Post HBO opleiding rekencoördinator

Gecertificeerde (post-hbo) opleiding rekencoördinator voor het primair onderwijs

• Doelstelling: de deelnemer kan na het volgen van de opleiding een wezenlijke bijdrage leveren aan de ontwikkeling van de kwaliteit van het onderwijs in rekenen en wiskunde.
• De post-hbo-opleiding kan door iedere pabo aangeboden worden.
• De opleiding staat onder auspicien van het Landelijk Platform Nascholing Primair Onderwijs

Achtergrond

• De opleiding heeft als doel leraren te scholen voor de taak van coördinator rekenen (synoniem voor rekencoördinator of rekenspecialist) waarbij de taak kan worden uitgevoerd binnen één school of bovenschools. De opleiding is gericht op het ontwikkelen van competenties op twee terreinen: Eigen gecijferdheid en micro-vakdidactiek met zicht op leerlijnen en inhoudelijke kwaliteitszorg. Vertrekkend vanuit de eigen ervaring als leerkracht wordt gewerkt aan de vaardigheden als coach van collega’s en het opzetten van beleid in school.

[collapsibles]
[collapse title=”Update 2020-2021″]
In deze periode is een update uitgevoerd van de post-hbo opleiding. Inlichtingen op te vragen bij Ronald Keijzer, iPabo.
[/collapse]
[collapse title=”Update 2016-2017″]
Deze update is inmiddels uitgevoerd en verwerkt in het materiaal.

• Doel: Actualiseren van het curriculum van de post-hbo-opleiding rekencoördinator
• Initiatiefnemers: Carla Compagnie, Ronald Keijzer, Fokke Munk, Vincent Jonker
• Voorbereidende brainstorm: 12 juni 2015 (docenten rekenen/wiskunde van de pabo met ervaring met het geven van deze opleiding, e.a.)
• Budget: 30 kE (van de participerende pabo’s)
• Looptijd: juni 2016 tot oktober 2017

Nieuwe thema’s:

• Passende Perspectieven voor rekenen
• Digitale didactiek
• Onderzoekend leren in de reken-wiskundeles
• Taal in de reken-wiskundeles / interactie in de reken-wiskundeles / talk moves
• Aandacht voor social math norms in de rekenles (zelfvertrouwen, feedback, interactie)
• Vakoverstijging, met name in de richting van wetenschap en techniek
• 21 st eeuw leren (flipping the classroom)
• Rekencoördinator en studenten in de stageschool

[/collapse]
[collapse title=”Historie van deze post-hbo opleiding”]
Van de noodzaak voor een rekenspecialist in de school was voor het eerst serieus sprake eind jaren zeventig van de vorige eeuw. Het Wiskobas-Project liep ten einde en een zogenaamde ‘Wiskobaas’ zou kunnen zorgen voor implementatie van de ideeën in de scholen (De Moor, 1978). De Wiskobaas is er nooit gekomen en het idee van de rekenspecialist of rekencoördinator verdween tot begin jaren 90 van tafel. Verschillende plannen, die voor een deel voortkwamen uit de NVORWO, hebben geleid tot het idee om een rekencoördinator gericht te voeden met vakinhoudelijke thema’s uit projecten als TAL (Tussendoelen Annex Leerlijnen) (Treffers, Van den Heuvel-Panhuizen, & Buijs, 1999; Van den Heuvel-Panhuizen, Buijs, & Treffers, 2001; Van den Heuvel-Panhuizen & Buijs, 2004; Van Galen, et al., 2005; Gravemeijer, et al., 2007) en MORE (Methoden in het reken-wiskundeonderwijs) (Gravemeijer, et al., 1993). Zo ontstonden bijvoorbeeld de modules van de Nationale Cursus RekenCoördinator, kortweg ‘de NCRC-modules’ (Van den Heuvel-Panhuizen & De Goeij, 2003). De NCRC-modules waren gericht op de ontwikkeling van het Nederlandse reken-wiskundeonderwijs (Goffree, 1995). Deze modules werden door onderzoekers en ontwikkelaars ook gezien als implementatietraject van de ‘Proeve van een nationaal programma voor het reken-wiskundeonderwijs op de basisschool’ (Treffers, De Moor, & Feijs, 1989). De initiatiefnemers van de ‘Proeve…’ realiseerden zich steeds meer dat het realistische reken-wiskundeonderwijs dat hen voor ogen stond een investering vroeg in de vakdidactische vaardigheden van leraren. Een aanspreekpunt op de werkvloer, een deskundige collega, zou hierbij van pas kunnen komen.
[/collapse]
[collapse title=”Verwijzingen (specifiek over de rekencoördinator)”]

