Opbrengsten van de ECENT conferentie 2010: Vakvernieuwingen

Op 4 juni 2010 organiseerde ECENT weer een conferentie over vakvernieuwingen. Hieronder vindt u de besproken onderwerpen en aanvullende documentatie naar aanleiding van de lezingen en werkgroepen.

Het laatste jaar van de pilots

De commissies voor biologie, natuurkunde en scheikunde leveren eind 2010 hun advies-programma’s aan de minister. Als die landelijk worden ingevoerd, dan breken enkele jaren van voorbereiding op invoering aan. NLT ontwikkelt nog twee jaar door.

Belangrijke onderwerpen op de conferentie waren:

• Wat is er sinds vorig jaar gebeurd in de pilotprojecten
• Wat staat er voor de invoering van de nieuwe programma’s op stapel
• Hoe kunnen, moeten en willen we in de opleidingen voor bovenbouw én onderbouw VO met de vernieuwingen en met de invoering omgaan

• Download: Fotoverslag van de conferentie

Bijdragen

Lees hier het verslag van de lezingen en werkgroepen, met powerpoint presentaties en achtergrond informatie.

[collapsibles]

[collapse title=”Lezing: Vakvernieuwing als samenspel”]

Door: Maarten Pieters, projectleider ECENT/FIsme en als projectleider Nieuwe Natuurkunde betrokken in het gezamenlijk overleg van de bèta-vernieuwingsprojecten.

Aan de hand van een overzicht van verschijningsvormen van curricula schetste Maarten Pieters de rol van opleiders en nascholers, als onderdeel van het grote geheel van innovation permanente. Tevens gaf hij enkele inhoudelijke kenmerken van de vernieuwingsprojecten, met de suggestie dat die een (nog) duidelijker plaats in de opleidingen moeten krijgen.

• Download: Powerpoint van de lezing

[/collapse]

[/collapsibles]

[collapsibles]

[collapse title=”Lezing: Tussenstand evaluatieresultaten uit de examenprojecten”]

Door: Wilmad Kuiper & Lucia Bruning, SLO

Sinds september 2007 zijn een beperkt aantal scholen bezig met de invoering van de examenpilots voor natuurkunde, scheikunde, en biologie en het nieuwe vak NLT. Een veel groter aantal scholen is landelijk betrokken bij de ontwikkeling en invoering van NLT, totaal ongeveer 200 scholen. Een overeenkomstig element in deze nieuwe programma’s is de zogeheten context-conceptbenadering.
Voor de verschillende wiskundevakken A, B, C en D zijn het afgelopen schooljaar ook examenpilots gestart.
De longitudinale evaluatie van deze vernieuwingen wordt uitgevoerd door SLO, en past daarmee in het streven van SLO om te komen tot meer evidence-based curriculumontwikkeling.
De evaluatie levert een bijdrage aan de besluitvorming van het ministerie van OC&W over de landelijke invoering van de vernieuwingen na 2010. Daarnaast heeft de evaluatie ook een ondersteunend en formatief karakter. Op grond van tussentijdse rapportages over de evaluatieresultaten aan de vernieuwingscommissies is bijstelling mogelijk.

In het evaluatieonderzoek staan de twee volgende vragen centraal:
• In hoeverre voldoet de in gang gezette vernieuwing van het bètaonderwijs in de bovenbouw havo/vwo aan de voor die vernieuwing geformuleerde uitgangspunten?
• In hoeverre heeft de in gang gezette vernieuwing geresulteerd in voor docenten en leerlingen uitvoerbare programma’s?

Het onderzoek is gestart met een literatuurstudie, een documentenanalyse en interviews met de verschillende vernieuwingscommissies. Voor elk bètavak worden gegevens verzameld op basis van een docentvragenlijst, een leerlingvragenlijst en enkele gevalsstudies ter verdieping van vragenlijstgegevens over de uitvoeringspraktijk.
Tijdens de presentatie op 4 juni is een beeld geschetst van de onderzoeksopzet en van de belangrijkste resultaten voor natuurkunde, scheikunde, biologie en NLT tot nu toe.

• Download: Powerpoint van de lezing

[/collapse]

[/collapsibles]

[collapsibles]

[collapse title=”Lezing: Twents Meesterschap in actie: samen aan de slag”]

Door: Jan van der Veen, ELAN / Universiteit Twente

Twents Meesterschap is de verzamelterm voor de Twentse docentontwikkelteams (DOTs). Docenten en lerarenopleiders pakken vakvernieuwing samen aan in tien DOTs en lerarenconferenties. Dat kan gaan om de invoering van nieuwe scheikunde, maar ook over het in de praktijk brengen van peer instruction, vernieuwing van praktika (‘getting practical’), samenhang betavakken of invoering technasium.

