Onderzoekend leren
Hoe leer je leerlingen onderzoeken? Eureka!
Wientjes, H. and Veenhoven, J. (2022). Eureka! Didactiek voor het leren onderzoeken in vwo én havo. Utrecht: Onderwijsadvies & Training, Faculteit Sociale Wetenschappen, Universiteit Utrecht. uu.nl/eureka Dit boek geeft docenten handvatten om binnen het eigen vak leerlingen de beginselen van ‘onderzoek doen’ bij te brengen. Versie 2022 In 2023 verscheen een compleet herziene editie van…
Masterclass visieontwikkeling Wetenschap & Technologie
Masterclass visieontwikkeling Wetenschap & Technologie 22 maart en 14 juni 2023 Inschrijven Tijdens deze masterclass krijg je handvatten en materialen aangereikt om aan de slag te gaan met het ‘bouwen’ van een visie op wetenschap & technologie in de onderwijspraktijk. Ook is er in de masterclass gelegenheid om ervaringen uit te wisselen met collega’s. Deze…
Talenten voeden – een boek en een online seminar
Walma van der Molen, J. (2022). Talenten Voeden. Praktische gids voor toekomstbestendig en dieper leren. Online seminar Online Event Talenten Voeden 7 februari 2023 Kosten individuele deelname € 25,=. kwto.nl/aanmelding-online-event-talenten-voeden-7-februari-2023 Boek Vanaf januari 2020 is het digitale boek ‘Talenten Voeden’ van prof. dr. Juliette Walma van der Molen, een uitgave van KWTO, online beschikbaar. Het…
Trendanalyse Wetenschap en Technologie
Publicatie in 2022 Trendanalyse Wetenschap & Technologie. Ontwikkelingen en uitdagingen bij Wetenschap & Technologie in het basisonderwijs. Djoyoadhiningrat-Hol, K., & Klein Tank, M. Amersfoort: SLO. download pdf In deze tijd vol maatschappelijke uitdagingen zijn er zorgen over de aandacht voor Wetenschap & Technologie op basisscholen. SLO heeft in kaart gebracht wat de huidige trends zijn…
Wetenschap en Technologie in de klas – handvatten
Wetenschap en technologie in de klas. Handvatten voor een praktische uitvoering. Pica. Dit boek uit 2022, van de hand van Anna Hotze, biedt handvatten om W&T-onderwijs in de klas vorm te geven. Wetenschap en Technologie Abstract Om de huidige en toekomstige hoogtechnologische maatschappij beter te begrijpen, kritisch te zijn, te kunnen participeren in deze maatschappij…
IBL (en wiskunde) in China en Nederland
Luang Huang, China Proefschrift 2022 Inquiry-based learning in lower-secondary mathematics education in China (Beijing) and the Netherlands Universiteit Utrecht Inquiry-based learning (IBL) emphasizes learning through experiencing and constructing. Results from this study seems to show that mathematics teachers may not have a complete understanding of IBL and the IBL cycle. Abstract Mathematics is considered to…
Volgens Bartjens – Ontwikkeling en Onderzoek (maart 2022)
Bij ieder nummer van het tijdschrift Volgens Bartjens verschijnen telkens twee verdiepende artikelen in Volgens Bartjens – Ontwikkeling en Onderzoek. Bij het maart-nummer (2022) verschenen: Spitz, L. (2022). Reken-wiskundeonderwijs op Nederlandse basisscholen ten tijde van de vanwege covid-19 ingestelde lockdown. Volgens Bartjens – ontwikkeling en onderzoek, 41(4), 45-60. Van Haeften, N.I. & Keijzer, R. (2022)….
Onderzoekend en ontwerpend leren
Van Graft en Kemmers (2007). Bij onderzoekend leren onderzoeken leerlingen objecten en verschijnselen in hun omgeving onder begeleiding van hun docent. Bij ontwerpend leren ontwerpen leerlingen een product. In allerlei praktijksituaties is gebleken dat de beide benaderingen elkaar goed aanvullen, en ook dat leerlingen er op hun eigen niveau mee aan de slag kunnen. Inquiry-based…
Trainingsserie Verder met ruimtevaart – 21 april 2021
Wil je in je lessen meer doen met ruimtevaart? Op 21 april, 26 mei en 16 juni geeft ruimtevaartproject ESERO NL gratis online trainingen aan leerkrachten op de basisschool. Maak op verrassend makkelijke wijze een robotarm, en ontdek hoeveel geavanceerde ruimtemachines eigenlijk op jouw keukenapparaten lijken. Leer hoe je met praktische proefjes klimaatverandering onderzoekt vanuit…
Volgens Bartjens – Ontwikkeling en Onderzoek (januari 2021)
Bij het tijdschrift Volgens Bartjens worden bij ieder nummer twee verdiepende artikelen gepubliceerd in Volgens Bartjens – Ontwikkeling en Onderzoek. Deze artikelen zijn alleen online beschikbaar. Bij het januarinummer (jaargang 40, nummer 3) verschenen de volgende twee artikelen. Hickendorff, M. (2021). Aftrekopgaven: rijgen of aanvullen? Volgens Bartjens – ontwikkeling en onderzoek, 40(3), 41-52. Welling, J.F.,…
Minds-On – Natuur- en Techniekonderwijs verdiepen met interactieve digitale diagrammen
Minds-On Natuur en Techniekonderwijs verdiepen met interactieve digitale diagrammen Zoeken naar de koppeling tussen hands-on en minds-on Om leerlingen te ondersteunen bij het maken van de koppeling tussen de experimenten en de bijbehorende concepten en denkwijzen, is een nieuw didactisch instrument ontwikkeld in de vorm van lessen met digitale interactieve diagrammen. Minds-On is een samenwerkingsverband…
Wetenschap en technologie (pabo)
Wil je als pabodocent aan de slag gaan of je verder ontwikkelen op het gebied van wetenschap en technologie? Dat kan! Lees hier wat er speelt, de nieuwste ontwikkelingen en meer. ‘We zijn er nog niet’, stelt Edith Hilbink in het artikel Het is bijna 2020, wat nu met wetenschap en technologie? Dit artikel…
Volgens Bartjens – Ontwikkeling en Onderzoek, 39(2)
Twee artikelen van Volgens Bartjens – Ontwikkeling en Onderzoek, 39(2), staan online: Visée, J.J.F, Broekhuizen, M.L, & Jonker, V.H. (2019). Lerarenopleidingen basisonderwijs zetten de Grote Rekendag in om onderzoekend leren bij studenten te stimuleren. Volgens Bartjens – ontwikkeling en onderzoek, 39(2), 41-48. De Vetten, A.J. (2019). Redeneren over steekproeven op de lerarenopleiding basisonderwijs. Volgens Bartjens…
Winterschool 2020 – Breng wetenschap in de klas!
Kom jij op woensdag 29 januari 2020 ook naar de elfde editie van de Winterschool? Tijdens deze professionaliseringsdag op de Radboud Universiteit in Nijmegen vinden leraren uit het basisonderwijs handvatten en inspiratie om wetenschap de klas in te brengen. In de ochtend volg je lezingen van de wetenschappers die de basis hebben gelegd voor de…
Evaluating the quality of inquiries: an approach for self-evaluation of accuracy, reliability and validity in school science inquiries by pre-university students
Van der Jagt, S. (2016). Evaluating the Quality of Inquiries. An approach for self-evaluation of accuracy, reliability and validity in school science inquiries by pre-university students. Vrije Universiteit, Amsterdam. Bespreking door Ed van den Berg Website met proefschrift en bronnen Interview met Saskia van der Jagt en leerlingen op Leraar 24 [collapsibles] [collapse title=”Onderzoeksvraag:…