• Compagnie, C. and Keijzer, R. (2015). Actualiseren van de post-hbo-opleiding rekencoördinator (PDF) Volgens Bartjens, 35(2), 50-54. .
• De Moor, E. (2010). Vakdidactische nascholing, droom en werkelijkheid Reken-wiskundeonderwijs: onderzoek, ontwikkeling, praktijk, 29(4), 23-27. .
• Den Hertog, J. (2003). De post hbo-opleiding tot coordinator rekenen – de weg naar een opleidingsontwerp (PDF) Panama-Post. Tijdschrift voor nascholing en onderzoek van het reken-wiskundeonderwijs, 21(3), 21-27. .
• Den Hertog, J. (2008). De coördinator aan het werk. Paper presented at the Nationale Reken Dagen 2008, Noordwijkerhout.
• Grootheest, L. v. and Goeij, E. T. J. d. (2002). De rekencoordinator – een studiedag voor opleiders en begeleiders (PDF) Panama-Post. Tijdschrift voor nascholing en onderzoek van het reken-wiskundeonderwijs, 20(4), 29-32. .
• Jonker, V., Keijzer, R., Compagnie, C. and Munk, F. (2014). Op elke school een rekencoördinator: ervaringen delen in een netwerk (PDF) Volgens Bartjens, 33(5), 28-30. .
• Jonker, V., Keijzer, R. and Van Schaik, M. (2018). De bouwstenen bedacht, en nu bouwen! Volgens Bartjens, 38(2), 28-30. .
• Jonker, V., Keijzer, R., Van Schaik, M. and Taverne, M. (2017). Samen sterker. Landelijk en regionaal netwerk rekencoördinatoren (PDF) Volgens Bartjens, 36(5), 14-16. .
• Jonker, V. and Wijers, M. (2016). Een wiskobaas op elke school Volgens Bartjens, 36(2), 14-15. .
• Keijzer, R. (2004). Hoe krijg ik mijn collega’s mee? Impressies van de post-hbo-opleiding ‘Rekencoördinator’ (PDF) Volgens Bartjens, 23(5), 30-32. .
• Terlouw, B. (2012). Scholen en nascholen. Afgestudeerd als rekencoördinator, en dan? (PDF) Volgens Bartjens, 32(2). .
• Terlouw, B. (2019). Rekencoördinatoren hebben elkaar nodig (PDF) Volgens Bartjens, 39(2). .
• Terlouw, B. (2021). Rekencoördinatoren hebben een goed verhaal. De opmaat voor een nieuwe rubriek in Volgens Bartjens (PDF) Volgens Bartjens, 40(5). .
• Terlouw, B. (2022). Kijken naar Kinderen. Beelden brengen rekencoördinatoren op verhaal (PDF) Volgens Bartjens, 41(3). .
• Van Zanten, M. (2009). De rekencoördinator. Motor achter verbetering van het reken-wiskundeonderwijs (PDF) Volgens Bartjens, 29(2), 32-24. .
• Van Zanten, M. (2016). Het prioriteitenspel – Rekenbeleid: werken aan draagvlak en betrokkenheid Volgens Bartjens, 35(3). .
• Veenman, I. (1999). Rekencoördinatoren in het basisonderwijs, een onderzoek naar ‘de ontwikkeling tot’ en ‘het huidige functioneren van’ rekencoördinatoren, uitgaande van ervaringen van de rekencoördinatoren zelf (Ongepubliceerde doctoraalscriptie ed.). Utrecht: Freudenthal Instituut.

[/collapse]
[collapse title=”Verwijzingen (algemenere context)”]

• (2007). Leerkracht! Advies van de commissie leraren. September 2007. (PDF) (Vol. 2012).
• (2008). Erkenning van excellentie: naar niveaudifferentiatie voor leraren (PDF). Den Haag: LPBO.
• (2008). Basisvaardigheden rekenen-wiskunde in het basisonderwijs (PDF). Utrecht: Inspectie van het onderwijs.
• (2009). Rekenonderwijs op de basisschool. Analyse en sleutels tot verbetering (PDF). Amsterdam: Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen.
• (2014). Rekenen op het vo. Startrapportage Intensiveringstraject rekenen vo (PDF) (pp. 24). Ede: Steunpunt taal en rekenen vo.
• Ball, D. L. and Bass, H. (2000). Interweaving content and pedagogy in teaching and learning to teach: Knowing and using mathematics (PDF). In J. Boaler (Ed.), Multiple perspectives on the teaching and learning of mathematics (pp. 83-104). Westport, CT: Ablex.
• Ball, D. L. and Even, R. (2008). The Fifteenth ICMI Study: The Professional Education and Development of Teachers of Mathematics ZDM International Journal on Mathematics Education, 36(4), 117-123. .
• Bell, C. A., Wilson, S., Higgins, T. and McCoach, D. B. (2010). Measuring the Effects of Professional Development on Teacher Knowledge: The Case of Developing Mathematical Ideas (PDF) Journal for Research in Mathematics Education, 41(5), 479-512. .
• Blok, H. and Van Eck, E. (2008). Leer- of verbeternetwerken in het basisonderwijs; een eerste verkenning (pp. 130). Amsterdam: SCO-Kohnstamm Instituut.
• Dolk, M. (1997). Onmiddellijk onderwijsgedrag. Over denken en handelen van leraren in onmidddellijke onderwijssituaties, Freudenthal Institute. Utrecht: Utrecht University.
• Dolk, M. (2010). Eindverslag project Handig en Verstandig Rekenen (pp. 54). Utrecht: Freudenthal Instituut.
• Dolk, M. and Fosnot, C. (2005). Fostering Children’s Mathematical Development, Grades 5-8. The Landscape of Learning. New York: Heinemann.
• Dolk, M. and Te Selle, A. (2009). Op zoek naar een startsom. Gedachtenvol oefenen (PDF) Volgens Bartjens, 29(2), 8-10. .
• Eraut, M. (1995). Schön Shock: a case for reframing reflection-in-action Teachers and teaching: theory and practice, 1(1), 9-22. .
• Freudenthal, H. (1991). Revisiting Mathematics Education. China Lectures. Dordrecht: Kluwer Academic Publishers.
• Fullan, M. (2007). The new meaning of educational change (4 ed.). New York/London: Routledge.
• Fullan, M. and St. Germain, C. (2006). Learning places. A field guide for improving the context of schooling: Corwin Press.
• Gelderblom, G., Kaskens, J. and Van Rij, Z. (2009). Doorlopende leerlijn rekenen-wiskunde. Risicoleerlingen en interventies. Amersfoort: CPS.
• Gravemeijer, K. and Cobb, P. (2006). Design research from a learning design perspective. In J. v. d. Akker, K. Gravemeijer, S. McKenney and N. Nieveen (Eds.), Educational design research (pp. 17-51). London: Routledge.
• Gravemeijer, K., Van den Heuvel-Panhuizen, M., Van Donselaar, G., Ruesink, N., Streefland, L., Vermeulen, W., Te Woerd, E. and Van der Ploeg, D. (1994). Methoden in het Reken-wiskundeonderwijs, een rijke context voor vergelijkend onderzoek (PDF). Utrecht: Technipress, Culemborg/Utrecht University, Faculty of Sciences, Freudenthal Institute.
• Hiebert, J., Gallimore, R., Garnier, H., Givvin, K., Hollingsworth, H., Jacobs, J., Chui, A., Wearne, D., Smith, M., Kersting, N., Manaster, A., Tseng, E., Etterbeek, W., Manaster, C., Gonzales, P. and Stigler, J. (2003). Teaching Mathematics in Seven Countries. Results From the TIMSS 1999 Video Study (PDF). Washington, DC: U.S. Department of Education, National Center for Education Statistics.
• Hiebert, J., Morris, A. K. and Glass, B. (2003). Learning to learn to teach: an “experiment” model for teaching and teacher preparation in mathematics Journal of Mathematics Teacher Education, 6, 201–222. .
• Hill, H. C. (2010). The Nature and Predictors of Elementary Teachers’ Mathematical Knowledge for Teaching (PDF) Journal for Research in Mathematics Education, 41(5), 513 – 545. .
