VMBO wiskunde

Voorstel voor wiskunde 1 en 1,2

De vakvernieuwingscommissie stelt twee wiskundevakken in het vmbo voor: wiskunde 1 en wiskunde 1,2. In dit voorstel doet een leerling examen in één van deze twee vakken. Binnen het vak wiskunde 1 ligt de focus op het voorbereiden van leerlingen op het functioneren in de maatschappij. Het vak wiskunde 1,2 richt zich meer op analytisch leren denken en daarmee op kwalificatie voor vervolgopleidingen in het mbo en voor het havo waar wiskunde een significante rol heeft. De vakvernieuwingscommissie adviseert om het vak wiskunde 1,2 verplicht te stellen voor leerlingen die het profiel Groen of een technisch profiel kiezen. De conceptexamenprogramma’s van wiskunde 1 en wiskunde 1,2 bestaan in het voorstel van de vakvernieuwingscommissie elk uit een schoolexamen en een centraal examen.

lees verder

Achtergrond

De huidige situatie en dan met name hoe het nu verder met het rekenen binnen het vmbo gaat is onduidelijk omdat er geen duidelijke besluitvorming door het ministerie van OCW heeft plaatsgevonden. Eigenlijk is alleen duidelijk dat het referentiekader van kracht blijft en dat de scholen er verantwoordelijk voor zijn dat de leerlingen op het goede (in principe 2F) niveau, komen of blijven. Maar hoe dat moet en wie of wat ervoor zorgt dat die verantwoordelijkheid van de scholen op een goede en kwalitatieve manier wordt uitgevoerd is onduidelijk.
Verder is er de instroom vanuit het basisonderwijs. We weten dat niet alle leerlingen bij het verlaten van de basisschool het vereiste 1F-niveau beheersen.
En tenslotte is er de uitstroom naar de verschillende niveaus binnen het mbo met verschillende rekenniveaus, volgens de nieuwe rekeneisen.
Wat duidelijk is, is dat de referentieniveaus van kracht zijn en blijven. En die referentieniveaus maken heel duidelijk dat rekenen veel meer omvat dan alleen cijferen. Leerlingen moeten niet alleen zogeheten ‘kale’ opgaven zonder rekenmachine kunnen maken, maar vooral ook opgaven die over voorstelbare praktijksituaties gaan. En dit met en zonder rekenmachine. De reden hiervoor is dat het rekenen moet voorbereiden op het rekenen dat iedere burger in de dagelijkse praktijk moet beheersen en uiteraard ook op het rekenen zoals dat in vervolgopleidingen verwacht wordt.

Commissie-opdracht

In 2020 ging een commissie aan het werk, de vakvernieuwingscommissie wiskunde vmbo.

In de opdrachtomschrijving stond o.a. “De commissie ontwikkelt één of meerdere examenprogramma’s wiskunde in het vmbo in ieder geval:
a. met inachtneming van het NVvW-voorstel Een nieuw perspectief voor rekenen in het voortgezet onderwijs en van de uitkomst van de ontwikkelfase van Curriculum.nu, in het bijzonder de aanbevelingen van het Ontwikkelteam rekenen en wiskunde en de doorontwikkeling daarvan in 2020 tot ‘bouwstenen voor de bovenbouw van het voortgezet onderwijs’
b. in relatie tot andere vakken, waaronder in elk geval wiskunde a en wiskunde b in de havo;
c. in relatie tot de beoogde ontwikkeling van de nieuwe leerweg in het vmbo;
d. met inachtneming van de onderwijstijd die op dit moment in het algemeen aan het examenvak wiskunde in het vmbo wordt besteed, inclusief de onderwijstijd die binnen of naast dat examenvak aan rekenen wordt besteed;
e. met inachtneming van het uitgangspunt dat de examenstof die voor alle leerlingen is voorgeschreven in deze onderwijstijd gerealiseerd kan worden;
f. met inachtneming van voldoende ruimte voor differentiatie binnen het examenprogramma;
g. wat betreft de formulering van de eindtermen zoveel mogelijk in lijn met de uitgangspunten voor het formuleren van onderwijsdoelen naar aanleiding van curriculum.nu (het zogeheten ontwerpkader).”

Het goed positioneren van wiskunde (en rekenen) in het vmbo is historisch gezien steeds een zorgvuldige zoektocht:

• 2019 -> Aansluiting in perspectief (slo, 2018) bevat informatie over de aansluitingsproblematiek rond wiskunde en rekenen binnen het vmbo en vanuit het vmbo naar het mbo en havo/vwo.
• 1992 -> In Achtergronden van het nieuwe leerplan. Wiskunde 12-16: band 1 (en andere publicaties) maakt duidelijk dat al meer dan 25 jaar geleden er stevig over het rekenen (en wiskunde) in het vmbo is nagedacht en dat er toen al heel belangrijke oplossingen dan wel oplossingsrichtingen zijn aangegeven.

Voor het vmbo is het Platform Rekenbewust Vakonderwijs een belangrijke speler op het gebied van de huidige problematiek: een breed samengestelde groep die ruim tien jaar actief is.

Historische lijn

[collapsibles]
[collapse title=”2019″]
Brief 5-4-2019 Ingrid van Engelshoven en Arie Slob aan de Tweede Kamer: “Toekomst van rekenen in het vo en mbo”:

• Rekentoets wordt afgeschaft per 1 januari 2020, met terugwerkende kracht tot 1 augustus 2019;
• er komt vanaf dat schooljaar geen rekencijfer meer op de cijferlijst;
• er wordt verder overlegd met de VO-raad en andere betrokken partijen over leerlingen die geen wiskunde hebben met betrekking tot de vraag wat er voor deze groep mogelijk en wenselijk is;
• de oproep van de VO-raad, het PReVO en de NVvW aan schoolleiders en docenten om de aandacht voor goed rekenonderwijs vast te houden wordt door de ministers ondersteund, ook zij willen scholen hiertoe stimuleren.

Nieuwsbrieven n.a.v. deze brief: MBO Raad , Kennispunt taal en reken mbo , NVvW, Gezamenlijke brief van VO-raad, NVvW en Prevo en Steunpunt rekenen vo
[/collapse]

[collapse title=”2018″]
Onderzoek naar aansluitingsproblemen bij wiskunde in het vmbo

• Schmidt, V. (2018). Aansluiting in perspectief.
• Rekenbewust vakonderwijs

[/collapse]

[collapse title=”1992 – Wiskunde 12-16″]

Utrecht, Enschede: Freudenthal instituut, Stichting leerplanontwikkeling (SLO)

• Achtergronden van het nieuwe leerplan. Wiskunde 12-16: band 1
• Achtergronden van het nieuwe leerplan. Wiskunde 12-16: band 2
• Wiskunde een Wereldvak
• Een boek voor docenten

[/collapse]
[/collapsibles]

Verwijzingen

• (1992). Achtergronden van het nieuwe leerplan. Wiskunde 12-16: band 1 (PDF). Utrecht, Enschede: Freudenthal instituut, Stichting leerplanontwikkeling (SLO).
• (1992). Achtergronden van het nieuwe leerplan. Wiskunde 12-16: band 2 (PDF). Utrecht, Enschede: Freudenthal Instituut, Stichting leerplanontwikkeling (SLO).
• (2018). Een nieuw perspectief voor rekenen in het voortgezet onderwijs. Gesprekstafels rekenen vmbo en havo/vwo. (PDF) (pp. 27). Den Haag: Ministerie van OCW.
• Abels, M. (2017). Wiskundige denkactiviteiten (WDA) in het vmbo Euclides, 93(November 2017), 21-24
• Buijs, K. (2012). Onderweg naar 2F. Rekenen in het (v)mbo (PDF) Volgens Bartjens, 31(Special vo/mbo)
• De Kleuver, G. (2012). Aanval op uitval. Doorlopende leerlijnen rekenen vmbo/mbo (PDF) Volgens Bartjens, 31(Special vo/mbo)
• Hoogland, K. (2005). Hoe gecijferd is een basisberoepsgerichte leerling in het VMBO? (PDF) Nieuwe Wiskrant. Tijdschrift voor Nederlands Wiskundeonderwijs, 24(3), 36-39
• Jonker, V. and Wijers, M. (2011). Rekenen in het vmbo. De aanpak van College Vos (PDF) Nieuwe Wiskrant. Tijdschrift voor Nederlands Wiskundeonderwijs, 31(1), 29-32
• Jonker, V. and Wijers, M. (2012). Functioneel rekenen. Rekenen in andere vakken (PDF) Volgens Bartjens, 31(Special vo/mbo 2), 29-31
• Jonker, V., Wijers, M. and Abels, M. (2017). Wiskunde en rekenen in een zelfbewust vmbo (PDF) Euclides, 93, 4-5
• Kok, D., Meeder, M., Wijers, M. and Van Dormolen, J. (1992). Wiskunde 12-16 een boek voor docenten (PDF) (pp. 150). Utrecht, Enschede: Freudenthal Instituut, Stichting leerplanontwikkeling (SLO).
• Schmidt, V. (2018). Aansluiting in perspectief. Onderzoek naar aansluitingsproblemen bij wiskunde in het vmbo (PDF) (pp. 58). Enschede: SLO.
• Wijers, M. (2017). Taal en wiskunde Euclides, 93, 35-37
• Wijers, M., Jonker, V. and Kemme, S. (2004). Authentieke contexten in wiskundemethoden in het vmbo (PDF) Tijdschrift voor Didactiek der ß-wetenschappen, 21(1), 1-19

Overig

• Digitale geletterdheid
• Rekenbewust vakonderwijs