Verduurzaming W&T in de Pabo ‘Onderzoekend en ontwerpend leren’
Inspiratie-bijeenkomst dinsdag 16 april 2019 (Domstad, Utrecht, 13:30-16:30) In vervolg op het project Wetenschap & Technologie in de pabo (pabo-web 2014-2017) wordt op 16 april 2019 een inspiratiemiddag georganiseerd: een inhoudelijke bijeenkomst rondom de verankering van W&T in de pabo. Er zullen inspirerende voorbeelden gepresenteerd worden van collega’s, we gaan in op de meest recente…
Onderzoeken en ontwerpen met 4- tot 14- jarigen
Een boek dat in de pabo lerarenopleiding niet mag ontbreken In het boek vindt u inspirerende ideeën die zich gemakkelijk laten uitvoeren in de eigen pabo-groep. Er zijn per leeftijdscategorie zowel voorbeelden van onderzoeken als van ontwerpen, inclusief maken. Daarnaast zijn er een aantal didactische intermezzo’s met praktische tips. Door het boek is zicht te…
Winterschool 2019 – Breng wetenschap de klas in
Op woensdag 23 januari 2019 wordt de 10e Winterschool georganiseerd. Tijdens deze feestelijke Winterschool komen drie succesthema’s uit de beginjaren van het WKRU terug. Dit jaar kun je als extraatje een kijkje nemen in één van de laboratoria van de Radboud Universiteit, bijvoorbeeld het vissenlab of het fMRI lab. Tijdens de Winterschool enthousiasmeren we leraren in…
Kosteloos boek Grote Rekendag 2019 voor opleidingen en onderwijsadviseurs
Pabo-opleidingen en onderwijsadviesdiensten kunnen ook voor de Grote Rekendag 2019 een kosteloos boek aanschaffen. Voorwaarde hiervoor zijn: de aanvrager is verbonden aan schoolbegeleidingsdienst, is als zelfstandig onderwijsadviseur gevestigd of verbonden aan een hogeschool, per schoolbegeleidingsdienst of hogeschool wordt maximaal één boek verstrekt, de aanvrager gebruikt het boek in het aanbod naar scholen of studenten (maar…
Houd je hoofd erbij. Verslag van de Grote Wetenschapsdag 2018
Aan de Grote Wetenschapsdag 2018, met als thema ‘Houd je hoofd erbij’, namen ruim 160 basisscholen deel (materiaal voor groep 5/6 en 7/8). Dat betekent dat zo’n 18.000 kinderen uit heel Nederland aan de slag gingen. In dit artikel bespreken we nut en zin van een dergelijke schoolactiviteit aan de hand van een klein onderzoekje…
Update: Wetenschappelijke doorbraken de klas in!
Hoe maak je basisschoolleerlingen enthousiast voor wetenschap? Hoe besteed je aandacht aan talentontwikkeling? En hoe stimuleer je een onderzoekende houding bij kinderen? Wetenschap toegankelijk maken voor leerlingen is een uitdaging.
Winterschool 2018 – Breng onderzoekend leren de klas in!
Kom je ook op woensdag 31 januari 2018 naar de Winterschool? De Winterschool is een leuke en leerzame professionaliseringsdag op het gebied van wetenschap en onderzoekend leren. Tijdens de Winterschool kun je lezingen en workshops volgen ter inspiratie voor W&T-onderwijs. Dus ben je leraar uit het basisonderwijs, pabo-docent of pabo-student met veel, weinig of geen…
Wetenschap en Technologie (primair onderwijs)
Wetenschap en Technologie (primair onderwijs) is een curriculum-innovatie (vanaf ongeveer 2005) om meer ‘onderzoekend leren en ontwerpend leren’ (o&o-leren) toe te voegen aan Natuur en Techniek (N&T), maar ook bij aardrijkskunde, geschiedenis, en meer algemeen voor het kerndoel-gebied ‘oriëntatie op jezelf en de wereld’ (OJW).