• Hill, H. C., Rowan, B. and Ball, D. L. (2005). Effects of Teachers’ Mathematical Knowledge for Teaching on Student Achievement (PDF) American Educational Research Journal, 42(2), 371-406. doi:10.3102/00028312042002371 .
• Inzunza, V. (2002). TIMSS Data Reinforce Importance of Coherent Curriculum in Mathematics and Science MSTA Journal Winter 2002, 47(1). .
• Isoda, M., Stephens, M., Ohara, Y. and Miyakawa, T. (Eds.). (2008). Japanese lesson study in mathematics. Its impact, diversity and potential for educational improvement. Hackensack, NJ: World Scientific.
• Kaskens, J. (2017). Rekengesprekken voeren (PDF): Uitgeverij Pica.
• Kool, M. (2009). Professionele wiskundekennis van de basisschoolleraar (PDF). In R. Keijzer and V. Jonker (Eds.), Over de muurtjes kijken. Verslag twee jaar ELWIeR. Utrecht: Expertisecentrum Lerarenopleiding Wiskunde en Rekenen (Freudenthal instituut).
• Lave, J. and Wenger, E. (1991). Situated learning: Legitimate peripheral participation. Cambridge, England: Cambridge University Press.
• Los, M. (2019). Kwartetten met de handelingsniveaus, een professionaliseringsinstrument voor het rekenonderwijs (PDF) Volgens Bartjens, 38(5), 28-31. .
• Marzano, R. J., Pickering, D. and Pollock, J. E. (2001). Classroom instruction that works: research-based strategies for increasing. Alexandria VA: ASCD.
• Meelissen, M. and Drent, M. (2008). TIMSS 2007. Trends in leerprestaties in exacte vakken in het basisonderwijs (PDF). Enschede: Universiteit Twente.
• Moor, E. W. A. d. (2003). Het Kanaal (85): Vakkennis, voorwaarde voor vakdidactiek Panama-Post. Tijdschrift voor nascholing en onderzoek van het reken-wiskundeonderwijs, 21(3), 28-31. .
• Okkema, N. (2016). Erkenning en draagvlak – De positie van de rekencoördinator in de school (PDF) Volgens Bartjens, 35(3). .
• Shulman, L. S. (1986). Those Who Understand: Knowledge Growth in Teaching (PDF) Educational Researcher, 15(2), 4-14. .
• Van Dam, R. (2006). Meten met kralen. Hoe een rekencoördinator realistisch meetonderwijs aan de man brengt Volgens Bartjens, 25(1). .
• Van den Heuvel, M. (1989). De eerste uitkomsten. De eerste MORE-gegevens over het rekenonderwijs in groep 3 van de basisschool (PDF). In Panama Cursusboek 7 Rekenen-Wiskunde periodieke peiling onderwijs niveau … (pp. 59-68). Utrecht: SOL coproduktie met: OW & OC, RU Utrecht.
• Van den Heuvel-Panhuizen, M. and De Goeij, E. (2002). Rekencoördinatoren in de basisschool (PDF) Panama-post, 21(3), 18. .
• Van den Heuvel-Panhuizen, M. and Vermeer, H. J. (1999). Verschillen tussen meisjes en jongens bij het vak rekenen-wiskunde op de basisschool: Eindrapport MOOJ-onderzoek (PDF). Utrecht: Utrecht University, Faculty of Sciences, Freudenthal Institute.
• Van der Schoot, F. (2008). Onderwijs op peil? Een samenvattend overzicht van 20 jaar PPON (PDF) (Vol. 2012). Arnhem: Cito.
• Van Maanen, J. (2007). De koeiennon. Hoe rekenen en wiskunde te leren, en van wie? Nieuwe Wiskrant, Tijdschrijft voor wiskundeonderwijs, 26(3), 4-13. .
• Van Maanen, J. and Vermunt, J. (2009). De excentrische expertise van ELWIeR (Expertisecentrum Lerarenopleidingen Wiskunde en Rekenen). In R. Keijzer and V. Jonker (Eds.), Over de muurtjes heen kijken – Expertisecentrum Lerarenopleidingen Wiskunde en Rekenen (pp. 5-11). Utrecht: Freudenthal Instituut/ELWIeR, Universiteit Utrecht.
• Van Zanten, M. (2010). De kennisbasis rekenen-wiskunde voor pabo’s – ontwikkelingen en overwegingen – (PDF) Reken-wiskundeonderwijs: onderzoek, ontwikkeling, praktijk, 29(1), 3-16. .
• Vermunt, J. and Bergen, T. (2008). Het leren van leraren op de werkplek (PDF) VELON Tijdschrift. Tijdschrift voor Lerarenopleiders, 4, 45-52. .
• Wenger, E. (1998). Communities of Practice. Learning, Meaning and Identity. Cambridge: Cambridge University Press.
• William, D. (2008). Changing classroom practice Educational Leadership, 65(4), 36-42. .

[/collapse]
[/collapsibles]