Een examenprogramma voor Onderzoek en Ontwerpen
Voor het vak Onderzoek en Ontwerpen (O&O) is een examenprogramma opgesteld, zowel voor havo als voor vwo. O&O is het gezichtsbepalende vak van een nieuw schoolprofiel: het technasium. Op de technasia is O&O zowel in de onderbouw als in de bovenbouw havo en vwo een verplicht vak. In de bovenbouw is O&O een verplicht profielkeuzevak in de N-profielen. Op havo heeft O&O een omvang van 360 slu, op vwo een omvang van 440 slu. Zie ook www.technasium.nl.
Competentiegericht examenprogramma
De bedoeling van O&O is het voorbereiden van leerlingen op opleidingen en beroepen in de bèta-technische sector van de maatschappij, door ze intensief in contact te laten komen met authentieke vragen uit bedrijven en instellingen uit die sector. Een andere doelstelling is om leerlingen kennis te laten toepassen in actuele en authentieke vraagstukken in de wereld van bèta en techniek. Met de vraagstukken wordt hun ontwikkeling tot competente ontwerper of onderzoeker
gestimuleerd.
SLO heeft in opdracht van OCW en in samenwerking met Stichting Technasium een examenprogramma en handreiking bij het schoolexamen ontwikkeld. Het examenprogramma is in een cyclisch ontwerp- en evaluatieproces vanuit de onderwijspraktijk O&O tot stand gekomen. Bij dit proces zijn zowel O&O docenten, technatoren, leerplanontwikkelaars, Stichting Technasium, SLO, technasianetwerken, het hoger onderwijs en het bedrijfsleven betrokken geweest. Het resultaat is het eerste competentiegerichte examenprogramma voor de bovenbouw havo en vwo.
Opbouw examenprogramma
Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen:
- Domein A: Algemene vaardigheden. Dit zijn vaardigheden die een algemeen, vakoverstijgend karakter hebben, maar wel van essentieel belang zijn bij het werken in projecten
- Domein B: Denk- en werkwijzen van onderzoeken en ontwerpen. Dit zijn de denk- en werkwijzen die nodig zijn voor het onderzoeken en ontwerpen in bèta-technische beroepen en werkzaamheden
- Domein C: Kernkwaliteiten. Hier gaat het om de competenties die leerlingen zich in het vak O&O eigen dienen te maken: het geheel van kennis, vaardigheden en houdingen voor een succesvolle carrière in een bèta-technisch beroep
- Domein D: Werelden van bèta-techniek. Hier gaat het om het scala aan terreinen waarop natuurwetenschap en techniek een rol spelen. Er mag door docent of leerling gekozen worden in welke van die werelden de leerling zijn kennis en kunde tentoon spreidt
Inspiratie voor scholen
Het examenprogramma en de handreiking zijn specifiek voor O&O aan technasia ontwikkeld. Er zijn echter ook niet-technasium scholen die in hun bètaonderwijs veel aandacht besteden aan de natuurwetenschappelijke vaardigheden onderzoeken, ontwerpen en modelleren. Er zijn ook scholen die een programma aanbieden in de vrije ruimte, bijvoorbeeld het programma 3xO (Onderzoeken, Ontwerpen en Ondersteunen) op de Marianum Scholengemeenschap in Groenlo in samenwerking met de lerarenopleiding ELAN aan de Universiteit Twente.
Artikelen
- Website: Schalk H. & Bruning L. (2014). Handreiking schoolexamen Onderzoek & ontwerpen in de tweede fase. Enschede: SLO
- Website: Examenprogramma’s O&O voor havo en vwo(afkomstig uit bovenstaande publicatie)
- Website: Prins G.T., Vos M.A.J. & Pilot A. (2011). Leerlingpercepties van Onderzoek & Ontwerpen in het technasium. Utrecht: Freudenthal Instituut voor Didactiek van Wiskunde en Natuurwetenschappen, Universiteit Utrecht
Gerelateerde video’s
Filmpje voor toekomstige leerlingen: is te vinden op de website van Technasium.
Projectmatig werken in het technasium: www.leraar24.nl/
Zeven werelden van techniek:
