze uitwerkingen geven houvast in het vertalen van een concept-contextvisie naar de (les)praktijk
Het implementeren van contexten in onderwijsmateriaal
Een stappenplan voor ontwerp en analyse voor de natuurwetenschappelijke vakken Auteurs: Gerret Sanders en Maarten Pieters Leerlingen moeten hun kennis in contexten kunnen gebruiken. De vernieuwde examenprogramma’s voor de natuurwetenschappelijke vakken in havo en vwo, in 2013 landelijk ingevoerd, geven dat in de eindtermen duidelijk aan. Dat moet dan ook geleerd worden, dus het onderwijs moet…
Weg van het cijferen
Weg van het cijferen. Rekenmethodes vanaf 1800 tot heden. Treffers, A. (2015). Utrecht: Universiteit Utrecht. De titel ‘Weg van cijferen’ kan als ‘gek op’ en als ‘met minder nadruk op’ worden verstaan. Achter deze tweedeling steekt het algemene onderscheid tussen werktuigelijk versus inzichtelijk rekenen, internationaal aangeduid als de procedurele en de conceptuele richtingen in het…
Overwegingen bij automatische gegevensverwerking
Tijdschrift voor reken-wiskundeonderwijs, uitgegeven door het Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht in de periode 1981-2013 De Nieuwe Wiskrant berichtte vooral over nieuwe ontwikkelingen op het gebied van wiskundeonderwijs in het voortgezet onderwijs, zoals de vernieuwde tweede fase, ict in het onderwijs, de nieuwe plannen voor vmbo, zelfstandig leren, toetsen en examens, de A-lympiade, de Nationale Wiskunde…
Variabelen, letters, onbekenden, bekende onbekenden
Tijdschrift voor reken-wiskundeonderwijs, uitgegeven door het Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht in de periode 1981-2013 De Nieuwe Wiskrant berichtte vooral over nieuwe ontwikkelingen op het gebied van wiskundeonderwijs in het voortgezet onderwijs, zoals de vernieuwde tweede fase, ict in het onderwijs, de nieuwe plannen voor vmbo, zelfstandig leren, toetsen en examens, de A-lympiade, de Nationale Wiskunde…
PME-5 Grenoble ’81
Tijdschrift voor reken-wiskundeonderwijs, uitgegeven door het Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht in de periode 1981-2013 De Nieuwe Wiskrant berichtte vooral over nieuwe ontwikkelingen op het gebied van wiskundeonderwijs in het voortgezet onderwijs, zoals de vernieuwde tweede fase, ict in het onderwijs, de nieuwe plannen voor vmbo, zelfstandig leren, toetsen en examens, de A-lympiade, de Nationale Wiskunde…
Zakrekenmachine. Een kwalitatief onderwijsonderzoek, deel 3
Tijdschrift voor reken-wiskundeonderwijs, uitgegeven door het Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht in de periode 1981-2013 De Nieuwe Wiskrant berichtte vooral over nieuwe ontwikkelingen op het gebied van wiskundeonderwijs in het voortgezet onderwijs, zoals de vernieuwde tweede fase, ict in het onderwijs, de nieuwe plannen voor vmbo, zelfstandig leren, toetsen en examens, de A-lympiade, de Nationale Wiskunde…
Matrices en de Stille Zuidzee
Tijdschrift voor reken-wiskundeonderwijs, uitgegeven door het Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht in de periode 1981-2013 De Nieuwe Wiskrant berichtte vooral over nieuwe ontwikkelingen op het gebied van wiskundeonderwijs in het voortgezet onderwijs, zoals de vernieuwde tweede fase, ict in het onderwijs, de nieuwe plannen voor vmbo, zelfstandig leren, toetsen en examens, de A-lympiade, de Nationale Wiskunde…
Elementen en principia van verhoudingen
Tijdschrift voor reken-wiskundeonderwijs, uitgegeven door het Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht in de periode 1981-2013 De Nieuwe Wiskrant berichtte vooral over nieuwe ontwikkelingen op het gebied van wiskundeonderwijs in het voortgezet onderwijs, zoals de vernieuwde tweede fase, ict in het onderwijs, de nieuwe plannen voor vmbo, zelfstandig leren, toetsen en examens, de A-lympiade, de Nationale Wiskunde…
Heeft u al eens wad gelopen?