Best practice: een techniek speel-werkplaats voor kleuters
In de nieuwsbrief van april 2012 vroeg ECENT om uw best practice met ons te delen. Dit webartikel beschrijft de ‘best practice’ van Immy Borg: een techniek speel-werkplaats voor kleuters. Dit is een opdracht voor tweedejaars Pabo-studenten, waarin zij een themahoek voor kleuters opzetten met 5 technische activiteiten. In tenminste 2 van deze activiteiten moeten…
W&T Academie 2013
Op woensdag 10 april was de W&T Academie 2013, een conferentie voor basisschoolleerkrachten. Het ontdekken en stimuleren van talenten van kinderen d.m.v. wetenschap & techniek staat centraal tijdens deze conferentie. In dit webartikel vindt u een verslag van twee werkgroepen over onderzoekend leren: ‘Aan de slag met wrijving’ en ‘Opbrengstgericht werken’. [collapsibles] Wat is er…
Filmpjes en lesmaterialen over het stimuleren van onderzoekend en ontwerpend leren bij kleuters
Leerkrachten van zes basisscholen hebben in samenwerking met het Wetenschapsknooppunt Delft een didactische aanpak voor kleuters ontwikkeld, die uit gaat van onderzoekend en ontwerpend leren (OOL). De leerkrachten gaven hun ervaringen weer in filmpjes en fotoboekjes. De projecten gingen over riolering, ridders & jonkvrouwen, muziekinstrumenten, warm & koud, ruimtevaart, boekdrukkunst & verpakkingen en over het…
Tipping Point Ahead: over kantelpunten in het klimaat
Tipping Point Ahead is een interactief project voor middelbare scholieren, op initiatief van het Netherlands Earth System Science Centre (NESSC). Onderzoekers binnen NESSC willen klimaatverandering beter begrijpen en betrouwbare voorspellingen doen over het klimaat van de toekomst. Maar hoe pak je dat onderzoek aan? [collapsibles] Het Tipping Point Ahead project is bedoeld om scholieren te…
Mascil: Onderzoekend leren in beroepscontexten
Leerlingen krijgen op school weinig te zien van het beroepenveld waar de kennis en vaardigheden die ze op school leren van pas komen. Ook gebruiken docenten weinig activerende werkvormen in hun lessen, terwijl uit onderzoeken blijkt dat die aanpak de motivatie voor het leren en de interesse in de bètavakken kan verhogen. Binnen het Europese project Mascil wordt geprobeerd aan beide tekorten wat te doen.
Kennisgebieden als focus van begeleiding bij onderzoekend leren
Bij het onderzoekend leren stellen leerlingen zelf een onderzoeksvraag op en beantwoorden deze via een eigen onderzoek. Leerkrachten in het primair onderwijs vinden het soms lastig om deze open wijze van leren te begeleiden en kunnen daarbij ondersteuning gebruiken. Het onderzoek van Martina van Uum speelt hier op in. Ze ontwikkelde een pedagogisch-didactisch raamwerk waarmee leerkrachten hun leerlingen kunnen begeleiden tijdens de verschillende fasen van onderzoekend leren, zoals het opzetten en uitvoeren van onderzoek, het concluderen en het presenteren van de uitkomsten. Het raamwerk maakt onderscheid tussen vier kennisgebieden: conceptuele, procedurele en sociale kennis en kennis van wetenschap. Door aandacht te besteden aan deze kennisgebieden kunnen leerkrachten het leerproces van hun leerlingen ondersteunen
Praktijkonderzoek door natuurkundestudenten over hun eigen schoolpraktijk
Leraren kunnen veel leren over hun leerlingen door de eigen schoolpraktijk te onderzoeken. De instrumenten voor gegevensverzameling die daarvoor nodig zijn, moeten ze dan vaak zelf maken. Het gaat om instrumenten als test, interview, vragenlijst, observatie of toets. Door eerst een voorspelling doen, worden de gevonden resultaten des te interessanter. Meestal is het toch anders dan gedacht.
6 Aspecten van een onderzoekende houding
In alle fasen van het onderwijs is het werken aan een onderzoekende houding belangrijk. Het begint met het voeden van de nieuwsgierigheid van kleuters, maar waar koersen we in het onderwijs op af? Roeland van der Rijst komt in zijn onderzoek onder universitaire docenten in de natuurwetenschappen uit op zes verschillende aspecten die voor hen een onderzoekende houding typeren.