Jan van der Veen heeft voorbeelden geven van wat Twents Meesterschap samen doet met andere opleidingen van de universiteit. Denk daarbij aan aansluiting, top-trajecten voor begaafde leerlingen, online leeromgeving, bijspijkerkampen en het in beeld brengen van nieuwe opleidingen en toponderzoek. Typisch twents is de grote mate van inzet van onze studenten.

Het veranderende bètalandschap op de middelbare scholen geeft aanleiding de lerarenopleiding te vernieuwen. Het behalen van een technasium-aantekening tijdens de opleiding is een voorbeeld waar Twents Meesterschap aan werkt.

• Download: Powerpoint van de lezing

[/collapse]

[/collapsibles]

[collapsibles]

[collapse title=”Werkgroep: NLT in opleiding”]

Door: Hannah Wielenga, LOP NLT en lerarenopleider & Harrie Eijkelhof, Stuurgroep NLT

In deze werkgroep hebben sprekers en deelnemers zich gebogen over NLT-componenten in de eerstegraads opleidingen exacte vakken. Doelen van de werkgroep waren:
• Informatie verwerven over de stand van zaken en de toekomst van NLT
• Uitwisseling tussen opleiders van ervaringen en materialen
• Discussie over de rol van ECENT en het eindadvies van de Stuurgroep NLT

• Download: Cursusbeschrijving van het vak NLT binnen het opleidingsprogramma ‘Vakdidactiek’ – Fontys lerarenopleiding, Tilburg
• Download: Opdracht bij module Klimaatverandering – Archimedes Instituut, Hogeschool Utrecht
• Download: Opdracht NLT – vakoverstijgend onderwijs – Archimedes Instituut, Hogeschool Utrecht
• Download: Opdracht recensie NLT module – Archimedes Instituut, Hogeschool Utrecht
• Download: NLT-middag in master lerarenopleiding – IVLOS, Universiteit Utrecht

[/collapse]

[/collapsibles]

[collapsibles]

[collapse title=”Werkgroep: Lessen in de 21e eeuw”]

Door: Frank Seller, Stuurgroep Nieuwe Scheikunde & John Hukom, lerarenopleider scheikunde Hogeschool Utrecht

• In het programma Nieuwe Scheikunde wordt in de gebruikte modules uitgegaan van een context-conceptbenadering. Centrale vragen in de werkgroep waren: Zijn die vormkenmerken over te dragen aan studenten bij de lerarenopleiding scheikunde? En is dat voor hen leerzaam?
• In kleine groepen is de aanpak geïnventariseerd in de verschillende opleidingen om studenten over de doelen van de bètavernieuwing te informeren en hen daarover te laten nadenken.
• Vrevolg vragen waren: Hoe doet de Archimedes Lerarenopleiding dat? Een voorbeeld.
• En: Hoe verhoudt zich dat met de “Kennisbasis scheikunde vakdidactiek” en soortgelijke documenten voor andere vakken? Is er een relatie tussen die documenten en de examenprogramma’s na 2013 voor scheikunde, natuurkunde en biologie? Een discussie in groepen was aanleiding om na te denken over een advies aan de diverse vakvernieuwingscommissies.

• Download: Powerpoint van de werkgroep
• Download: Gebruikte vragen en onderwerpen tijdens de werkgroep

[/collapse]

[/collapsibles]

[collapsibles]

[collapse title=”Werkgroep: Ervaringen in de multipilot-scholen”]

Door: Rupert Genseberger, FIsme, Universiteit Utrecht

• Download: Powerpoint van de werkgroep
• Download: Multipilots evaluatieverslag
• Download: Voortgangsverslag Multipilots schooljaar 2008-2009

[/collapse]

[/collapsibles]

Websites

• Vernieuwing biologieonderwijs (CVBO)
• Vernieuwing natuurkundeonderwijs (Nieuwe Natuurkunde)
• Vernieuwing scheikundeonderwijs (Nieuwe Scheikunde)
• Het nieuwe betavak: Natuur Leven en Technologie
• Een verwant project: Vernieuwing wiskundeonderwijs (CTWO)
• Een overzicht over de vernieuwingen in de bètavakken biedt Bètanova.