Tijdschrift voor reken-wiskundeonderwijs, uitgegeven door het Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht in de periode 1981-2013 De Nieuwe Wiskrant berichtte vooral over nieuwe ontwikkelingen op het gebied van wiskundeonderwijs in het voortgezet onderwijs, zoals de vernieuwde tweede fase, ict in het onderwijs, de nieuwe plannen voor vmbo, zelfstandig leren, toetsen en examens, de A-lympiade, de Nationale Wiskunde…
BOVO
Tijdschrift voor reken-wiskundeonderwijs, uitgegeven door het Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht in de periode 1981-2013 De Nieuwe Wiskrant berichtte vooral over nieuwe ontwikkelingen op het gebied van wiskundeonderwijs in het voortgezet onderwijs, zoals de vernieuwde tweede fase, ict in het onderwijs, de nieuwe plannen voor vmbo, zelfstandig leren, toetsen en examens, de A-lympiade, de Nationale Wiskunde…
Hoog in de Grossglockner
Tijdschrift voor reken-wiskundeonderwijs, uitgegeven door het Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht in de periode 1981-2013 De Nieuwe Wiskrant berichtte vooral over nieuwe ontwikkelingen op het gebied van wiskundeonderwijs in het voortgezet onderwijs, zoals de vernieuwde tweede fase, ict in het onderwijs, de nieuwe plannen voor vmbo, zelfstandig leren, toetsen en examens, de A-lympiade, de Nationale Wiskunde…
Kritisch kijken
Tijdschrift voor reken-wiskundeonderwijs, uitgegeven door het Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht in de periode 1981-2013 De Nieuwe Wiskrant berichtte vooral over nieuwe ontwikkelingen op het gebied van wiskundeonderwijs in het voortgezet onderwijs, zoals de vernieuwde tweede fase, ict in het onderwijs, de nieuwe plannen voor vmbo, zelfstandig leren, toetsen en examens, de A-lympiade, de Nationale Wiskunde…
Binnenin is ’t minder
Tijdschrift voor reken-wiskundeonderwijs, uitgegeven door het Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht in de periode 1981-2013 De Nieuwe Wiskrant berichtte vooral over nieuwe ontwikkelingen op het gebied van wiskundeonderwijs in het voortgezet onderwijs, zoals de vernieuwde tweede fase, ict in het onderwijs, de nieuwe plannen voor vmbo, zelfstandig leren, toetsen en examens, de A-lympiade, de Nationale Wiskunde…
Globaal of locaal?
Tijdschrift voor reken-wiskundeonderwijs, uitgegeven door het Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht in de periode 1981-2013 De Nieuwe Wiskrant berichtte vooral over nieuwe ontwikkelingen op het gebied van wiskundeonderwijs in het voortgezet onderwijs, zoals de vernieuwde tweede fase, ict in het onderwijs, de nieuwe plannen voor vmbo, zelfstandig leren, toetsen en examens, de A-lympiade, de Nationale Wiskunde…
Kleinigheden over grootheden
Tijdschrift voor reken-wiskundeonderwijs, uitgegeven door het Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht in de periode 1981-2013 De Nieuwe Wiskrant berichtte vooral over nieuwe ontwikkelingen op het gebied van wiskundeonderwijs in het voortgezet onderwijs, zoals de vernieuwde tweede fase, ict in het onderwijs, de nieuwe plannen voor vmbo, zelfstandig leren, toetsen en examens, de A-lympiade, de Nationale Wiskunde…
Probleemgestuurd onderwijs
Tijdschrift voor reken-wiskundeonderwijs, uitgegeven door het Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht in de periode 1981-2013 De Nieuwe Wiskrant berichtte vooral over nieuwe ontwikkelingen op het gebied van wiskundeonderwijs in het voortgezet onderwijs, zoals de vernieuwde tweede fase, ict in het onderwijs, de nieuwe plannen voor vmbo, zelfstandig leren, toetsen en examens, de A-lympiade, de Nationale Wiskunde…
Zakrekenmachine. Een kwalitatief onderwijsonderzoek, deel 2