Authentieke contexten in natuurwetenschappelijk onderwijs
Authentiek natuurwetenschappelijk onderwijs is ontwikkeld in de jaren ‘90 (Roth, 1995). Het was min of meer een reactie op onderzoek waaruit duidelijk bleek dat veel van wat mensen in hun dagelijkse en professionele leven ondernemen, nauwelijks wordt beïnvloed door opgedane ervaringen bij de bètavakken (Lave, 1988). Uit deze constatering kwam het fundamentele idee naar voren om onderwijs in de natuurwetenschappelijke vakken te benaderen vanuit een cultureel perspectief. Uitgaande van dit perspectief is het leren van natuurwetenschappen meer dan alleen het leren toepassen van formele natuurwetenschappelijke kennis en vaardigheden op problematische situaties.
15e Grote Rekendag
Op woensdag 22 maart vindt de 15e Grote Rekendag plaats. Grijp deze kans aan om op een van de ruim 1200 deelnemende scholen te kijken hoe leuk reken-wiskundeonderwijs kan zijn. Kijk hier voor een klein voorproefje.
Wetenschap en Technologie (pabo)
Een dossier over de positie van wetenschap en technologie in het pabo-curriculum
Winterschool 2017 – Breng onderzoekend leren de klas in!
Kom je ook op woensdag 25 januari 2017 naar de Winterschool? De Winterschool is een leuke en leerzame professionaliseringsdag op het gebied van Wetenschap & Technologie en onderzoekend leren. Dus ben je leraar uit het basisonderwijs, pabo-docent of pabo-student? Schrijf je dan in! Ook docenten uit de onderbouw van het VO zijn welkom om inspiratie…
Onderzoekend en ontwerpend leren: 7 stappen
Bij onderzoekend leren onderzoeken kinderen organismen, objecten en verschijnselen in hun omgeving onder begeleiding van hun leraar (m/v). Bij ontwerpend leren ontwerpen leerlingen een product. In allerlei praktijksituaties is gebleken dat de beide benaderingen elkaar goed aanvullen, en ook dat kinderen er op hun eigen niveau mee aan de slag kunnen.
Het onderzoekend en ontwerpend leren verloopt via een model met zeven stappen.
Alert 275 – Meetkunst onderzoek: basisscholen gezocht
In het kader van het door NRO gefinancierd onderzoeksproject: Meetkunde uit de kunst in de klas worden basisscholen gezocht om (gratis) te participeren in 2017. Het gaat dan om een onderzoek naar het effect van een lessenserie waarin meetkunde, creativiteit en beeldende kunst geïntegreerd/afgestemd zijn. Er wordt gekeken naar het effect van een training voor…
Alert 274 – Derde pilotjaar voor GroteWetenschapsDag (po)
Op woensdag 28 september gingen basisscholen in heel Nederland een ochtend lang aan de slag met wetenschap. Deze Grote Wetenschapsdag is een initiatief van de Universiteit Utrecht en is bedoeld om basisscholen te helpen bij het ontwikkelen van onderzoekend leren. Het thema van de Grote Wetenschapsdag was dit jaar Thuis op de Wereld. Sociologische invalshoek…
Alert 271 – Symposium ‘Op weg naar de onderzoekende pabo’, 15-2 a.s.
Voor wie: pabo-docenten en andere geϊnteresseerden Dit is een uitnodiging voor een symposium ‘op weg naar de onderzoekende pabo’, 15-2-2017, 09:30-12:30 uur, cursus- en vergadercentrum Domstad, Utrecht. Aan het basisonderwijs worden nieuwe eisen gesteld: het moet meer vakoverstijgend en interdisciplinair. Ook wetenschap & technologie moet in 2020 structureel in het onderwijs zijn opgenomen. Tijdens het…
Alert 258 – Onderzoek naar wetenschappelijk redeneren (basisonderwijs)
Dit is een bericht voor pabo-docenten (r/w) die zich ook bezighouden met Wetenschap en Technologie (W&T). Speel dit bericht graag door naar de juiste connecties. Saxion voert samen met de Radboud Universiteit en Stichting Quo Vadis onderzoek uit naar de effecten van een leerkracht- en leerlinginterventie op de redeneervaardigheid van leerlingen bij W&T. Het onderzoek…
SSIBL (Socio-Scientific Inquiry Based Learning)
Bij onderzoekend leren denkt u misschien als eerst aan onderzoek doen door leerlingen zelf. Maar hebt u er wel eens aan gedacht dat u de didactiek van onderzoekend leren ook kunt inzetten bij het werken aan burgerschapsvorming? Dit artikel beschrijft het PARRISE-project, waarin onderzoekend leren wordt ingezet bij maatschappelijke vraagstukken.
