Onderwijsparade 2013: Wat maakt een docent een goede docent?

Op woensdag 27 februari 2013 was de Onderwijsparade: het jaarlijkse onderwijssymposium van de Universiteit Utrecht. Dit jaar was het thema ‘X-factor – Wat maakt een docent een goede docent?’. Keith Trigwell (Institute for Teaching and Learning, University of Sydney) verzorgde de openingslezing: ‘High quality university teaching – some insights from research in higher education.’ In dit webartikel vindt u een samenvatting van deze lezing.

[collapsibles]

Wat is er belangrijk voor een opleider/docent?

Dit artikel gaat in op verbanden tussen onderwijs-strategieën van de docent en leer-strategieën van de student, en hoe deze gezamenlijk de kwaliteit van leren beïnvloeden.

Het teaching-learning model

Centraal in het verhaal van Keith Trigwell staat het teaching-learning model (zie figuur). Dit model houdt in dat leeropbrengsten bepaald worden door:

• Leer-strategieën van de student, gebaseerd op ideeën die de student heeft van leren en van de leeromgeving
• Onderwijs-strategieën van de docent, gebaseerd op ideeën die de docent heeft van lesgeven en van de omgeving waarin hij lesgeeft

Bron figuur: Presentatie Keith Trigwell, ‘High quality university teaching – some insights from research in higher education’

[collapse title=’Leer-strategieën’]

Trigwell bespreekt twee leer-strategieën die studenten gebruiken:

• ‘Deep approach’: studenten richten zich op de algehele betekenis of boodschap. Ze proberen verbanden te leggen en hun eigen betekenis eraan te geven
• ‘Surface approach’: studenten richten zich op het leren van de informatie en details die ze nodig hebben om hun examen te halen

Onderstaande figuren laten zien dat wanneer bachelorstudenten meer gebruik maken van de deep learning-strategie, zij gemiddeld hogere leeropbrengsten laten zien (class I is de hoogst mogelijke honours waardering). Terwijl als studenten meer gebruik maken van de surface learning-strategie, zij gemiddeld lagere leeropbrengsten laten zien (class III is de laagste honours waardering).

Bron figuren: Presentatie Keith Trigwell, ‘High quality university teaching – some insights from research in higher education’

[/collapse]
[collapse title=’Onderwijs-strategieën’]

Trigwell bespreekt twee onderwijs-strategieën die docenten gebruiken:

• Information Transfer/Teacher-focused (ITTF): de docent focust op wat hij/zij doet en het overbrengen van de informatie. Het idee van ITTF: Als de docent de informatie goed organiseert en presenteert, dan zullen de studenten leren
• Conceptual Change/Student-focused (CCSF): de docent focust op de studenten, alleen informatie overbrengen is niet genoeg. De docent moet de student erbij betrekken door vragen, discussie en presentatie. Het idee van CCSF: Het is wel nodig om informatie over te brengen, maar de focus moet liggen op dat studenten hun eigen kennis construeren

Trigwell stelt dat voor verdere ontwikkeling van het leren in de 21ste eeuw een CCSF benadering in het geven van onderwijs noodzakelijk is. Kenmerken van de CCSF onderwijs-strategie zijn:

• De huidige denkwijze van de studenten uitdagen
• Niet alleen toetsen op kennis, maar ook op begrip
• Inventariseren hoe studenten de leer-context ervaren. Dit kan bijvoorbeeld door studenten aan het eind van de les te vragen drie dingen op te schrijven die volgens hen het belangrijkst waren
• Studenten ‘inquiry-based’ leeractiviteiten laten doen (ze laten denken als onderzoekers)
• Duidelijkheid geven over de leerdoelen
• Interactiviteit met de studenten
• Voorbeelden geven van hoe de studenten beoordeeld zullen worden
• ‘Deep learning-strategieën’ bevorderen bij de studenten, bijvoorbeeld door het onderwerp in een bredere context te plaatsen

[/collapse]
[collapse title=’Relaties tussen onderwijzen en leren’]

Studenten gebruiken eerder de deep learning-strategie als hun docent de CCSF onderwijs-strategie toepaste dan bij de ITTF onderwijs-strategie.
Dit is te zien in onderstaande tabel.

Bron figuur: Presentatie Keith Trigwell, ‘High quality university teaching – some insights from research in higher education’

Conclusie: Trigwell stelt dat de CCSF onderwijs-strategie vereist is voor ‘high quality learning’ (door de deep learning-strategie). Daarom zouden leraren zichzelf bij het voorbereiden van hun onderwijs steeds de volgende vragen moeten stellen:

• “Welke leer-strategie zal mijn onderwijs opwekken bij de studenten?”
• “Plaats ik het onderwerp in een bredere context, zodat dit studenten helpt om de ‘deep learning-strategie’ te gebruiken?”

[/collapse]

Verwijzingen

• Website: Presentatie Keith Trigwell, ‘High quality university teaching – some insights from research in higher education’
• Website: Trigwell K., Prosser M. & Waterhouse F. (1999). Relations between teachers’ approaches to teaching and students’ approaches to learning. Higher Education, 37, 57-70

[/collapsibles]