Tijdschrift voor reken-wiskundeonderwijs, uitgegeven door het Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht in de periode 1981-2013 De Nieuwe Wiskrant berichtte vooral over nieuwe ontwikkelingen op het gebied van wiskundeonderwijs in het voortgezet onderwijs, zoals de vernieuwde tweede fase, ict in het onderwijs, de nieuwe plannen voor vmbo, zelfstandig leren, toetsen en examens, de A-lympiade, de Nationale Wiskunde…
Spijkers zoeken op laag water: Algebra in het lbo
Tijdschrift voor reken-wiskundeonderwijs, uitgegeven door het Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht in de periode 1981-2013 De Nieuwe Wiskrant berichtte vooral over nieuwe ontwikkelingen op het gebied van wiskundeonderwijs in het voortgezet onderwijs, zoals de vernieuwde tweede fase, ict in het onderwijs, de nieuwe plannen voor vmbo, zelfstandig leren, toetsen en examens, de A-lympiade, de Nationale Wiskunde…
Drie spelletjes voor bij de centrale verwarming
Tijdschrift voor reken-wiskundeonderwijs, uitgegeven door het Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht in de periode 1981-2013 De Nieuwe Wiskrant berichtte vooral over nieuwe ontwikkelingen op het gebied van wiskundeonderwijs in het voortgezet onderwijs, zoals de vernieuwde tweede fase, ict in het onderwijs, de nieuwe plannen voor vmbo, zelfstandig leren, toetsen en examens, de A-lympiade, de Nationale Wiskunde…
Differentialen. Ja of nee en zo ja, hoe?
Tijdschrift voor reken-wiskundeonderwijs, uitgegeven door het Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht in de periode 1981-2013 De Nieuwe Wiskrant berichtte vooral over nieuwe ontwikkelingen op het gebied van wiskundeonderwijs in het voortgezet onderwijs, zoals de vernieuwde tweede fase, ict in het onderwijs, de nieuwe plannen voor vmbo, zelfstandig leren, toetsen en examens, de A-lympiade, de Nationale Wiskunde…
Automatisering en de postcode
Tijdschrift voor reken-wiskundeonderwijs, uitgegeven door het Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht in de periode 1981-2013 De Nieuwe Wiskrant berichtte vooral over nieuwe ontwikkelingen op het gebied van wiskundeonderwijs in het voortgezet onderwijs, zoals de vernieuwde tweede fase, ict in het onderwijs, de nieuwe plannen voor vmbo, zelfstandig leren, toetsen en examens, de A-lympiade, de Nationale Wiskunde…
Wiskunde en heterogeniteit
Tijdschrift voor reken-wiskundeonderwijs, uitgegeven door het Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht in de periode 1981-2013 De Nieuwe Wiskrant berichtte vooral over nieuwe ontwikkelingen op het gebied van wiskundeonderwijs in het voortgezet onderwijs, zoals de vernieuwde tweede fase, ict in het onderwijs, de nieuwe plannen voor vmbo, zelfstandig leren, toetsen en examens, de A-lympiade, de Nationale Wiskunde…
Eén kind geen bezwaar
Tijdschrift voor reken-wiskundeonderwijs, uitgegeven door het Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht in de periode 1981-2013 De Nieuwe Wiskrant berichtte vooral over nieuwe ontwikkelingen op het gebied van wiskundeonderwijs in het voortgezet onderwijs, zoals de vernieuwde tweede fase, ict in het onderwijs, de nieuwe plannen voor vmbo, zelfstandig leren, toetsen en examens, de A-lympiade, de Nationale Wiskunde…
Spelen met getallen
Tijdschrift voor reken-wiskundeonderwijs, uitgegeven door het Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht in de periode 1981-2013 De Nieuwe Wiskrant berichtte vooral over nieuwe ontwikkelingen op het gebied van wiskundeonderwijs in het voortgezet onderwijs, zoals de vernieuwde tweede fase, ict in het onderwijs, de nieuwe plannen voor vmbo, zelfstandig leren, toetsen en examens, de A-lympiade, de Nationale Wiskunde…
Juf, wilt u iets voor me uitrekenen?