Alert 226 – Onderzoekend leren en W&T op de pabo
In het pabo-curriculum (en natuurlijk ook op vele basisscholen) is het nodige aan de gang wat betreft het bewuster bezig zijn met: – Wetenschap en Technologie; – Onderzoekende houding (onderzoekend en ontwerpend leren). Op 9 maart wordt tijdens een lunchbijeenkomst (utrecht, academiegebouw) door pabo-docenten (en onderzoekers) teruggekeken wat er de afgelopen twee jaar op dat…
Alert 219 – TOOL, nieuwe uitgave voor onderzoekend leren
Talentontwikkeling onderzoekend en ontwerpend leren, een nieuwe (gratis online) uitgave voor de basisschool (wellicht ook te gebruiken in de rekenles). Lessen voor groep 1 tot en met 8 van het basisonderwijs: 1. Sinterklaastijd in de onderbouw. 2. Glijden in de middenbouw. 3. Drijven en zinken in de bovenbouw. Een uitgave van KTWT van de Universiteit…
Alert 185 – Wetenschap en technologie op de pabo
We zien thans rappe ontwikkelingen als het gaat om Wetenschap en technologie op de pabo. Elke pabo is bezig binnen het eigen curriculum te kijken wat de mogelijkheden zijn om extra aandacht te besteden aan Onderzoekend en ontwerpend leren. Afgelopen woensdag (22-4) was er een brainstorm in Utrecht waarin de thematiek is doorgesproken voor twee…
Alert 149 – Uitdager van de maand
Excellente kinderen (in groep 6, 7 of 8) een uitdagende reken- of techniekopdracht geven en begeleiden binnen de eigen groep en tevens de rest van de groep hierbij betrekken met een groepsactiviteit, dat kan met ‘De uitdager van de maand’. In een samenwerking tussen de Hogeschool iPabo, Onderwijsadvies, uitgeverijen en twee scholen is in opdracht…
Alert 127 – Conferentie 'onderzoekend leren' 15-16 december 2014
Verschillende Europese projecten buigen zich momenteel over het onderwerp ‘onderzoekend leren’ (Overzicht van Europese ‘onderzoekend-leren’-projecten) Het project Mascil (mathematics and science in life, penvoerder Freiburg hogeschool, Duitsland) organiseert (samen met DZLM) op 15 en 16 december 2014 een conferentie in Essen (Duitsland) met als belangrijkste doel om succesvolle voorbeelden van onderzoekend leren (rekenen/wiskunde en natuurwetenschappen)…
Alert 101 – Nieuwsbrief ‘onderzoekend leren’
Onderzoekend leren (‘inquiry learning’) is een bekend fenomeen binnen de science-vakken, maar ook in de wiskunde (en rekenen) zijn goede voorbeelden aan te wijzen. Het Freudenthal instituut is gestart met een nieuwsbrief over onderzoekend leren, met verwijzingen naar recent ontwikkeld lesmateriaal. Nieuwsbrief februari 2014. U kunt een gratis abonnement nemen (1 mail per maand). >>>…
Alert 100 – De pabo en ‘wetenschap en technologie’
Het Techniekpact zorgt voor enige beweging in de lerarenopleiding. Wellicht dat sommige pabo-opleiders (e.a.) afgelopen ma. aanwezig waren tijdens de Manifestatie Techno? Logisch!. Het onderwerp Wetenschap en Technologie raakt enigszins het werk van pabo-opleiders wiskunde/rekenen, hoewel het ook bekend is dat het eigen curriculum al erg vol is (o.a. door alle nadruk op rekenen in…