Tijdschrift voor reken-wiskundeonderwijs, uitgegeven door het Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht in de periode 1981-2013 De Nieuwe Wiskrant berichtte vooral over nieuwe ontwikkelingen op het gebied van wiskundeonderwijs in het voortgezet onderwijs, zoals de vernieuwde tweede fase, ict in het onderwijs, de nieuwe plannen voor vmbo, zelfstandig leren, toetsen en examens, de A-lympiade, de Nationale Wiskunde…
Zakrekenmachine. Een kwalitatief onderwijsonderzoek, deel 4
Tijdschrift voor reken-wiskundeonderwijs, uitgegeven door het Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht in de periode 1981-2013 De Nieuwe Wiskrant berichtte vooral over nieuwe ontwikkelingen op het gebied van wiskundeonderwijs in het voortgezet onderwijs, zoals de vernieuwde tweede fase, ict in het onderwijs, de nieuwe plannen voor vmbo, zelfstandig leren, toetsen en examens, de A-lympiade, de Nationale Wiskunde…
Een sprookje wordt werkelijkheid
Tijdschrift voor reken-wiskundeonderwijs, uitgegeven door het Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht in de periode 1981-2013 De Nieuwe Wiskrant berichtte vooral over nieuwe ontwikkelingen op het gebied van wiskundeonderwijs in het voortgezet onderwijs, zoals de vernieuwde tweede fase, ict in het onderwijs, de nieuwe plannen voor vmbo, zelfstandig leren, toetsen en examens, de A-lympiade, de Nationale Wiskunde…
Microscopie van de kwadratische functie
Tijdschrift voor reken-wiskundeonderwijs, uitgegeven door het Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht in de periode 1981-2013 De Nieuwe Wiskrant berichtte vooral over nieuwe ontwikkelingen op het gebied van wiskundeonderwijs in het voortgezet onderwijs, zoals de vernieuwde tweede fase, ict in het onderwijs, de nieuwe plannen voor vmbo, zelfstandig leren, toetsen en examens, de A-lympiade, de Nationale Wiskunde…
Fifty-fifty
Tijdschrift voor reken-wiskundeonderwijs, uitgegeven door het Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht in de periode 1981-2013 De Nieuwe Wiskrant berichtte vooral over nieuwe ontwikkelingen op het gebied van wiskundeonderwijs in het voortgezet onderwijs, zoals de vernieuwde tweede fase, ict in het onderwijs, de nieuwe plannen voor vmbo, zelfstandig leren, toetsen en examens, de A-lympiade, de Nationale Wiskunde…
Sinusachtige functies
Tijdschrift voor reken-wiskundeonderwijs, uitgegeven door het Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht in de periode 1981-2013 De Nieuwe Wiskrant berichtte vooral over nieuwe ontwikkelingen op het gebied van wiskundeonderwijs in het voortgezet onderwijs, zoals de vernieuwde tweede fase, ict in het onderwijs, de nieuwe plannen voor vmbo, zelfstandig leren, toetsen en examens, de A-lympiade, de Nationale Wiskunde…
Rekenen is leuker als je denkt
Kool, M., & De Moor, E. (2009). Rekenen is leuker dan/als je denkt. Bert Bakker. Hoe werkt de staartdeling? Hoe deel je door een breuk? Wat leren de kinderen eigenlijk in de rekenles? Wordt er wel genoeg geoefend op school? Waarom moeten we nog leren rekenen nu iedereen een rekenmachine heeft? De vijftig columns in…
Alledaags rekenen
De Moor, E., & Kool, M. (2016). Alledaags rekenen. Prometheus. Nummerplaten, bankbiljetten, gokautomaten, de kalender, je streefgewicht… het leven lijkt soms wel één grote rekensom. In elke supermarkt, stationshal, huiskamer en kroeg wemelt het van de getallen. Om daar grip op te krijgen kan een rekenmachine soms helpen, maar daarvoor moet je nog steeds wel…
ECENT/ELWIeR conferentie 19 mei 2017: ‘Trix loopt dwars door de vakdisciplines van de lerarenopleiding’
Op vrijdag 19 mei 2017 organiseren ECENT en ELWIeR samen de jaarlijkse conferentie voor lerarenopleiders. Het thema van de conferentie dit jaar is “Trix loopt dwars door de vakdisciplines van de lerarenopleiding”. Kiezen voor samenhang is niet hetzelfde als kiezen tegen vakdisciplines. De conferentie start met een openingslezing en een ontwerp-sessie rondom de Leidse Tyrannosaurus…
Conferentie ‘Gamedidactiek: Gaming in jóuw les!’
Wat voegt een spel toe aan jouw lessen? En hoe kun je spellen of games effectief inzetten in je les? Kom er meer over te weten op de conferentie ‘Gamedidactiek: Gaming in jóuw les!’ van Hogeschool Utrecht en Saganet op 24 januari 2017. Ionica Smeets houdt een keynote over speltheorie, het boek ‘Gamedidactiek’ wordt gepresenteerd…
SONaTe-project
Het project Samenhangend Onderwijs in Natuur en Techniek werd in de jaren 2000-2003 gefinancierd door de Stichting Axis (een voorloper van het Platform BètaTechniek) om binnen- en buitenlandse ervaringen met samenhangend onderwijs in kaart te brengen en daar lering uit te trekken. Het project heeft vijf publicaties opgeleverd: Geraedts, C.L., Boersma, K.T., Huijs. H.A.M. &…
Winterschool 2017 – Breng onderzoekend leren de klas in!
Kom je ook op woensdag 25 januari 2017 naar de Winterschool? De Winterschool is een leuke en leerzame professionaliseringsdag op het gebied van Wetenschap & Technologie en onderzoekend leren. Dus ben je leraar uit het basisonderwijs, pabo-docent of pabo-student? Schrijf je dan in! Ook docenten uit de onderbouw van het VO zijn welkom om inspiratie…
Conferentie vo-mbo: Rondom Rekenen
Op 14 december 2016 organiseren de Steunpunten taal en rekenen mbo en vo een gezamenlijke rekenconferentie in congrescentrum ReeHorst in Ede. Achtergrond Op 8 juli is de agenda rekenonderwijs vo/mbo naar de Tweede Kamer gestuurd. Deze rekenagenda, met als doel de motivatie voor rekenen in alle geledingen hoog te houden, is het overkoepelende thema van…
Kennisbasis natuurkunde vakinhoudelijk
Voor de kennisbasis natuurkunde geldt dat de onderdelen “experimenteel werk” en “contex- ten”, die bij elk domein genoemd worden, zijn ingevuld met slechts enkele voorbeelden. Het redactieteam wil hiermee alleen benadrukken dat zowel experimenteel werk als toepassin- gen en contexten belangrijk zijn. De keuze voor speci eke experimenten en contexten kan veel breder zijn dan wat in de kennisbasis is omschreven.
Kennisbasis biologie vakinhoudelijk
Hier gaat het om de kennisbasis biologie voor de tweedegraads lerarenopleidingen (CROHO 35301). In de preambule wordt de door de redactie gevolgde werkwijze beschreven. Ook worden de gemaakte keuzen toegelicht en verantwoord. Voor het formuleren van de kennisbasis is aangesloten bij de indeling en concepten die de CVBO (Commissie Vernieuwing Biologie Onderwijs) hanteert in de…
Kennisbasis scheikunde vakinhoudelijk
De kennisbasis scheikunde verwijst naar het geheel van kennisvereisten waarover een leraar scheikunde moet beschikken. Het beheersen van de kennisbasis scheikunde is voorwaardelijk voor het competent handelen van de afgestudeerde.
Kennisbasis techniek vakinhoudelijk
In de kennisbasis techniek wordt de vakinhoudelijke component beschreven. Soms is er met opzet voor gekozen om veel voorbeelden te geven om de diversiteit van het vakgebied techniek te illustreren. Om het niveau indien nodig meer specifiek te duiden, bevat de kennisbasis per domein of thema verwijzingen naar literatuur. De literatuurlijst is tevens als bijlage bij deze kennisbasis opgenomen.
Kennisbasis techniek vakdidactiek
Dit is de actuele kennisbasis voor de lerarenopleiding techniek
Kennisbasis wiskunde vakdidactiek
Dit is de actuele kennisbasis voor de lerarenopleiding wiskunde
Kennisbasis biologie vakdidactiek
Dit is de actuele kennisbasis voor de lerarenopleiding biologie
Kennisbasis scheikunde vakdidactiek
Dit is de actuele kennisbasis voor de lerarenopleiding scheikunde
Rekenen in vo en mbo
Regelmatig worden er (vanuit onderwijs en maatschappij) vragen gesteld over hoe (voortgezet) rekenen in het voortgezet onderwijs en het beroepsonderwijs vormgegeven zou moeten worden, en op welke manier daarin een doorgaande lijn aangebracht kan worden. Het rapport Meijerink (2008) gaf hier recentelijk een impuls aan. Het gaat dan om onderhoud maar ook om het wegwerken…
Alert 278 – WiskundeCongres – 16 november 2016
Hét vakcongres voor wiskundedocenten Noordhoff Uitgevers organiseert op woensdag 16 november 2016 in het NBC Congrescentrum in Nieuwegein het inmiddels jaarlijks terugkerende WiskundeCongres. Dit jaar met als thema: “De nieuwe generatie”. Op dit congres lanceren onze beide wiskundemethodes Getal & Ruimte en Moderne Wiskunde hun nieuwe generatie leermiddelen: de 12e editie voor de havo/vwo onderbouw…
Alert 277 – Postdoconderzoek op uw eigen school?
De call voor nieuwe postdoc-onderzoeken startend per september 2017 is nu open! Bent u gepromoveerd en werkzaam als bèta en/ of techniekdocent (biologie, informatica, natuurkunde, scheikunde, techniek en/of wiskunde) op een MBO- of VO-school? En wilt u bijdragen aan de schoolontwikkeling door het uitvoeren van een toegepast, vakdidactisch wetenschappelijk onderzoek? Dan is tijdelijke aanstelling van…
Alert 273 – De kwaliteit van de rekendocent in het vo en mbo
Wellicht heeft u de Agenda rekenonderwijs vo / mbo gelezen. In de Rekenagenda staan afspraken over het verder stimuleren van goed rekenonderwijs en verdere ontwikkeling van de rekenvaardigheden van leerlingen en studenten in het voortgezet onderwijs (vo) en het middelbaar beroepsonderwijs (mbo). En terwijl de term ‘rekendocent in het vo/mbo’ nog steeds een niet helder…
Alert 267 – Landelijke werkconferentie Platform Taalgericht Vakonderwijs ‘Werken aan vaktaal’
Op 30 november 2016 organiseert het Platform Taalgericht Vakonderwijs een Landelijke werkconferentie voor vak- én taaldocenten, taalcoördinatoren, lerarenopleiders, begeleiders en nascholers in po, vo en mbo. Het thema is Werken aan Vaktaal. Welke kennis over taal is nodig in contextrijke lessen waarin vakdoelen voorop staan, veel interactie plaatsvindt en leerlingen taalsteun wordt geboden? En hoe kan deze…
Kennisbasis natuurkunde vakdidactiek
Dit is de actuele kennisbasis voor de lerarenopleiding natuurkunde
ECENT/ELWIeR conferentie op vrijdag 19 mei 2017
Save the date: vrijdag 19 mei 2017 Tijd: 10.00 – 17.00 uur Locatie: Hogeschool Domstad, Utrecht Op vrijdag 19 mei 2017 organiseren ECENT en ELWIeR samen de jaarlijkse conferentie voor lerarenopleiders. De perfecte gelegenheid om in contact te komen met collega’s en op de hoogte te blijven van de ontwikkelingen binnen het werkveld. Reserveer alvast…
Imaginary tentoonstelling in Nederland – 2016
Na het grote succes in Vlaanderen zal “IMAGINARY” nu ook te zien zijn in Nederland, in het academisch cq. schooljaar 2016-2017. IMAGINARY is een tentoonstelling over wiskundige objecten, gecreeerd door het wiskundige onderzoeksinstituut Oberwolfach in Zuid-Duitsland. Het is ontstaan in 2008 tijdens het duitse “Jaar van de wiskunde”, en is snel uitgegroeid tot een van…
Alert 261 – 2F- en 3F-rekenexamens online beschikbaar
Het CvTE heeft 90 procent van de opgaven van referentieniveaus 2F en 3F online gezet in de zgn. rekenopgave-etalage. Via de rekenopgaven-etalage wordt ongeveer 90% van de in 2015-2016 gebruikte opgaven openbaar gemaakt. De 10% niet-openbare opgaven zijn controle-opgaven, nodig om te garanderen dat bij elke afname dezelfde prestatie-eis wordt gehanteerd.
RekenVoort
Lesmateriaal voor de doelgroep in vmbo en havo. (2010-2014) Het ministerie van OCW heeft in november 2008 een subsidie verstrekt aan de NVvW (Nederlandse Vereniging van Wiskunde Leraren) voor het ontwikkelen van rekenmodules voor leerlingen die geen wiskunde meer hebben in het vmbo en het havo. Deze rekenmodules werden door de NVvW, in samenwerking met…
SSIBL (Socio-Scientific Inquiry Based Learning)
Bij onderzoekend leren denkt u misschien als eerst aan onderzoek doen door leerlingen zelf. Maar hebt u er wel eens aan gedacht dat u de didactiek van onderzoekend leren ook kunt inzetten bij het werken aan burgerschapsvorming? Dit artikel beschrijft het PARRISE-project, waarin onderzoekend leren wordt ingezet bij maatschappelijke vraagstukken.
Alert 233 – Lesson study lerarenopleiding wiskunde eerstegraads
Vakdidactici wiskunde van diverse eerstegraadsopleidingen werken vaak solo aan het voorbereiden, geven en evalueren van vakdidactiek colleges. In het landelijk overleg (vadiwulo) is uitgesproken dat men graag op een concrete manier wil samenwerken als wiskundedidactici en ook meer zicht wil krijgen op de impact van een college. Daartoe is de afgelopen periode een start gemaakt…
Succesformules – het boek
Mols, B., & Smeets, I. (2014). Succesformules. Toepassingen van wiskunde. Platform Wiskunde Nederland. Platform Wiskunde Nederland publiceerde in 2014 het boekje ’Succesformules’, waarin o.a. Alexander Rinnooy Kan, Jeroen van der Veer en Louise Gunning over de rol van wiskunde in hun vak en persoonlijke leven vertellen. Het boek is met name geschikt om op een…
Alert 204 – Docent van cruciaal belang voor het wiskundig denken van leerlingen
De wiskundedocent is de cruciale factor die maakt dat leerlingen leren wiskundig te denken. Dat is de hoofdconclusie van het praktijkonderzoek ‘Wiskundige denkactiviteit in praktijk’, dat een consortium onder leiding van het Freudenthal Instituut heeft uitgevoerd in het kader van het programma praktijkonderzoek van het Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek (project 405-14-502). De resultaten van het onderzoek…
Handboek wiskundedidactiek
Handboek voor de lerarenopleiding Een uitgave van Epsilon Auteurs: Paul Drijvers, Anne van Streun, Bert Zwaneveld Boek bestellen via Epsilon Het Nederlandse wiskundeonderwijs ziet er heel anders uit dan in 1974, toen het invloedrijke boek Didactiek van de wiskunde van Joop van Dormolen verscheen: toepassingen en ICT-gebruik hebben bijvoorbeeld een grotere rol gekregen. Daarnaast is…
Empowering Chemistry Teachers for Context-Based Education
Empowering chemistry teachers for context-based education Stolk, M. J. (2013). Empowering chemistry teachers for context-based education. Utrecht University, Utrecht. Retrieved from http://www.fisme.science.uu.nl/toepassingen/20074 (FI Scientific Library 74) Boekbespreking, Lisette van Rens, Vrije Universiteit, Amsterdam Van Rens, L. (2014). Bespreking proefschrift Machiel Stolk: Empowering Chemistry Teachers for Context-Based Education – Towards a Framework for Design and Evaluation…
Wiskundige denkactiviteiten
Wiskundige denkactiviteiten onderbouw vo Drijvers, P., & Bor, M. (2015). Denkactiverende wiskundelessen: een handreiking. Lesmateriaal (fisme.science.uu.nl/publicaties/subsets/wda/) Het achterliggende onderzoek bij deze opgaven is uitgevoerd door het Freudenthal Instituut, Cito en drie scholen, namelijk: Het Nieuwe Eemland (Amersfoort), het Maurick college (Vught) en het Farel College (Amersfoort). Dit onderzoek is mogelijk gemaakt door het Nationaal Regieorgaan…
10 voor de leraar
10voordeleraar richt zich op landelijke initiatieven om de kwaliteit van de lerarenopleidingen te borgen en zo zorg te dragen voor blijvend goed opgeleide leraren. Lerarenopleiders vormen de spil van het programma en voeren de gezamenlijke regie binnen verschillende landelijke netwerken. Het werkveld, de wetenschap en andere deskundigen zijn aangesloten voor legitimering en validering. De lerarenopleidingen…
Actoren en factoren achter het wiskundecurriculum sinds 1600
Actoren en factoren achter het wiskundecurriculum sinds 1600 Jenneke Krüger Proefschrift 2014, Utrecht University Download Op welke manier ontstonden er in het verleden curricula? Een beschrijving en analyse van drie historische voorbeelden. Vernieuwingen van het wiskundecurriculum gaan vaak samen met heftige discussies en inbreng van veel verschillende partijen. Op welke manier ontstonden in het verleden…
Test bij: Dieren en dierproeven in het onderwijs
Mag je op school een dierproef doen? Of in de lerarenopleiding? Mag je dieren huisvesten op school? Kortom: wat kan en mag er met dieren in het onderwijs? Het ECENT artikel Dieren en dierproeven in het onderwijs gaat in op regelgeving en mogelijkheden met dieren op basisscholen, middelbare scholen en in de lerarenopleiding. Test hier…
Dynamiek en complexiteit van ecosystemen 2
De simbestanden kunnen alleen geopend worden als u het modelleerprogramma Powersim op uw computer heeft geinstalleerd. Voor het SWF-bestand is een Shock wave player nodig. Powersimmodellen MOS 0: Een Powersimmodel van de ontwikkeling van het drooggewicht van een mossel, met een constante hoeveelheid voedsel (plankton) en een constante filtersnelheid MOS 1: Een uitbreiding, een model…
Overzicht NLT in de 1e graadsopleidingen
Er is door de werkgroep Opleiding en Professionalisering NLT in 2011 een inventarisatie gedaan naar de mate en vormen waarin NLT-onderwijs onder de aandacht wordt gebracht bij studenten uit de eerstegraads lerarenopleidingen. Dit om als opleidingen ideeën op te doen en van elkaar te leren. Hiervoor is een verzoek naar de opleidingen gegaan om aan…
Onderzoekend leren met simulaties in een klassikale contex
Met computersimulaties kun je onderzoekend leren goed ondersteunen. Nico Rutten onderzocht in zijn promotieonderzoek of je simulaties in een klassikale context effectief kan inzetten. Dit blijkt het geval. Hierbij is het van belang om aan te sluiten bij de onderzoekscyclus en de leerlingen centraal te stellen. Klassikaal kan een simulatie er gemakkelijk even tussendoor: een…
Ontwerpen van een practicum
In dit artikel staat het ontwerpen van een (biologisch) practicum aan de hand van het 7 stappenmodel van Morrison centraal. U vindt hier vakdidactische informatie voor leraren in opleiding, een ontwerp-opdracht voor leraren in opleiding en achtergrondmateriaal voor lerarenopleiders. [collapsibles] Vakdidactische informatie voor leraren in opleiding In onderwijsland wordt de kreet ‘leren is ervaren’ regelmatig…